Tarihi Vazelon Manastırı'nın Kaderi Değişebilir

Trabzon'un Maçka ilçesinde, tarihi Sümela Manastırı'ndan daha eski olan tarihi Vazelon (Yahya) Manastırı'nın restore edilmesi için çalışma başlatıldı.

Fener Rum Patriği Bartholomeos'un geçen yıl Sümela Manastırı'ndaki ayin için Trabzon'a geldiğinde ziyaret ettiği Vazelon Manastırı'na ilişkin "Vazelon yıkılacak, kaderi bu. Eğer devlet kurtarırsa kurtulur ama zor" ifadesini kullandığı manastırın restorasyonu için Maçka Belediye Başkanlığı çalışma başlattı.

Maçka Belediye Başkanı Ertuğrul Genç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçelerine bağlı Kiremitli köyündeki Vazelon Manastırı'nın restorasyonu konusunda kısa süre önce İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesi'ne gidip Patrik Bartholomeos ile toplantı yaptıklarını belirterek, "Sümela'nın restorasyonundaki gibi yanlışlıklar olmasın diye Vazelon'un bütün röloveleri, kayıtları incelenecek, hangi oda nerede belirlenecek ve ondan sonra restorasyon çalışması yapılacak. Restorasyon en azından bir plan, program dahilinde yapılacak. Arkeoloğundan, sanat tarihçisine, rölove uzmanına kadar bir kurul tarafından restorasyon işlemi yürütülecek" dedi.

Genç, restorasyonun yapılabilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığının izni gerektiğini ifade ederek, "Kültür ve Turizm Bakanlığı izin verirse Vazelon Manastırı bir firma tarafından restore edilecek. Bakanlığın da onay vereceğine inanıyorum. Vazelon'un restorasyonu konusunda 1 hafta içinde bakanlığa müracaat edilecek" dedi.

Tarihi yapıların turizme kazandırılması gerektiğini işaret eden Genç, Vazelon Manastırı'nın yanı sıra Maçka'nın Yazlık köyünde yer alan ve tarihi bir kiliseden dönme caminin de restorasyonun yapılacağını ifade etti.

Genç, Esiroğlu beldesi Şimşirli köyündeki tarihi Kuştul Manastırı'nın restorasyonu konusunda ise bir çalışma bulunmadığını belirterek, "Kuştul'un restorasyonu daha büyük bir çalışma gerektiriyor. Şu anda o konuda bir çalışma yok. Ama Vazelon eski haline gelmese de iyileştirilecek. En azından mevcut hali iyileştirilip korunacak" diye konuştu.

-Yunan asıllı Karadıs: "Türkiye, Vazelon'u kültürel olarak saklamalı"

Manastırı ziyarete gelen Yunanistan asıllı Avusturalya vatandaşı Yıannıs Karadıs, Rum-Pontus kökenli olduğu, ailesinin Maçka'dan Atina'ya oradan da Avusturalya'ya gittiğini, kendisinin de bu ülkede doğduğunu söyledi.

Sümela ve Vazelon manastırları ile bölgeyi görmek için Trabzon'a geldiğini ancak Türkiye'de olmayacağı için 15 Ağustos'ta Sümela'da yapılacak ayine katılamayacağını belirten Karadıs, "Doğu Karadeniz'e ve Trabzon'a ilk kez geldim. Tek kelimeyle harika" dedi.

Karadıs, Vazelon Manastırı'nın inancı gereği kendisi için çok önemli olduğunu, bütün dünya tarafından bilindiğini ancak taşı, duvarının hep yıkıldığını ifade ederek, "Vazelon'un duvarlarının kalmasını ve restore edilmesini istiyorum. Çünkü Vazelon Manastırı bütün dünyanın bildiği bir inanç yeri. Orijinalının yapılamayacağını biliyorum ama en azından buranın yürüme yolunun, duvarlarının eskiye dönük olmasını, herkesin buraya Sümela'da olduğu gibi rahat gelmesini istiyorum"

Karadıs, Türkiye'nin tarihi ve kültürel açıdan zengin olduğunu vurgulayarak, "Türkiye, Vazelon'u kültürel olarak saklamalı. Bundan Türkiye kazanacaktır" ifadesini kullandı.

Maçkalı tur operatörü Fahrettin Erdoğan ise Vazelon'un Sümela Manastırı'ndan daha önemli olduğunu, çünkü Sümela'dan daha eski olduğunu belirterek, "Tarihi kaynaklarda Vazelon'un Yahya peygamber zamanında inşa edildiği ve buranın yardımlarıyla diğer manastırların inşa edildiği belirtiliyor. Çok harap edilmiş, sahip çıkılmamış. Buraya bir an önce sahip çıkılması lazım. Turizm açısından burası çok önemli. En azından mevcut durumunun korunması lazım" dedi.

Yabancıların Vazelon'u kendilerinden daha iyi bildiğini ve onları buraya getirmek istediklerini ancak yolu bozuk olduğu için sıkıntı çektiklerini belirten Erdoğan, "Sümela'daki büyük kültür turizmi potansiyelini gördük. Harabe durumdaki Kuştul Manastırı ve diğer tarihi yapıların tarihi yansıtacak şekilde restore edilerek turizme kazandırılması lazım" diye konuştu.

-Kuştul ve Vazelon manastırları-

Maçka ilçesi Kiremitli köyündeki çam ormanında bulunan ve Sümela Manastırı'ndan daha önce yapıldığı bilinen Vazelon (Yahya) Manastırı'nda bir mağara ve ayazma bulunuyor. İlk manastır mağaranın önüne kuruldu.

Günümüze kadar ayakta kalan mağaranın önündeki kilise ve keşiş odaları, 19. yüzyıla ait. Kompleksin 9 kilometre kuzeyinde yer alan ve 15. yüzyılda yapıldığı sanılan şapelde değerli fresk bulunuyor.

Trabzon'un Esiroğlu beldesindeki Şimşirli köyünde bulunan Kuştul Manastırı ise bir vadinin tabanındaki dirsek şeklindeki kaya üzerine kurulu. Kaleyi anımsatan bir görüntü ile vadiye hakim bir tepeye kurulan manastırın 752 yılında yapıldığı sanılıyor.

Eski görüntüsü dere boyu şatosunu andıran bu manastırın da Trabzon'daki diğer manastırlar gibi kutsal bir mağara ve ayazma etrafında kurulduğu belirtiliyor.