‘Dünya bir toz bulutuydu’ demeden önce sizler için dünya tarihine damga vuran olayları derledik. Türkiye’de ve dünyada birçok gelişmeye gebe olan 12 Mart tarihinde yaşanan olayları sizler için mercek altına aldık. 12 Mart İstiklal Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü olarak kutlanıyor. Aynı zamanda Hüsum Fırtınası’nın başlangıcıdır. 12 Mart Erzurum'dan Rus ve Ermeni ve Artvin'in Arhavi ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişinin yıl dönümüdür. Peki 12 Mart’ta dünyada ve ülkemizde neler oldu? 12 Mart doğan ve vefat eden önemli isimler kimler? İşte detaylar...
DOĞUM GÜNLERİ
- 1685 - George Berkeley, İngiliz düşünür (ö. 1753)
- 1710 - Thomas Arne, İngiliz besteci (ö. 1778)
- 1824 - Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi (ö. 1887)
- 1838 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (ö. 1907)
- 1859 - Ernesto Cesaro, İtalyan matematikçi (ö. 1906)
- 1860 - Bernat Munkacsi, Macar Türkolog (ö. 1937)
- 1863 - Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı (ö. 1938)
- 1890 - I. İdris, Libya Kralı (ö. 1983)
- 1905 - Takashi Shimura, Japon oyuncu (Yedi Samuray) (ö. 1982)
- 1910 - Masayoshi Ohira, Japon siyasetçi (ö. 1980)
- 1912 - Fethi Çelikbaş, Türk siyasetçi (ö. 2009)
- 1922 - Jack Kerouac, Amerikalı yazar (ö. 1969)
- 1927 - Raul Alfonsın, Arjantinli avukat ve siyasetçi (ö. 2009)
- 1928 - Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (ö. 2016)
- 1930 - Ann Emery, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
- 1943 - Ratko Mladiç, Yugoslav asker
- 1944 - Nursu Marmara, Türk klinik psikolog
- 1946 - Liza Minnelli, Amerikalı şarkıcı
- 1947 - Mitt Romney, Amerikalı politikacı
- 1948 - James Taylor, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
- 1952 - Hulusi Akar, Türk asker, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı
- 1953 - Ron Jeremy, Amerikalı pornografik film oyuncusu
- 1956 - Steve Harris, İngiliz rock müzisyeni
- 1958 - Dileita Mohamed Dileita, Cibutili siyasetçi
- 1959 - Milorad Dodik, Sırp siyasetçi
- 1960 - Şenol Korkmaz, Türk yönetmen ve prodüktör
- 1962-Andreas Köpke, Alman futbolcu
- Lütfi Elvan, Türk siyasetçi
- 1963 - Ferdi Eğilmez, Türk sinema yönetmeni ve yapımcısı
- 1967 - Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu
- 1968 - Aaron Eckhart, Amerikalı oyuncu
- 1969 - Beyazıt Öztürk, Türk komedyen
- 1971 - Ogün Sanlısoy, Türk müzisyen
- 1976 - Gökhan Üçoklar, Türk basketbolcu
- 1977 - Abdulhamit Gül, Türk hukukçu ve siyasetçi
- 1979 - Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu
- 1985-Binnaz Uslu, Türk sporcu
- Stromae, Belçikalı şarkıcı
- 1994-Christina Grimmie, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (ö. 2016)
- Jerami Grant, Amerikalı profesyonel basketbolcu
VEFAT EDENLER
- 604 - I. Gregorius, Papa (d. yaklaşık 540)
- 1507 - Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi (d. 1475)
- 1845 - Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazar (d. 1787)
- 1853 - Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi (d. 1787)
- 1898 - Zachris Topelius, Fin yazar (d. 1818)
- 1914 - George Westinghouse, Amerikalı girişimci ve mühendis (d. 1846)
- 1925-Arkadiy Timofeyeviç Averçenko, Rus mizah yazarı (d. 1881)
- Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider (d. 1866)
- 1929 - Asa Griggs Candler, Amerikalı meşrubat üreticisi (Coca-Cola)'yı geliştiren (d. 1851)
- 1930 - Alois Jirásek, Çek yazar (d. 1851)
- 1937 - Charles-Marie Widor, Fransız besteci ve orgcu (d. 1844)
- 1942
- Robert Bosch, Alman sanayici (d. 1861)
- William Henry Bragg, İngiliz fizikçi (d. 1862)
- 1943 - Gustav Vigeland, Norveçli heykeltıraş (d. 1869)
- 1945 - Antonius Johannes Jurgens, Alman üretici (d. 1867)
- 1954 - Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris ve Şeyhülislam (d. 1869)
- 1955-Charlie Parker, Amerikalı caz saksafonisti (d. 1920)
- Theodor Plievier, Alman yazar (d. 1892)
- 1956 - Bolesław Bierut, Polonyalı devlet adamı (d. 1892)
- 1964 - Abbas el-Akkad, Mısırlı gazeteci, şair ve edebiyat eleştirmeni (d. 1889)
