TBMM Hayvan Haklarının Araştırılması Komisyonu Başkanı Mustafa Yel, hayvanlara karşı yapılan kötü muamelelerde cezaların affedilmemesini, ertelenmemesini ve Türk Ceza Kanunu'na göre en az 2 yıl 1 ay ceza verilmesine ilişkin düzenleme yapılmasını istediklerini belirtti.
Yel, Meclis'te beraberindeki komisyon üyeleriyle düzenlediği basın toplantısında, TBMM Hayvan Haklarının Araştırılması Komisyonunun çalışmalarını tamamladığını bildirdi.
Zaman zaman vicdanları sızlatan görüntülerin artık yaşanmaması için Mecliste grubu bulunan partilerin ortak önergesiyle kurulan komisyonda özveriyle görev yürüten milletvekillerine teşekkür eden Yel, kendilerine düşen tarihi görevi yerine getirmek için yoğun çalışma yürüttüklerini, komisyon üyeleriyle her konuda mutabık kaldıklarını söyledi.
Yel, 8 Mayıs'ta çalışmaya başlayan komisyonun 12 toplantı, 2 resmi gezi gerçekleştirdiğini ve hayvan haklarıyla ilgili toplam 81 kişiyle görüştüğünü bildirdi.
Yürütülen çalışmaların ardından teklif, tespit ve önerileri içeren 34 maddelik taslak raporu hazırladıklarını anlatan Yel, "Türkiye her alanda ilerleyen, yükselişini hızlı şekilde sürdüren bir ülke. Türkiye, hayvan hakları ihlallerinin giderilmesi konusunda da iddialıdır." dedi.
Raporun detaylarını paylaşan Yel, yürürlükteki Hayvanları Koruma Kanunu'nun "Hayvan Hakları Kanunu" olarak değiştirilmesini istediklerini açıkladı.
Raporda, söz konusu kanunda "eşya" ve "mal" olarak tanımlanan hayvanların, "duygusal varlık" olarak kabul edilmesini ve bir canlı olarak görülmesini vurguladıklarını ifade eden Yel, terminolojide "sahipli hayvan" ve "sahipsiz hayvan" olarak tanımlanan hayvanların artık "ev hayvanı", "şehir hayvanı" ve "yabani hayvan" şeklinde sınıflandırılmasını öngördüklerini kaydetti.
Hayvanlara karşı işkence ve kötü muameleye ilişkin cezaların, Kabahatler Kanunu'na göre verildiğini, bunun kamuoyunu tatmin etmediğini vurgulayan Yel, "Hayvanlara karşı yapılan kötü muamelelerde cezaların affedilmemesini, ertelenmemesini ve Türk Ceza Kanunu'na göre en az 2 yıl 1 ay ceza verilmesine ilişkin düzenleme yapılmasını istiyoruz." diye konuştu.
- Hayvan barınakları
Hayvanları Koruma Kanunu ile belediyelere verilen hayvan barınağı kurma, kısırlaştırma yapma görevinin tam olarak yerine getirilmediğini ifade eden Yel, şöyle konuştu:
"Bin 398 belediyemiz var, bunlardan yalnızca 234'ünde barınak mevcut. Bunların ne yazıkki pek çoğu hayvanların şiddet gördüğü, acı çektiği ve sıkıntı yaşadığı yerler haline gelmiş durumdalar. Bu nedenle bu konuda acil atılması gereken adımlar var. Bunun için Belediye Kanunu'nun 14. maddesine hayvan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasıyla ilgili ekleme yapılmasını istiyoruz. Belediyelerin asli görevleri içinde yer alan hayvan hakları ihlallerinin engellenmesi için görev tanımlaması yapılması, bunu yapmayan belediye başkanı ve yetkililer hakkında da Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında soruşturma açılmasını ve işlem yapılmasını öneriyoruz."
