“Aşk nedir” sorusuna hemen hemen herkes farklı bir şekilde cevap verir. Aşkın ne olduğu üzerine yapılan bilimsel çalışmalar aşkın hormonlarla alakalı olduğunu ve aşkın ömrünü sadece 3 yıl olarak ortaya koydu. Ancak çoğu zaman saplantı, takıntı veya bağımlılıklar aşk gibi değerlendirilebiliyor. Bu da sağlıksız ilişkilerin devam etmesine ve kişilerin mutsuz olmasına sebep olabiliyor. Genel olarak nüfusun yüzde 5’i ilişkilerinde bağımlı ve takıntılı davranış şekilleri sergiliyor. Peki takıntılı bir aşık olup olmadığınızı nasıl anlarsınız?
Tarih boyunca herkesin peşinden koştuğu, anlamını çözmeye çalıştığı, kendince tarif ettiği, filmlere, şarkılara, kitaplara, sanat eserlerine konu olmuş bir duygu durumu; aşk. Aşk nedir? Nasıl olur? Bir kereden fazla aşık olunur mu? Hissedilen duygu aşk mı sevgi mi yoksa takıntı mı?
Takıntlı aşk modelinde kişi yüksek derecede kaygı yaşar. Sürekli aşık olduğu kişiyi düşünme eğilimi gösterir. Ancak bu düşnceleri genellikle olumsuz yönde hareket eder. Bu ilişki modelinde mutluluk yerine karşısındaki kişiye güven duyma konusunda zorlanma ve ayrılık üzerine yaşanan yoğun kaygılar hakimdir. Örneğin aşık olduğu kişinin başkası ile birlikte olabileceği kaygısı ile sürekli onu arar, nerede olduğunu kontrol eder. Bu kontroller bir süre kendisini rahatlatsa da bir süre sonra tekrar başlar. Karşısındaki kişiyi kaybetme korkusuyla tamamen onun istek ve arzuları doğrultusunda hareket eder. Sürekli olarak partnerinin kendisini sevip sevmediğini ve aldatma potansiyelini sorgular. Bu durum onu huzursuz etmesine rağmen yaptıklarından bir an olsun vazgeçemez.
Gerçek aşk, bilimsel olarak aslında romantik ilişki ve bağlanma kavramlarıyla ifade edilir. Sevgi, saygı ve arkadaşlık duygularının üçünün birden aynı ilişki potasında eritilmesi takıntılı durumlarla olan en büyük farktır. Yani bir kişiyi arzuluyor, ona karşı çekim hissediyor ve onun yanında rahat, güvende hissediyorsanız bu, romantik aşkı deneyimlediğiniz anlamına geliyor.
İnsanlar sosyal açıdan tek eşli varlıklardır. Başka bir ifadeyle uzun süreli romantik ilişki kurma konusunda zorluk yaşarlar. Ancak ömür boyu çiftleşebilen bazı çayır farelerinin aksine, ömürlerini nadiren tek bir cinsel partnerle geçiriyor. Partnerlerine bağlı kalan birçok tür var. Kır farelerinden zehirli kurbağalara ve hatta çiklitgiller gibi balık türlerine kadar bir dizi hayvan tek eşli.
SONUÇ: Bazen kişilerin, etrafındakilerden “Seninki aşk değil, takıntı” cümlesini duyduğunu, bazen yaşadığı duygu yoğunluğu ile baş edemediğinde kendisine bunu sorduğunu belirten Psikolog Sena Sivri; “Yaşanılan duygu durumunun aşk mı takıntı mı olduğunu anlamak için kişi kendine bu 10 soruyu sormalıdır. Çoğuna ‘evet’ cevabı veriyorsa, kişisel ve sosyal hayatında sorunlar yaşıyor, aynı zamanda bu duygu durumuna bağlı psikolojik problemler yaşıyorsa burada aşktan ziyade bir saplantıdan, takıntıdan bahsetmek doğrudur. Sağlıklı aşkta da sevilenin kaybedilmesine yönelik kaygı, zihinde kapsadığı alan ve zamanda artış, heyecan mevcuttur ama hakim olan temel duygu mutluluktur. Hakim olan duygu huzursuzluğa dönüştüğünde oradaki sağlıklı aşk değil, takıntıdır! Bu durumda mutlaka bir uzman desteği gerektiği alınmalıdır” diyor.
Aşk ve takıntı arasındaki farkı anlayabildiğiniz anda aslında hayatınızda yeni bir pencerenin açıldığını hissedersiniz. Takıntılı bir aşk modeli yaşadıklarını düşünen kişiler bir süre sonra bu durumun kendilerini yıprattığını anlayarak durumdan vazgeçmek isterler. Peki takıntılı aşktan kurtulmak için neler yapmak gerekir?
İlk adımda takıntı yaşayan kişinin durumu kabul etmesi şarttır. Bunun sağlıklı bir ilişki modeli olmadığını ve aşkın tanımına uymadığın bilmesi gerekir. Bu nedenle aşk uğruna yaptığını söylediği davranışlardan vazgeçme eğilimi göstermelidir. Sürekli karşı tarafı suçlayarak sorunlar uzaklaşmasının mümkün olmadığını bilmelidir. Olayları kendi istediği gibi görme durumundan sıyrılarak objektif bir gözle baktıklarında gerçekleri fark edebilirler. Yaşamlarını besleyecek yeni ilişkiler, uğraşlar ve faaliyetler bulmaları onlar için daha sağlıklı olacaktır.