Tarihi Koza Han, Koza Üretimine Geri Dönecek

İngiltere kraliçesi 2. Elizabeth'in ziyaret ettiği Bursa’nın simgelerinden tarihi Koza Han, yeniden koza üretiminin merkezi olacak. Yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Koza Han’da, eskiden olduğu gibi koza üretilip satılması için çalışma başlatıldı.

Bursa İpekçiliğini Geliştirme Derneği (BİGDER), Bursa Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, Bursa Ticaret Borsası, Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği ve Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Birliği 'Kozadan Kumaşa Bursa Koza ve İpek Festivali' düzenledi.

Tarihi mekanda gerçekleştirilen festivalde, kozanın üretimini anlatan materyaller tanıtıldı. İpek böceğinin dut yaprağı yemesi, koza örmesi ve ardından kozanın kaynatılarak ipe dönüştürüldüğü süreçler kurulan tezgahlarda ziyaretçilere gösterildi. Kozadan iplik çıkartılması ve ipliğin bükülmesi, eski tezgahlarda yapılan uygulamalarla tanıtıldı.

Hazırlanan iplikler, dokuma tezgahlarında kumaşa yada diğer eşyalara dönüştürüldü. Kozanın ipliğe dönüşme serüveni, ziyaretçiler tarafından ilgiyle izlendi. İpekten hazırlanan eşyalar da beğeni topladı. Küçük bir çocuğun ipek böceğini anlatan şiir okuduğu programda ayrıca ipek kıyafetlerin sergilendiği bir de defile yapıldı.

Koza konusundaki hedeflerini anlatan Vali Şahabettin Harput, amaçlarının Bursa’yı koza ve ipek ile anılan bir şehir haline getirmek olduğunu söyledi. Bu amaçla üretimi neredeyse durma noktasına gelen kozacılık için üreticilere ve köylülere koza ve dut ağacı üretimi için fidan desteği verdiklerini kaydetti.

Kozayı halkın gündemine getirmek için bu yılı 'Koza Yılı' ilan ettiklerini altını çizen Vali Harput, şöyle konuştu: "Amacımız ipeği entegre olarak, köydeki kozayı alıp, ipek, maş, ürün haline getirerek dünyaya, kalitenin adı olarak, marka olarak Bursa ipeği şeklinde pazarlamak. Koza Han’ın adı üzerinde, Koza Han’ı yeniden aslı ile birlikte anılması adına yola çıktık. Bu yoldan dönmek yok, ya başaracağız, ya başaracağız.”

Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı ise Bursa’nın ekonomik gelişmişliğinde koza üretiminin payının olduğuna işaret etti. Matlı, şunları kaydetti: “Zaman içerisinde aile ekonomilerindeki değişim, farlı üretim teknikleri ile kozacılık ve ipekçilik geride kaldı. Bursa ipekçiliğinin yaşatılması ve devam ettirilmesi adına bizlere daha önemli görevler düşmektedir. Bu konuda bizler de yeni çalışmalar planlamaktayız. Bundan sonra kendimizi için önemli bir değer olan Bursa kozacılığı ve ipekçiliğinin canlandırılması için önemli çalışmalar içinde olacağız."

KOZABİRLİK Genel Müdürü İsmail Aydın da 1990 yılında Bursa’da 15 bin ailenin 635 ton ipek böceği ürettiğini, bugün ise 96 ailenin 6 ton ipek böceği ürettiğini dile getirdi. Aydın, bu düşüşte, tarım ilaçları ile koza üretecek mekanların yetersizliğinin etkili olduğunu ifade etti.

BİGDER Başkanı Ünal Şıpkan ise 1990’lı yıllardan sonra azalsa da koza üretiminin devam ettiğini ancak ipekli kumaş üretiminin tamamen durduğunu hatırlattı. Şıpkan, paydaşların desteği ile Bursa ipeğini Bursa sanayisi içinde değerlendirerek, katma değeri en yüksek ürünlerin elde edilebileceği üretim mekanizmaları kurmayı hedeflediklerini vurguladı.