Tarihi Kentlere Bursa Damgası

Bursa’da 2000 yılında kurulan ve 15. yılını kutlayan Tarihi Kentler Birliği (TKB), 2016 yılı ilk bölge toplantısını İstanbul Sarıyer’de yaptı. Bursa’da hayata geçirdikleri tarihi ve kültürel miras çalışmalarıyla ilgili sunum yapan Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, “2010 yılında başvurduğumuz UNESCO süreci 2014’de tamamlanarak Bursa UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girdi. Yani, Bursa’nın değerleri artık dünyanın üstün evrensel değeri oldu. Çabalarımızın böyle bir sonuç vermesi kuşkusuz çok önemli” dedi.ÇEKÜL Başkanı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, TKB Başkanı ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe ile birliğe üye belediye başkan ve yöneticilerinin katıldığı toplantıda, birliğin 2016 hedefleri ele alındı. Üye belediyeler arasında deneyim paylaşımının da yapıldığı toplantıda “Tarihi Kültürel Miras Çalışmalarında Bursa Örneği” başlıklı bir sunum yapan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, bu alanda hayata geçirilen ve UNESCO Dünya Mirası Listesi ile taçlanan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Tüm bu çalışmalarda ‘yetki’nin önemine değinen Başkan Altepe, “Yetki ve sorumluluk yerele verilmelidir çünkü altının değerini sarraf anlar. Şehirlerdeki tarihi kültürün değerini de oranın belediye başkanı anlar. Bu yetkiler yerele aktarıldıkça daha iyi sonuçlar alınıyor” dedi.İlk olarak Osmangazi Belediye Başkanı olarak 2004 yılında göreve geldiklerinde kamuoyu araştırmaları yaptıklarını ifade eden Başkan Altepe, tarihi ve kültürel mirasın ayağa kaldırılması önerisinin topumun tüm kesimlerinden yüzde 90’ın üzerinde olumlu karşılık bulduğunu kaydetti. Daha sonra kapsamlı tespit çalışmaları yaptıklarını ve Türkiye’deki bütün üniversitelerle işbirliğine gittiklerini vurgulayan Başkan Altepe, “Çalışmalarımızı ortak akıl ile yürüttük, her kesimden tarihçi ve akademisyenin desteğini aldık. Toplumun tüm kesimlerine kulak verdik, özellikle esnafımızın ‘bu çalışmalar sırasında mağdur olur muyuz?’ şeklinde endişesi vardı, kendileriyle sık sık görüştük ve mağdur edilmeyeceklerini anlattık. Tüm çalışmalarımızı, oradaki esnaf veya mülk sahipleriyle birlikte yaptık” diye konuştu.ÇEKÜL Başkanı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen’in “Kale düşerse kent düşer, çarşı düşerse kent ölür” sözünü hatırlatan Başkan Altepe, Bursa çarşılarının şehrin hem ekonomik hem sosyal anlamda kalbi olması nedeniyle bu bölgede yoğun bir çalışma başlattıklarını ifade etti. Çarşı bölgesindeki restorasyonlarda ilk başlarda ciddi engellerle karşılaştıklarını anlatan Başkan Altepe, “Gece gündüz yoğun olarak yaşayan bu bölgelerde yapılacak çalışmalar sadece esnafı değil, ilgili başka kurumları da kuşkuya düşürüyor, ‘acaba nasıl olacak’ şeklinde sorulara yol açıyordu. Çoğu çalışmamızda ilk önce örneklerini yaparak gösterdik, bu örnekler görülünce ne yapacağımızı herkes gördü ve böyle kabul etti. Biz çarşıda şu an önemli bir noktaya geldik, elimizin değmediği yer neredeyse kalmadı. Bu çalışmalar sayesinde çarşımızın değeri arttı, satılan malın kalitesi arttı, dükkanların değeri arttı” dedi.Ördekli Hamamı, Sümbüllü Bahçe Konağı, Fabrika i Hümayun, Tuz Han, Eskişehir Han, Kayhan Hamamı, Mahkeme Hamamı, Geyve Han, Galle Han gibi büyük anıtsal yapılar ile çarşıda yapılan çalışmaların Bursa genelinde bu çalışmalara ilgiyi artırdığını ifade eden Başkan Altepe, “Yapıların önemli bir kısmı özel mülk. Bu konuda da çeşitli yöntemler geliştirdik; ya satın aldık, ya kiraladık, ya mülk sahibiyle birlikte işi yürüttük. Mutlaka, bir yolunu bulup yapı hakkında söz sahibi olduk ve restorasyonuna başladık. Bu yapıların çevresi niteliksiz yapılarla doluydu, hepsini kamulaştırarak alıyoruz ve yıkıyoruz, tarihi eserin çevresinde soluk alacak yer açıyoruz. Hançerli medresesi gibi, Kayıhan Hamamı gibi..” diye konuştu.Bütünşehir uygulamasıyla birlikte her alanda olduğu gibi tarihi ve kültürel miras yatırımlarında da rotayı merkeze yeni bağlanan ilçelere çevirdiklerini dile getiren Başkan Altepe, İznik Gölü’nde keşfedilen 1600 yıllık bazilikadan dağ ilçelerindeki tarihi eserlere kadar pek çok değerin Büyükşehir Belediyesi tarafından kısa sürede ayağa kaldırılacağını vurguladı.Somut kültür değerlerinin yanı sıra somut olmayan kültür değerlerine de el attıklarını anlatan Başkan Altepe, Bursa bıçağından Hacivat-Karagöz’e, çarşı kültüründen köy kültürüne kadar pek çok sözlü kültür değerini gün yüzüne çıkardıklarına değindi. Müzecilik konusunda da Bursa’nın önemli bir hamle yaptığını ifade eden Başkan Altepe, 8000 yıllık kalkeolotik dönemden Osmanlı dönemine ve Cumhuriyet dönemine kadar her dönemi yansıtan müzeler kurduklarını her yıl yüz binlerce ziyaretçi ağırladıklarını, yakın zamanda açılan 10 yeni müze ile Bursa’nın aynı zamanda bir müzeler şehri olacağına dikkat çekti.Balkanlarda hayata geçirdikleri çalışmalara da değinen Başkan Altepe, hayırsever işadamlarının destekleriyle yapılan bu çalışmalarla tüm Osmanlı coğrafyasındaki ecdat yadigarı eserlerin ihya edildiğini de sözlerine ekledi.Toplantı sonuçlarını değerlendiren TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen ise, “Bursa’nın UNESCO dünya miras listesine girmesi hiç tesadüf değil, bir emek ürünü. Recep Başkan Bursa’nın altını da değiştirdi üstünü de. Öyle bir organizasyon kurdu ki, UNESCO bile hızına yetişemedi.” dedi.TKB Başkanı ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz da, Anadolu’daki tarih ve medeniyet zenginliğinin değerlendirilmesinde eksiklik olduğunu söyledi ve “İnsanlarımız hala İspanya’ya, İtalya’ya, Fransa’ya gidip oradaki tarihi, kültürü, medeniyeti görüyorlarsa, bunun için zaman ve para harcıyorlarsa, demek ki biz tanıtım konusunda yeni şeyler yapmalıyız” dedi.Toplantıda; Fatih, Eyüp ve Edirne Belediye Başkanları da bölgelerinde yaptıkları çalışmaları anlattılar.