Tarımda Üretici Tüketici Makası Bir Türlü Daralmıyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda Ekim ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) artış olduğunu bildirerek, “Tarımda üretici fiyatları Ekim ayında yüzde 4,43, 10 aylık dönemde yüzde 4,06 artsa da yıllıkta artış yüzde 0,59’da kaldı. On iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 2,71 düştü” dedi.Bayraktar, Ekim ayında tüketicide gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatların yüzde 3,91 arttığını belirtti.Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.Şemsi Bayraktar, Ekim ayı genel enflasyonun üretici fiyatlarında yüzde 0,69, tüketici fiyatlarında yüzde 1,80 arttığını vurguladı.Bayraktar, şunları kaydetti:“Tarımda üretici fiyatları 10 aylık dönemde yüzde 4,06, son bir yıllık dönemde yüzde 0,59 arttı. On iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,71 geriledi. Buna karşın genel üretici fiyatları enflasyonunun Ocak-Ekim dönemini kapsayan 10 ayda yüzde 5,15, son bir yıllık dönemde yüzde 6,77, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,93 arttı.Üretici fiyatları Ekim ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,15, elektrik, gaz ve suda yüzde 0,24 arttı. İmalat sanayinde yüzde 0,08 geriledi. Üretici fiyatlarında sanayide Ekim ayında fiyat artışı yaşanmazken, yıllık artış yüzde 8,03’ü buldu. Tarımdaki yüzde 0,59’luk düşük artış, enflasyonu yüzde 6,77’de tuttu.”TZOB Genel Başkanı Bayraktar, genel TÜFE’nin Ekim ayında yüzde 1,80, geçen yılın Aralık ayına göre (10 aylık) yüzde 6,90, yıllık bazda yüzde 7,71, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,32 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlarının Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 3,91, Aralık ayına göre yüzde 9,56, geçen yıl Ekim ayına göre yüzde 11,13, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,17 arttığını bildirdi.Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 0,59, balıkçılıkta yüzde 39,83, arttığını, tarım ve avcılıkta yüzde 0,05, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 5,07 gerilediğini vurgulayan Bayraktar, Ekim ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 4,47, balıkçılıkta yüzde 5,71, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 1,57 arttığını belirtti.TZOB Genel Başkanı Bayraktar, tarımda, üretici fiyatlarındaki yüzde 0,59 artışa karşın, gıda ve alkolsüz içeceklerde enflasyonun yüzde 11,13’e ulaşmasının, üretici fiyatlarının tüketici fiyatlarına yansımadığını gösterdiğine dikkati çekti.ÜRETİCİDEN TÜKETİCİYE YÜZDE 500’LERE VARDAN FARKÜreticiden tüketiciye yüzde 500’lere varan fiyat farkı var olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:“Maydanozda yüzde 500 olan fark, ıspanakta yüzde 444,64’ü, elmada yüzde 384,97’yi, lahanada yüzde 329,22’yi, pırasada yüzde 313,79’u buluyor. Üreticide demeti 13 kuruş olan maydanoz, markette 78 kuruştan, kilogramı 58 kuruş olan ıspanak 3 lira 16 kuruştan, kilogramı 64 kuruş olan elma 3 lira 12 kuruştan, kilogramı 39 kuruş olan lahana 1 lira 65 kuruştan, kilogramı 58 kuruş olan pırasa 2 lira 40 kuruştan satılıyor. Bu ürünlerin dışında salatalık, sivri biber, patlıcan, kabak, karnabahar, kuru soğan, mandalina, limon, armut, kuru kayısıda üretici ile market fiyatları arasında yüzde 200’ün üzerinde fiyat farkı var.”Bayraktar, aylık artışın yüzde 10’u geçtiği ürünlere bakıldığında, Ekim ayında hem marketlerde hem de üreticide fiyatı en fazla artan ürünlerin domates, patlıcan ve kabak olduğunu, bu ürünleri, marketlerde patates ve salatalığın, üreticide ise kuru incir, Antep fıstığı, pirinç, yeşil mercimek, pirinç, yumurta, salatalık ve zeytinyağının izlediğini belirtti.