Tanrılar ve krallar

Gladyatör(2000) filmiyle Antik Roma'yı yeniden canlandıran İngiliz yönetmen Ridley Scott, 14 yıl sonra On Emir'i büyük bütçeli Exodus: Gods and Kings'le yeniden diriltti.

Mart 2013'te ABD'inde yayımlanan TV dizisi The Bible'dan(İncil) sonra stüdyolar bu konuyu sinemaya uyarlama kararı aldılar. İngiltere'deki efsanevi Pinewood Stüdyoları'nda, İspanya'daki mitik Almeria Çölü'nde, Kanarya Adaları'ndaki Fuerteventura plajında çekilen görkemli yapım, Cécil B.De Mille'in On Emir'inin(1923) olağanüstülüğünü kendine örnek aldı.

Scott'la Gladyatör ve Kingdom of Heaven'da(Cennetin Krallığı/2005) çalışan çevre tasarımcısı Arthur Max, Almeria Çölü'nü bugüne dek çalıştığı en geniş alan olarak tanımlıyor. Bu çölde 1.5 km uzunlukta, 800 metre genişlikte firavunların Mısırı'nı yaratan Max "1923'te dev binalar inşa edebiliyorlardı, o zamanlar sendikalar yoktu" diyerek günümüzde dijital tekniklerden çok gerçek dekorların yapılması gerektiğini vurguluyor. 3 ayrı sette 780 kişi film için çalıştı. Exodus(Mısır'dan Çıkış) kitabından uyarlanan tarihi epikte 2.Ramses'e(Joel Edgerton) direnen ve İsrail halkını kölelikten kurtaran Musa'yı Christian Bale canlandırıyor. Öteki rollerde Aaron Paul, John Turturro, Sigourney Weaver, İndira Varma, Hiam Abbas var. Tüm dünyada 24 Aralık'ta Noel zamanında gösterime girecek olan Exodus dev bir şölen vaad ediyor.

Antik çağların görsel referansı olarak Edward Poynter gibi 19.yüzyılın Batılıressamlarından ilham alındı. Gladyatör'de Roma İmparatorluğu, Cennetin Krallığı'nda Orta Çağ için uzman akademisyen desteğiyle çalışan Scott, Exodus'ta da bir Eski Mısır uzmanıyla çalıştı. 125 atında yer aldığı açılış sekansında Musa'nın önderliğinde İsrailliler, 2. Ramses ve Mısır ordusuna karşı baş kaldırıyorlar. Final sahnesi ise Fuerteventura plajında çekilen Mısırlıların kovaladığı İsraillilerin kaçışı. 235 figüranlı bu sahnede Kızıl Deniz'in tabanını oluşturmak için kumun yüzeyine yapay kayalar yerleştirildi. Eseri materyalist ve Tanrıtanımaz bulan Scott "Ben temelde bilinemezciyim. Musa tek bir Tanrı adına binlerce Mısır tanrısına karşı çıkıyor. Bence bu çok çağdaş bir düşünce" diyor. İncil çok sayıda insan için epey duyarlı bir konu, filmin bolca tartışma yaratacağı kesin.

Filmini üç düşselin, İncil'in, 19.yüzyıl Batılı ressamların ve Eski Mısır'ın üzerine kuran Scott, müziğini bu kez Pedro Almodovar'ın bestecisi Alberto Iglesias'a verdi. Ridley Scott, Alan Parker, Adrian Lyne, Hugh Hudson, Roland Joffé, Tony Scott gibi 80'lerin başında Hollywood'du fetheden İngiliz reklamcıların kuşağından. Sanat okulunda 7 yıl tasarım okuması onu grafik, plastik kompozisyonda yetkinleştirmiş. Reklam filmlerinin ardından sinemaya giren yönetmen öykü çizimlerini (story board) kendi hazırlıyor. Alien(Yaratık/1979) ve Blade Runner'da(Bıçak Sırtı/1982) devinimi ve görüntüyü yüzleştirdi. "Hep güzel görüntülü filmler yaptığım için eleştirildim. Reklam sektöründen geldiğim içinse bağışlanmadım. Barry Lyndon'ı güzel çektiği için kimse Stanley Kubrick'i eleştirmedi. O ressamdı, bense reklamcıyım" diyen Scott, Gladyatör'le adeta yeniden doğdu.

Gladyatör gösterimdeyken o James Cameron'ın Titanik'le Hollywood'da yeni bir dönem başlatacağını önceden biliyordu. İzleyici aksiyondan çok yürekli kahramanların büyük öykülerini istiyordu, çağını çok iyi tanıyan Scott bunun ayrımındaydı. Yepyeni dünyalar kurmayı bilen usta, eskiye, geleceğe ait değişik evrenler yarattı. Tek bir türe bağlı kalmadı. Onun amacı iyi sinema yapmaktı. Scott düşmanın, yabancının her yerde bulunma, varlığını sürdürme durumunu sorguluyor, savaşçıların, güçlü kadınların öykülerini anlatıyor. Muhteşem bir öykücü, kusursuz bir teknisyen.