ANKARA (İHA) - Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'nın, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile birlikte yürüttüğü 'Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi'ne 'ölü hayvan' gölgesi düştü.
Proje kapsamında dağıtılan ineklerin ölmesi ve hastalanması yeni bir skandalı ortaya çıkardı. Hayvanların büyük bir bölümünde meme körlüğü ve düşük hadisesi yaşanırken, bakanlığın ölen hayvanlar için kooperatiflere yaptığı sigorta parası ödemesinde çifte standartlı davranıldığı da iddia edildi. Hayvanlarının ölmesinden veya hastalanmasından dertli olan kooperatif üyeleri ise, ineklerin sahte sertifika ile bakanlığa satılmasına isyan ediyor.
Devlet Bakanı Beşir Atalay'a bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu tarafından desteklenen, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yürütülen 'Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi' kapsamında dağıtılan ineklerde ani ölümler ve hastalıklar görülmeye başladı. Proje kapsamında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından dağıtılan gebe düvelerde başta düşük olmak üzere meme körlüğü ve erken gebe bırakma hadiseleri yaşanıyor. Kooperatif üyeleri, ihale yöntemi ile kooperatif üyelerine verilen hayvanların sertifikalarında usulsüzlük yapıldığını, hayvanların tamamının hoştayn cinsi süt ineği olmadığını, aralarında verimsiz inekler olduğu için hastalıklar görüldüğünü iddia ediyor.
Projenin başlatıldığı Aralık ayından bugüne kadar hayvan dağıtılan kooperatiflerin hemen hemen hepsinde çeşitli hastalıklar ve ölümler görüldü.
Denizli Acıpayam-Yumrutaş Kooperatifi'nde 14-23 Aralık tarihleri arasında dağıtılan 200 damızlık gebe düveden 2'si bağırsak, biri akciğer hastalığından ölürken, 10'unda düşük vakası, 3 tanesinde ise erken tohumlamadan kaynaklı doğum sırasında ölüm yaşandı. 2 tane gebe düvede ise meme körlüğü gözüküyor. Ayrıca hayvanların ölümü durumunda yüzde 80'inin sigorta tarafından karşılanması gerekirken yüzde 54'ü ödendi. Yani bakanlık 1 milyar 800 milyon lira ödemesi gerekirken 1 milyar 90 milyon lira ödedi. Buzağı ölümlerinde ise 350-400 milyon lira ödeme yapılması gerekirken 95 milyon lira gönderildi.
Manisa-Selendi-Tavak Kooperatifi'nde 13 Mart-7 Nisan tarihleri arasında dağıtılan 200 gebe düveden biri mide rahatsızlığından öldü. 8 tane hayvanda düşük olayı yaşandı. 2 tane hayvanda ise meme körlüğü görülüyor. Ayrıca günde 25 kilo süt vermesi beklenen hayvanların bazıları günde 3-4 kilo süt veriyor. En çok veren ise 10-15 kilo süt veriyor. Bunların sigortaları ise tam ödendi.
ÖLEN HAYVANLARIN VE DÜŞÜKLERİN SİGORTALARI TAM ÖDENMİYOR İzmir-Bayındır-Çınardibi Kooperatifi 18 Aralık tarihinde dağıtımı biten 200 gebe düveden 19 tanesi düşük yaptı. 4 tanesi sebebi bilinmeyen nedenlerden öldü. 3 tane hayvanda ise ölüm rahatsızlığı var. Hayvanların yüzde 30'unda süt verimi düşüklüğü var. Sigortaları tam ödendi. İzmir-Kiraz-Yağlar Kooperatifinde ise 3 düşük yaşandı. Hayvanlarda meme körlüğü, sarılık gibi hastalıklar görülüyor. Bitlis-Mutki-Üstyayla Kooperatifi'ne Aralık ayında 1200 gebe koyun ve 50 damızlık koç dağıtıldı. Bugün 240 koyun ve 10 tane koç sarılık ve çeşitli nedenlerden dolayı öldü. 500 tane koyunda ise düşük hadisesi yaşandı. Hayvanların şuan bir çoğunda sarılık hastalığı görünüyor. Bu sene hayvanlardan hiçbir şekilde süt alınamadı. Ölen hayvanların ve düşüklerin sigortaları ise tam olarak ödenmiyor. Yüzde 80'i ödenmesi gerekirken yüzde 54'ü ödendi.
