ANKARA (İHA) - ABD, tarihinin en güvenli parasını tedavüle çıkarıyor. ABD tarihinin taklit edilmesi en zor parası olarak nitelendirilen yeni 50 dolarlık banknotlar, birkaç hafta içinde Türkiye'deki bankalar tarafından piyasaya verilmeye başlanacak.
Para sahteciliğine karşı önlem almak amacıyla 50 dolarlık banknotların tasarımlarını yenileyen ABD Hükümeti, yeni banknotların basımına bugün başladı. Yeni tasarımlı 50 dolarlık banknotlar kısa bir süre sonra Türkiye'de de kullanılmaya başlanacak. Fonda belirsiz görünümde mavi ve kırmızıyla renklendirilen, üzerinde dalgalanan bir Amerikan bayrağı ile metalik gümüş-mavi renklerde küçük bir yıldız bulunan yeni 50 dolarlar, gelişmiş güvenlik özelliklerine sahip.
Yeni banknotla ilgili açıklama yapan ABD'nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman, 50 doların rengi değişse de güvenilirliğinin değişmediğine dikkat çekti. 20 dolarlık banknotlarda olduğu gibi, değişen 50 doların da Türkiye'de kolaylıkla piyasaya verilmesi için ABD Hükümeti'nin son birkaç ay içinde Türkiye Merkez Bankası ile yakın çalıştığını belirten Edelman, "Merkez Bankası'nın bu konuda gösterdiği çabalara minnettarız. Türkiye'de oldukça fazla miktarda ABD doları dolaşımda bulunuyor. Bu nedenle ABD Hükümeti, halkın yeni dolarlar konusunda bilgilendirilmesi çalışmalarında Türkiye Merkez Bankası ile çalışmayı bir öncelik olarak belirlemiştir" dedi.
50 DOLARLIK BANKNOT, YENİ PARA TASARIMLARININ İKİNCİSİNİ OLUŞTURUYOR
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Samuel W. Bodman ise, yaptığı açıklamada, ABD'nin para sahteciliğine karşı aldığı önlemlerin altını çizerek, "ABD Hükümeti Amerikan parasının istikrarının ve değerinin korunması konusunu son derece ciddiye almaktadır. Banknot tasarımlarının sık sık değiştirilmesi ve güvenlik özelliklerinin sürekli artırılması ABD parasını sahteciliğe karşı güvenli kılacaktır" diye konuştu.
2003 yılında bankacılık kuruluşları tarafından Orta Doğu'da ve Kuzey Afrika'da 14 milyar değerinde ABD Doları dağıtıldı. Merkez Bankası Nakit Paralar Dairesi Müdürü olan Michael Lambert, eski tasarımlı paraların yeni banknotlarla birlikte kullanılacağını belirterek, "Eski banknotların da değerlerini aynen koruyacaklarını halka duyurmak istiyoruz. Yeni tedavüle çıkarılan banknotların aynı değerdeki eski paralarla beraber kullanılması her zaman yapılan geleneksel bir uygulamadır ve tüm paralar her zaman için geçerlidir" dedi.
ABD tarihinin en güvenli parası olarak nitelendirilen yeni 50 dolarlık banknot, 2004 serisi kapsamında gerçekleştirilen yeni para tasarımlarının ikincisini oluşturuyor. Bu yeni serinin ilk banknotları 2003 yılının Ekim ayında tedavüle çıkarılan 20 dolarlardı. ABD Hazine Müsteşarlığı Gravür ve Baskı Dairesi Genel Müdürü Tom Ferguson da, yeni tasarımlar üzerindeki çalışmalarının sürdüğünü ve yeni tasarımları 2005 yılında tanıtacaklarını belirtti. 100 dolarlık banknotlarda tasarımının değiştirilmesi planları da sürmekle birlikte ne zaman tedavüle çıkarılacağı konusunda bir açıklama yapılmadı. 5 dolarlık banknotların tasarımlarını değiştirmek konusunda bir planlaması bulunmayan ABD Hükümeti 1 ve 2 dolarlık banknotların tasarımlarını da yenilemeyecek.
