Tam rekabet piyasası nedir? Tam rekabet piyasası koşulları ve özellikleri nelerdir?

Piyasada bir ürün, farklı satıcılar tarafından satılabilir. Bu ürünlerin bazıları arasında büyük fiyat farkları olduğu görülür. Farklı firmaların satmış olduğu ürünlerin fiyatlarının değişken olmasına tam rekabet piyasası denilir. Tam rekabet piyasasında tekelcilik görülmez. Bu pazarda hiçbir satıcı sattığı ürünün fiyatını etkileyemez. Fiyatı belirleyen piyasadaki arz talep dengesidir. Tam rekabet piyasası nedir, özellikleri nelerdir?

Tam rekabet piyasasında ürün fiyatını satıcı ya da üretici belirlemez, fiyatı doğrudan piyasa belirler. Arz talebe göre belirlenen fiyatlarda uçurum farklar olabilir. Bazı ürünlerin fiyatları çok yüksek iken bazılarının fiyatları çok düşük olabilir. Tam rekabet piyasasını savunan başlıca iktisatçılar Adam Smith, Richard Cantillon ve David Hume’dir.

Tam Rekabet Piyasası Nedir?

Piyasada aynı ürünleri satan veya aynı hizmeti veren kurulmar arasında iktisadi yarışlar yaşanır. Bu iktisadi yarışa rekabet adı verilir. Tam rekabet piyasası aynı ürünün birden fazla satıcının satışını yaptığı durumlarda oluşur. Bu piyasada firmalar fiyat belirleyici değil kabullenici rolündedir. Tam rekabette denge fiyatı, piyasa içerisindeki arz ve talep miktarını eşitler.

Reklam
Reklam

Tam rekabet piyasasının oluşması için çeşitli koşulların bir arada bulunması gerekir. Tam rekabet piyasası koşulları dört varsayım üzerine kurulmuştur. Bunlar;

Atomisite Koşulu: Piyasada çok fazla sayıda alıcı ve satıcı bulunması gerekir.
Homojenlik Koşulu: Piyasadaki her firma tek tip ürün üretmeli ve satmalıdır.
Mobilite Koşulu: Firmaların kolay bir şekilde piyasaya girebilmesi ve piyasadan çıkabilmesi gerekir.
Açıklık Koşulu: Alıcılar ve satıcılar piyasa ile ilgili tüm bilgilere sahip olmalıdır.

Bu koşullar sağlandığı taktirde tam rekabet piyasası yaşanır. Tam rekabet piyasası grafikleri karmaşık olabilir. Bu grafiklerde P = MR = D’dir. Bu formüle bağlı olarak miktar eksenine paralel olarak hesaplama yapılabilir.

Tam Rekabet Piyasası Özellikleri

Tam rekabet piyasasının belirli özellikleri vardır. Bunlar;

Reklam
Reklam
  • Tam rekabet piyasasını diğer rekabet türlerinden ayıran bir özelliği daha fazla homojen olmasıdır.
  • Bu piyasada birçok satıcı ve alıcının piyasanın içinde yer alması fiyatların sürekli olarak artmasına sebep olur.
  • Tam rekabet piyasası tekelci bir piyasa değildir. Bu sebepten herkes daha fazla kazanabilir.
  • Müşterilerin hem ürünlerin hem de sunulan hizmetlerin detaylı olarak bilgisini alabilirler.
  • Bazı iktisatçılar bu piyasayı eleştirmiştir. Tam rekabet piyasasını eleştiren Karl Marx ve Freidrich Engels bu piyasanın zenginler ile fakirler arasındaki sınıf ayrımını daha fazla genişleteceğini iddia etmiştir.
  • Tam rekabet piyasasındaki şartların ve özelliklerin tamamının devamlı bir şekilde işleyebilmesi neredeyse imkansızdır. Bu sebepten dolayı bu piyasalarla çok fazla karşılaşılmaz. Varsayımsal, ideal ve model piyasalar olarak adlandırılır.