KONYA (İHA) - Konya Makine Mühendisleri Odası Başkanı Yrd. Doç. Dr. Mete Kalyoncu, kış şartlarında araç frenlerinin doğru kullanılması gerektiğini bildirdi.
Kışın kar yağışları nedeniyle olumsuz hale gelen yol şartlarının trafik kazalarına yol açtığını ve bu kazaların bir kısım ek tedbirlerle önlenebileceğini ifade eden Mete Kalyoncu, "Kış şartları ağırlaşmadan önce mutlaka araçların fren bakımları yapılmalıdır. Yetkili servislerde araçların fren hidroliği kontrol edilmeli ve gerekiyorsa değiştirilmelidir. Hidroliğin içinde nem varsa bu fren sisteminin donmasına neden olabilir.
Kar yağmasa, araç 4x4 ve ABS'li olsa bile 6-7 derecenin altındaki sıcaklıklarda kış lastiği kullanılmalıdır. Yaz lastiklerinin malzemesi düşük sıcaklıkta sertleştiği için yola tutunması zayıflamaktadır. Kış lastiklerinin ise üretildikleri malzeme daha yumuşaktır ve soğuk hava şartlarında kuru asfalt veya karda tutunmayı artırmaktadır" dedi.
Fren disklerinin üzerine tuzun olumsuz etkisi olduğunun bilinmesi gerektiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Mete Kalyoncu, "Yapılan bazı araştırmalar sonucunda, kışın buzlanmayı önlemek için yol üzerine atılan tuzun, disk frenler üzerinde bir anlık zayıflama şeklinde olumsuz bir etkisinin olduğu saptanmıştır. Diskin üzerinde biriken tuzlu suyun, frene ilk basıldığında freni çok zayıflattığı ve fren mesafesini şaşılacak şekilde uzattığı saptanmıştır. Bu sorun daha sonraki frenlemelerde ortadan kalkmaktadır.
Bazı araç üreticileri, bu sorunu azaltabilmek için aracın altına hareket halindeyken tuzlu suyun disklere gidişini önleyen aerodinamik deflektörler takmışlardır. Tavsiye edilen, hareket halinde tuzlu bir ortamdan geçtikten sonra, arkadan gelen araçları tehlikeye sokmadan, sık ve hafif şekilde frene basılarak fren diski üzerinde biriken tuz tabakasının temizlenmesidir. Yolun kayganlığı sık sık kontrol edilmelidir. Yolun kaygan olup olmadığı kritik bir duruma girmeden önce bilinmelidir. Gelişen taşıt teknolojisi pek çok konuda gelişmeler sağlamış olmasına karşın, taşıtın üzerinde gittiği yolun kayganlığı hakkında önceden bilgi veren bir sistem henüz geliştirilememiştir. Kontrol işinin bir kısmı dikkatli bir gözlemle yapılabilir, yani yolda buz olup olmadığı gözle kontrol edilebilir" ifadesini kullandı.
Kar üzerinde gereksiz frenden kaçınılması gerektiğini belirten Kalyoncu, "ABS'siz araçlarda kaygan yollarda fren sırasında ön lastikler kilitlerse direksiyon hakimiyeti ortadan kalkar, arka lastikler kilitlerse aracın arkası savrulur. ABS'li araçlarda fiziksel sınırlar aşılmadığı takdirde bu sorunlar yoktur. Ancak ABS'nin de eriyen buz ve yumuşak kar üzerinde fren mesafesini uzattığı bilinmelidir.
Çok kaygan yollarda özellikle yokuş aşağı inişlerde aracın hızı ve vitesi o şekilde seçilmelidir ki, gaz pedalı bırakıldığında araç blokajsız yavaşlamalı, gaza basıldığında patinajsız hızlanmalıdır. Acil bir durumda fren pedalına sonuna kadar basılmalı ve ABS direksiyon hakimiyetini koruyacağı için aynı anda direksiyon engelden kaçacak yönde çevrilmelidir. Unutulmamalıdır ki, en gelişmiş araçlardaki en gelişmiş sistemler (kış lastikleri ve ABS, ASR, EBV, ADB, ETC, ESP, FDR, DSC, FDR, BAS) sürücülerin kendilerinin ve araçlarının sınırlarını zorlamaları için değil, ani durumlarda araca olan güvenlerini artırarak stressiz araç kullanmaları için geliştirilmişlerdir. Bu sistemlerin hiçbirisi fizik yasalarını değiştiremez. Yani dönemece aşırı hızla girmiş bir aracın merkezkaç kuvvet nedeniyle dönemeç dışına savrulmasını önleyemez. Kış lastikleri buzlu yollarda kaymayı önleyemez, gerekiyorsa zincir takılmalıdır" dedi.