ABD HÜKÜMETİ GENİŞ ÇAPLI BİR TANITIM KAMPANYASI BAŞLATTI
Üçte ikisi ABD dışında olmak üzere halen dünyada 700 milyar dolar dolaşımda bulunuyor. Dolarların büyük bir kısmının ABD dışında olması nedeniyle ABD Hükümeti yeni güvenlik özelliklerinin tüm dünya çapında tanıtılması amacıyla geniş çaplı bir tanıtım kampanyası başlattı. Nakit parayla işlem yapanlar, işyeri sahipleri, işadamı dernekleri, sanayi odaları ve basına ulaşması hedeflenen tanıtım kampanyası ile yeni güvenlik özelliklerinin daha kolay kullanılması amaçlanıyor. Posterler, eğitici videolar ve broşürler gibi çeşitli tanıtım malzemeleri 24 dilde sunuluyor. Tanıtım ve eğitim amaçlı tüm materyaller www.moneyfactory.com/newmoney adresinden bilgisayarlara indirilebiliyor veya sipariş verilebiliyor. İşyerleri ve diğer kuruluşlar nakit parayla işlem yapan çalışanlarının yeni paranın geliştirilmiş güvenlik özelliklerini öğrenmeleri amacıyla Mayıs 2003 tarihinden bu yana 52 milyondan fazla eğitim ve bilgilendirme malzemesi talep etti.
Kullananların ellerindeki paranın sahte olup olmadığını anlamak için sadece paranın rengine bakmakla yetinmemeleri tavsiye edilmemekle birlikte renk faktörü banknotun taklidini zorlaştırıyor. Farklı kupürlerde farklı renkler kullanılacağını açıklayan ABD yetkilileri bu özelliğin görme sorunu olanlar başta olmak üzere herkesin paraları kolaylıkla birbirinden ayırt edebilmelerini sağlayacağını belirtiyorlar. Yeni 50 doların tasarımı ilk defa 1990'larda sunulan ve kontrol edilmesi, gerek tüketiciler ve gerekse iş sahipleri açısından kolay olan en önemli güvenlik özelliklerinden üçünü muhafaza ediyor:
Filigram: Portreye benzer soluk bir resim görüntüsü olup kağıdın kendi içinde bulunuyor ve ışığa tutulduğunda banknotun her iki tarafından da görülebiliyor.
Emniyet şeridi: Işığa tutulduğunda banknotun her iki tarafından da görülebilen bu dikey plastik şerit kağıdın içine gömülü bulunuyor ve üzerinde son derece küçük yazıyla paranın değeri yazıyor.
Renk değiştiren mürekkep: Banknotun ön yüzünde, sağ alt köşede yer alan ve paranın değerini belirten bu rakam banknot eğildiğinde bakır renginden yeşile dönüyor.
PARA SAHTECİLİĞİ DİJİTALLEŞİYOR
Güvenlik özelliklerinin geliştirilmesi, yasal kuruluşların etkin faaliyetleri ve paralarını nasıl kontrol edecekleri konusunda yapılan tanıteılan geleneksel bir uygulamadır ve tüm paralar her zaman içiım ve bilinçlendirme çabaları sonucu para sahteciliği düşük düzeylerde tutuluyor. ABD Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamaya göre 50 dolarlık banknotların sadece 25 binde biri sahte.
Bununla birlikte, teknolojideki ilerlemelerin dijital kalpazanlığı giderek daha kolay ve ucuz bir hale getirmesi sonucu, para sahtecileri giderek daha fazla dijital yöntem kullanmaya başladılar. Dijital cihazların giderek daha fazla halkın kullanımına sunulması sonucu dijital olarak üretilen sahte banknotların oranında da bir artış görüldü. 1995 yılında ABD'de yakalanan sahte banknotların yüzde 1'den azı dijital yöntemlerle üretilmişken, son bir kaç yıl içinde dijital olarak üretilen sahte banknotların oranı yüzde 40 civarındaydı. ABD Hükümeti de dijital para sahteciliğine karşı önlem almak amacıyla her yedi ila on yılda bir banknotları değiştirmeyi planladığını açıkladı.