Mustafa Yel, barınaklarda eğitim alan ve sertifikalı personelin çalışmasını, barınakların 24 saat güvenlik kameralarıyla izlenmesini ve vatandaşların, belediyelerin web siteleri üzerinden bu görüntüleri takip edebilme imkanına kavuşmasını öngördüklerini anlattı.
- Hayvan Refahı Fonu
Belediyelere bu konuda maddi destek sağlanmasına ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde Hayvan Refahı Fonu oluşturulmasını talep ettiklerini bildiren Yel, hayvanlara karşı işlenen suçlarla ilgili polis, jandarma ve belediyelerin zabıta amirliklerinde kolluk biriminin kurulmasını istediklerini ifade etti.
Yel, genç nesillere merhamet kültürünün, hayvan ve doğa sevgisinin hatırlatılmasına ilişkin okul öncesi eğitimde hayvan sevgisiyle ilgili ders verilmesini, 4. sınıf için hayvan sevgisinin müfredata ders olarak konulmasını önerdiklerini söyledi.
Av hayvanları, yunus parkları, hayvanat bahçelerindeki hayvanlar, göçmen kuşlar ve faytonlarla ilgili pek çok alanda çalışma yürüttüklerini söyleyen Yel, "Adalar'daki fayton sorunu komisyonumuzda hassasiyetle üzerinde durulan bir konu oldu. Türkiye'de yalnızca Adalar bazında değil, diğer bölgeler de dahil genel olarak prensibimiz artık atlı faytonların kullanılmaması." dedi.
Deneylerde kullanılan hayvanlarla ilgili de çalışma yaptıklarını aktaran Yel, raporda, hayvan hakları etik kurullarının bu konuda daha dikkatli olmaya davet edildiğini, hiçbir kurumun gereksiz yere deney hayvanı kullanmaması konusunda uyarıda bulunduklarını vurguladı.
- Yeni hayvanat bahçeleri açılmayacak
Türkiye'de 9 yunus parkı olduğuna değinen Yel, "Konuyla ilgili tarafları dinledik, yunus parklarının sahipleri komisyonumuzda bizlerle görüştüler. Bunun dışında bu işe karşı olan sivil toplum kuruluşlarıyla görüşmemizden sonra kanaatimiz artık Türkiye'de yunus parklarının açılmasının kesinlikle yasaklanması oldu. Mevcutlara da rehabilitasyon merkezleri oluşturulabilmesi için 2 yıl süre tanıdık." diye konuştu.
Yel, yeni hayvanat bahçesi açılmamasını önerdiklerini, artık petshoplarda hayvan satışı yapılmamasını rapora yansıttıklarını bildirdi.
Kısırlaştırmayı öncelikli ele aldıklarını dile getiren Yel, şunları kaydetti:
"Türkiye'de kaç köpek, kaç kedi var bilmiyoruz. Tahmini rakamlar üzerinden gidiliyor. Tahminden ziyade yeni görevlendirmeyle 1 Temmuz 2020'ye kadar özel idareler, belediyeler ve muhtarlıkların da devreye sokularak Türkiye'deki sokak hayvanı popülasyonunun net olarak ortaya çıkması konusunda çalışma yapılmasını istiyoruz. Bu yapıldıktan sonra mutlaka seferberlik halinde, şok tedbirlerle kısırlaştırma yapılmasını öneriyoruz. 4 yıllık süre içinde kısırlaştırma konusunda yine belediyelerimiz, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, valilikler başta olmak üzere konuyla ilgili muhatapların hızlı şekilde çalışma yapmasını ve en geç 2023-2024'e kadar tüm popülasyonun kısırlaştırılarak konunun sorun olmaktan çıkarılmasını öneriyoruz."
TBMM Hayvan Haklarının Araştırılması Komisyonu Başkanı Mustafa Yel başkanlığındaki komisyon üyeleri, daha sonra hazırlanan taslak raporu Meclis Başkanlığına sundu.