26 Ocak 1918 yılında, dokuz çocuklu fakir ailenin oğlu olarak Nikolay Çavuşesku dünyaya geldi. Babası tarım ve hayvancılıkla annesi ise terzilikle uğraşıyordu. 11 yaşına kadar köy okulunda eğitim gördükten sonra aşırı dindar olan babasının baskılarından kurtulmak için Bükreş’e ablasının yanına kaçtı. Bükreş’te bir ayakkabıcının yanında çırak olarak işe başladı. Ustası komünist bir partinin üyesiydi. Bu nedenle o yaşlarda komünist partinin kendisine verdiği ufak tefek görevleri yapıyordu. Yaşı ilerledikçe verilen görev ve sorumluluklar büyüdü. Bu görevler defalarca kez tutuklanmasına neden oldu. 1936 yılında 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve ileride eşi olacak olan Elena Petrescu ile bu yıllarda tanıştı.
Özgürlüğe kavuşmasından kısa bir süre sonra yeniden tutuklandı. İkinci Dünya Savaşı boyunca hapiste kalan Çavuşesku, Romanya’nın ilk komünist başkanı olan Gheorghe Gheorghiu-Dej ile yakın ilişkiler kurdu. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra tarım ve milli savunma bakanı olarak görev yaptı. 1965 yılına gelindiğinde Gheorghe Gheorghiu-Dej’in ölüm haberi alındı ve komünist parti içindeki çekişmelerden faydalanan Çavuşesku, partinin ve Romanya’nın başına geçti.
1966 yılında Romanya’nın başına geçtikten sonra ilk politikası nüfusun arttırılmasına yönelik oldu. Göreve başlamasının ertesi gününde kürtajı yasakladı. Ailelerden 5 çocuk yapmalarını istiyordu ve bu isteğe uymayanları ise ağır vergilere tabi tutuyordu. Boşanma oranlarını azaltmak isteyen Çavuşesku, boşanmayı zorlaştıran yasalar geliştirdi ve en az 10 çocuk sahibi olan anneleri kahraman ilan edeceğini bildirdi. Bu isteklere ek olarak Çavuşesku’nun regl polisleri görev yapıyordu. Hükümet ajanları olarak gösterilen bu polisler, jinekologlar ile belirli yaşa ulaşan kadınları kontrol ederek yeteri kadar çocuk doğurup doğurmadığını tespit ediyordu.
Çavuşesku’nun politikası 1 yıl sonrasında kesin bir sonuç verdi ve nüfus neredeyse iki katına çıktı. Ancak geçim sıkıntısı yaşayan halk çocuklarına bakmakta büyük zorluk yaşıyordu. Bu nedenle yetimhaneler kimsesiz ve bakıma muhtaç çocuklarla doldu.