Ordu-Çaybaşı-Eğribel Kooperatifi'ne Mart ayında 200 gebe düve verildi. Hayvanlardan 4 tanesi sebebi bilinmeyen nedenlerden öldü. 19 düşük yaşandı. Ölen ve düşük yapan hayvanlarla ilgili bugüne kadar sigorta parası ödenmedi. Adana-KaraisalıBeydemir Kooperatifi'nde ise dağıtılan 200 hayvandan 10 tane düşük yaşandı. 15 hayvanda meme körlüğü ve 5 hayvanda da sarılık görüldü. Hayvanlar hemen hemen tamamının ayaklarında ise aksaklık var. Bolu-Mudurnu-Gürçam-Çitören Kooperatifi'ne 4 Haziran tarihinde dağıtılan 100 hayvandan biri öldü. Diğer hayvanlarda öksürük ve sarılık olayları görülüyor. Mersin-Tarsus-Taşçılı Kooperatifi'nde Kasım 2003 tarihinde dağıtılan 200 hayvandan 3 tanesi sebebi bilinmeyen nedenlerden öldü. 26 hayvan düşük yaptı. Hayvanlarda çeşitli hastalıklar görülüyor. Bugüne kadar sigortadan herhangi bir ödeme yapılmadı. Bursa-Yenişehir-Akçapınar Kooperatifinde Mart ayında dağıtılan hayvanlardan 5 tanesi düşük yaptı. Hayvanlarda sebebi bilinmeyen çeşitli hastalıklar görüyor. Sigorta çiftçilere sigorta bedellerinin tamamını ödedi. Kırşehir-Akpınar-Köşker Kooperatifinde Aralık ayında gönderilen 200 hayvandan 50 tanesinde düşük yaşandı. 2 tane hayvan doğum sırasında öldü. 3 hayvanda meme körlüğü görülüyor. Hayvanların verimleri 10 kilo ile sınırlı kaldı. Kış aylarında gönderildikleri için yaşanan üşütmelerden dolayı hayvanlarda antibiyotik tedavisi uygulanmaya devam ediyor. Sigortaların tamamı ödendi.
HAYVANLARIN BAZILARININ IRKI BELİRTİLENDEN FARKLI Kırıkkale-Sulakyurt Kooperatifi'nde Mart ayında dağıtılan hayvanlar 5 tanesi kısır, 6 tanesi ise düşük yaptı. Veterinerler hayvanlarda strese bağlı hastalıkların olduğunu belirtiyor. Sigortaları hala ödenmedi. Düzce-Gölyaka-Saçmalıpınar Kooperatifinde bir ölüm ve 25 düşük vakası yaşandı. 6 hayvanda meme körlüğü görüldü. Hayvanların kış mevsiminden kalma üşütme problemleri olduğu için sürekli antibiyotik tedavisi görüyor. Ölüm ve düşüklerle ilgili sigorta paralarının tamamı ödenmedi. Hayvanların tamamı holşteyn ineği gözükmesine rağmen bazılarında değişik ırk inekler görülüyor. 87 hayvanın sertifikasında usulsüzlük yapıldığı için soruşturma yapılıyor. Bu hayvanların doğum zamanları arasında farklılıklar görüldü. Proje kapsamında 2 yılda 200 kooperatife destek sağlanması hedefleniyor. 200 trilyon liralık kaynak aktarılan projede bugüne kadar 14 kooperatife hayvan dağıtımı yapıl49 tanesi düşük yaptı. 4 ırken, 11 kooperatifte önümüzdeki ay hayvanları dağıtmak üzere tadilat çalışması devam ediyor. Bugüne kadar dağıtılan 2 bin 650 hayvandan 270 tanesi bilinmeyen hastalıklardan öldü, 686 tanesinde düşük vakkası yaşanırken bir çoğunda meme körlüğü, sarılık ve iklim değişikliğine bağlı olarak çeşitli hastalıklar görülüyor. Hastalıklar, ölümler ve düşükler nedeniyle dağıtılan hayvanlardan verim alamayan çiftçilere sigorta parasının ödenmesinde de çifte standart uygulanması mağdur olan çiftçiyi çileden çıkardı.
Öte yandan, bazı bölgelerde hayvanların sertifikalarında usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle soruşturmalar açılırken, çiftçilere dağıtılan ineklerin tamamının Holşteyn inek olmadığı iddia edildi.