Şemsi Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 16,68 ile kuru soğanda, en fazla fiyat artışı yüzde 42,14 ile sivri biberde görüldü. Üretici fiyatlarında ise limon fiyatı yüzde 24,23 düşerken, domatesin fiyatı yüzde 95,88 arttı” dedi.MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLERBayraktar, Ekim ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında; 13 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 6 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti.Ekim ayında, kırmızı mercimek, pirinç, maydanoz, elma, nohut, yeşil mercimek, kuru kayısı, kuru incir, fındık, süt, zeytinyağı, mısırözü yağı ve tavuk eti fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 16,68 oran ile en fazla kuru soğanda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:“Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 16,24 ile limon, yüzde 11,85 ile sivri biber, yüzde 2,42 ile yeşil fasulye, yüzde 1,42 ile Ayçiçek yağı, yüzde 0,24 ile kuzu eti izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 42,14 oran ile domateste görüldü.Domatesteki fiyat artışını yüzde 24,89 ile patlıcan, yüzde 12,02 ile kabak, yüzde 11,66 ile patates, yüzde 11,09 ile salatalık, yüzde 9,83 ile havuç, yüzde 6,18 ile yumurta, yüzde 3,74 ile marul, yüzde 3,11 ile armut, yüzde 2,83 ile kuru fasulye, yüzde 2,14 ile yeşil soğan, yüzde 1,40 ile antep fıstığı, yüzde 1,16 ile kuru üzüm, yüzde 1,10 ile toz şeker, yüzde 0,83 ile dana eti takip etti.”ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLEREkim ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 6 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 8 üründe azalma, 16 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:“Ekim ayında, maydanoz, elma, armut, kuru kayısı, kuru üzüm ve süt fiyatlarında değişim meydana gelmedi.Fiyat düşüşü yüzde 24,23 oran ile en fazla limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 15,69 ile kuru soğan, yüzde 9,84 ile yeşil fasulye, yüzde 4,76 ile nohut, yüzde 3,06 ile sivri biber, yüzde 2,86 ile havuç, yüzde 1,25 ile dana eti, yüzde 1,15 ile kuzu eti izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 95,88 oran ile domateste oldu. Domatesteki fiyat artışını yüzde 56,77 ile patlıcan, yüzde 55,01 ile kabak, yüzde 25 ile kuru incir, yüzde 17,50 ile Antep fıstığı, yüzde 15,68 ile pirinç, yüzde 15,63 ile yeşil mercimek, yüzde 11,37 ile yumurta, yüzde 10,22 ile salatalık, yüzde 10 ile zeytinyağı, yüzde 7,27 ile patates, yüzde 6,76 ile yeşil soğan, yüzde 6,43 ile kırmızı mercimek, yüzde 3,70 ile marul, yüzde 3,65 ile kuru fasulye, yüzde 2,65 ile fındık izledi.FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİBayraktar, fiyatı artan ürünlerden domates, patlıcan, kabak, salatalıkta tarla ürünlerinde hasadın bittiğini, arzın örtü altı üretimden elde edilmeye başlandığını buna bağlı olarak fiyatların arttığını belirtti. Antep fıstığı ve fındıkta bu yıl rekoltenin düşük olmasının fiyat artışına yol açtığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:“Kuru incirde üreticinin elindeki ürünün azalmasına bağlı olarak fiyatlarda artış oldu. Pirinçte üretici fiyatı yeni mahsule ait olduğundan, fiyat artışı geçen yılın ürünü ile kıyaslama yapılmasından kaynaklanmaktadır. Zeytinyağında görülen artışta rekoltede meydana gelen düşüş etkili olmuştur. Patateste ekim alanlarındaki daralmaya bağlı olarak rekoltede meydana gelen düşüş fiyat artışına yol açtı.Limonda hasat ve pazarlama dönemi olması nedeniyle fiyatlarda bir miktar düşüş yaşandı. Kuru soğanda talepteki daralmaya bağlı olarak fiyatlar geriledi.”Bayraktar, genel olarak değerlendirildiğinde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiğinin görüldüğünü belirtti.