- 1971 - Eugene Lindsay Opie, Amerikalı hekim ve patolog (d. 1873)
- 1978 - John Cazale, Amerikalı aktör (d. 1935)
- 1985 - Eugene Ormandy, Macar orkestra şefi (d. 1899)
- 1990 - Philippe Soupault, Fransız yazar, şair ve romancı (d. 1897)
- 1997 - Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar (d. 1930)
- 1999 - Yehudi Menuhin, Amerikalı kemancı (d. 1916)
- 2001-Robert Ludlum, Amerikalı yazar (d. 1927)
- Sidney Dillon Ripley, Amerikalı ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü (d. 1913)
- 2002-Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam (d. 1923)
- Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (d. 1932)
- 2003-Howard Fast, Amerikalı yazar (d. 1914)
- Zoran Dindic, Sırbistan Başbakanı (suikast) (d. 1952)
- 2005 - Kemal Türkoğlu, Türk siyasetçi (d. 1911)
- 2006 - Jurij Brezan, Alman yazar (d. 1916)
- 2007 - Önder Baysoy, Türk iş adamı ve siyasetçi (Karşıyaka Spor Kulübü eski Başkanı) (d. 1946)
- 2011 - Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı (d. 1919)
- 2013 - Dinçer Çekmez, Türk aktör (d. 1940)
- 2015-Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1936)
- Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı (d. 1948)
- 2020 - Tonie Marshall, Amerikalı ve Fransız oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1951)
ÖNEMLİ OLAYLAR
- 1664 - New Jersey, İngiltere Krallığının bir kolonisi oldu.
- 1894 - Coca-Cola, ilk kez şişede satılmaya başlandı.
- 1913 - Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne, geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı.
- 1918 - Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. Sankt-Peterburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu.
- 1921 - Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi.
- 1921 - Türk Milleti'nin İstiklal Marşı, TBMM'de kabul edildi.
- 1925 - Çinli lider Sun Yat-sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi.
- 1928 - Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü.
- 1930 - Hindistan'da Mahatma Gandi, tuz üretimindeki Hükûmet tekeline karşı çıkmak amacıyla, Ahmetabat'tan denize 300 millik "Tuz Yürüyüşüne" (Salt Satyagraha) başladı.
- 1938 - Almanya askerî birlikleri Avusturya topraklarına girdi ve ertesi gün Avusturya'yı resmen ilhak etti.
- 1947 - Harry Truman, ABD Kongresi'nden, Türkiye ve Yunanistan'a Sovyetler Birliği baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu Devletlerin sivil ve askeri personeline, ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi.
- 1958 - 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu. 1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu.
- 1967 - Suharto, Endonezya Devlet Başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı.
- 1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart Muhtırası'nı verdi. Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa etti. Muhtıra; Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu.
- 1977 - Komünizm ve Kürtçülük propagandası yaptığı iddiasıyla 9 yıl hapse mahkûm olan Taner Akçam cezaevinden kaçtı.
- 1979 - Pakistan, CENTO'dan ayrıldığını açıkladı. Bir gün sonra da İran'ın ayrılmasıyla, CENTO'nun varlığı sona erdi.
- 1985 - Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile ilgili "Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri" başladı.
- 1985 - Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği'ne silahlı Ermeni militanlarca saldırı düzenledi. Bir Kanadalı polis öldü. Büyükelçi Coşkun Kırca, yaralı olarak kurtuldu.
- 1987 - Les Miserables müzikali, Broadway'de gösterime girdi.
- 1993 - Bombay'daki bombalı araba saldırısında 300 kişi öldü.
- 1995 - Gazi Mahallesi'nde Alevilere ait üç kahvehane gece otomatik silahlarla tarandı; 1 kişi öldü, 20 kişi de yaralandı. Takip eden olaylarda, çok sayıda can ve mal kaybı oluştu.
- 1999 - Varşova Paktı'nın eski üyeleri; Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı.
- 2000 - Papa II. John Paul, Kilise'nin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi.
- 2003 - Sırbistan Başbakanı Zoran Dindic, Belgrad'da öldürüldü.
- 2004 - Suriye'de, Kamışlı Olayları patlak verdi.