Tarihi Kale-i Zerrin’de Kartpostallık Gün Doğumu

Gaziantep’in Araban ilçe merkezindeki tarihi Raban Kale-i Zerrin üzerindeki gün doğumu kartpostallık manzara oluşturuyor.Her sabah uykudan uyanan Arabanlılar, muhteşem gün doğumunu izliyor. Kale Mahallesi’nde bulunan tarihi Raban Kale-i Zerrin, M.Ö. 3000-1200 tarihinden beri önemli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır.İslam öncesi Raban Kalesi denilen Araban İç Kalesi’nin en önemli dönemi XI-XIII. yüzyıllar arasındadır. Bu yüzyıllar boyunca kale stratejik önemini sürekli korumuştur. Özellikle Urfa Haçlı Kontluğu, Ermeni Krallığı, Haçlı Seferleri, Memluklu ve Türk akınlarında elde tutulması gerekli kalelerin başında yer almıştır. Araban Kalesi, Ermeniler ile Urfa Haçlı Kontluğu arasında sık sık el değiştirmiştir. 1093 yılında Ermenilerin elinde bulunan Araban Kalesi, 1112’den sonra Urfa Haçlı Kontluğu’nun eline geçmiştir. 1108-20 tarihleri arasında Ermeni Kralı Vasil’e ait olan kale, 1112-20 tarihlerinde Antakya Kralı eline geçmiş, daha sonra da tekrar Ermeniler’e bırakılmıştır. Bu dönemde kalenin çok sağlam olduğu ve kolay kolay fethedilemediği belirtilmektedir.Sultan Mesud Kılıç Arslan 1148-1150 yıllarında Araban İç Kalesi’ni fethederek Türk toprağı haline getirmiştir. 1155’te Atabey Nureddin Mahmud Zengi, Araban’ı Selçuklulardan almıştır. Bu tarihten sonra sırasıyla Halep Eyyubileri, Anadolu Selçukluları (1218), Memluklular, İlhanlılar (1259), Memluklular (1260), Dulkadiroğulları ve tekrar Memlukluların hakimiyeti altında görülmektedir. 1517’de ise bölge Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1523 yılından sonra Birecik Sancağı’nın Rumkale kazasına bağlanan Araban, daha sonraki yıllarda Gaziantep’e bağlanmıştır.Araban (Raban, Kale-i Zerrin) Kalesi 1940’lara kadar sağlam durumdayken, halk tarafından inşaatlarda kullanılmak üzere surların taşları sökülerek ortadan kaldırılmıştır. Kaleden günümüze toprak altında kalan kısımlardan başka bir şey ulaşmamıştır.Kale, Araban ilçesi ortasındaki 35 metre yükseklikte bulunan yığma tepe üzerine kurulmuştur. 85×95 metrelik bir alanı kaplayan kalede cami, su deposu ve toprak altında kalan surlardan başka herhangi bir şey bulunmamaktadır. XII-XIV. yüzyıllarda çok önemli bir iç kale olmasına rağmen günümüzde pek iz kalmamıştır.