Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkan Vekili Sami Er, "Bu yılın ilk 11 ayında toplam 48 bin konutun satışı gerçekleştirilmiş, 40 bin konutun da vatandaşlarımıza teslimi sağlanmıştır. TOKİ'nin halen satışı devam eden ve satışa çıkaracağı konut sayısı toplam 5 bin 243'tür." dedi.
AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş başkanlığında toplanan TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonunda, TOKİ'nin 2015-2016 yılı hesapları görüşüldü.
Sunumunda TOKİ'nin faaliyetlerine ilişkin bilgi veren Er, TOKİ'nin 15 yılda ürettiği yaklaşık 833 bin konutun yüzde 86'sının, son yıllarda üretilen konutların ise yaklaşık yüzde 95'inin sosyal konut niteliğinde olduğunu söyledi.
Er, 2016'da yaklaşık 64 bin, 2017'de 60 bin olarak ihale edilen konut sayısının bu yıl piyasa şartları da gözetilerek ekim sonu itibarıyla yaklaşık 23 bin olduğunu belirterek, "Halen TOKİ'nin 365 aktif şantiyesinde yaklaşık 99 bin nitelikli konut ve sosyal donatıların inşası devam etmektedir. Özellikle son 4 yıl içinde daha nitelikli ve konforlu yaşam alanlarının üretilmesi konusunda titiz davranılmış, yaşam ve gelişmişlik şartlarına bağlı olarak bugünün beklentileri ve ihtiyaçları dikkate alınarak çözümler geliştirilmiştir." diye konuştu.
TOKİ'nin özellikle yatay ve yerel mimariyi esas alan projelere ağırlık vererek yeni konut tasarımları ortaya koyduğuna işaret eden Er, tüm mekanlarda yatay yapılaşmaya ve sosyal ihtiyaçlara cevap verecek, mahalle kültürünün oluşmasına imkan tanıyacak projelere öncelik verildiğini dile getirdi.
Ayrıca başlatılan "Mutlak Kalite" yaklaşımında da ciddi ilerlemeler sağlandığına, kalitesi ve nitelikleri artırılmış sosyal konut üretiminin idarenin birinci önceliği haline geldiğine değinen Er, bu konudaki konutların yakın gelecekte "önce kalite" ile anılıyor olmasını hedeflediklerini bildirdi.
Bu kapsamda yüklenici seçimi ve denetimine özel bir önem verildiğini dile getiren Sami Er, 15 yıl içinde TOKİ tarafından yapılan yatırımları anlattı.
- "17 millet bahçesinin projeleri de 2019 başında bitirilecek"
TOKİ olarak millet bahçelerinin yapımında da büyük bir sorumluluk aldıklarını vurgulayan Er, şöyle konuştu:
"Şehirlerimizi daha yeşil ve refah yaşam alanı haline dönüştürmek, şehirlerimizin yaşam ve çevre kalitesini yükseltmek ve kimlikli yeşil şehirler oluşturmak için Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde yürütülen Millet Bahçesi Projesi kapsamında idaremiz, 18 ilde 22 millet bahçesi gerçekleştirecektir. Bu bahçelerin 15'i eski stadyumların yerine yapılacaktır. Bu stadyumlar; Adana, Batman, Eskişehir, Diyarbakır, Gaziantep, Giresun, Hatay, Malatya, Mersin, Sakarya, Samsun, Sivas, ikisi Trabzon ve Bursa'dır."
Er, 17 Kasım'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından İstanbul’da açılışı yapılan 5 millet bahçesinin birinin TOKİ, ikisinin de TOKİ iştiraki şirketleri tarafından yapıldığını belirterek, "İstanbul'da TOKİ'nin, iştiraklerinin ve belediyelerin projelendirdiği ve yapacağı millet bahçelerinin toplam büyüklüğü yaklaşık 14 milyon metrekaredir. Bu da İstanbul'da kişi başına düşen yeşil alan miktarını yüzde 10 artıracaktır. Bu ay içinde 386 bin metrekarelik Pendik Millet Bahçesi ile 152 bin metrekarelik Diyarbakır Sur Dicle Vadisi Millet Bahçesi'nin ihalesi de yapılmış olacaktır. Ayrıca 17 millet bahçesinin projeleri de 2019 yılının başlarında bitirilecektir." bilgisini verdi.
Bunun dışında Güney ve Doğu sınırlarını korumak amacıyla "Acil Sınır Duvarı" çekilmesi yönünde alınan karar gereğince TOKİ'nin görevlendirildiğini hatırlatan Er, "Gaziantep, Kilis, Hatay, Mardin, Şanlıurfa, Şırnak, Ağrı ve Iğdır illerinde yaklaşık 820 bin metrekarelik sınır duvarı, 824 bin metrelik yol yapımı ihalesi yapılmış olup büyük bir kısmı bitirilmiştir." dedi.
- TOKİ konutlarına yoğun talep
Er, TOKİ tarafından satışa sunulan konutlara yoğun bir talep geldiğine dikkati çekerek, "2017'de yaklaşık 50 bin konutun satışı yapılmıştır. Bu yılın ilk 11 ayında ise toplam 48 bin konutun satışı gerçekleştirilmiş, 40 bin konutun da vatandaşlarımıza teslimi sağlanmıştır.
TOKİ'nin halen satışı devam eden ve satışa çıkaracağı konut sayısı toplam 35 bin 243'dür.
Türkiye'deki birinci el konut satışında TOKİ’nin payı 2017 yılında yüzde 7,5 olmuştur." ifadesini kullandı.
Bu yıl Nisan ve Eylül aylarında iki ayrı indirim kampanyası düzenlendiğini de anımsatan Er, "Bu kampanyalardan toplamda 27 bin 280 kişi yararlanmış, 704 milyon 420 bin 517 lira borç bakiyesi kapatılmıştır." bilgisini verdi.
TOKİ tarafından geçtiğimiz yıl içinde 2 bin 92 şehit ve vazife malulü ailesine 205 milyon lira faizsiz konut kredisi verilirken bu yıl da Ekim sonu itibarıyla 169 milyon 641 bin 604 liralık faizsiz konut verildiğini dile getiren Er, toplamda 990 milyon 71 bin 141 lira 60 kuruş faizsiz konut kredisi kullandırıldığını aktardı.
Ayrıca bu yıl içinde 84 tescilli binanın restorasyonu için 14 milyon liralık restorasyon kredisi açıldığının altını çizen Er, toplamda ise 842 esere yaklaşık 92,5 milyon liralık kredi tahsis edildiğini, 610 eserin restorasyonunun tamamlandığını bildirdi.
Sami Er, kentsel yenileme ve kentsel dönüşüm projelerine ilişkin, "TOKİ tarafından 15 yıl içinde kentsel dönüşüm kapsamında yaklaşık 17 milyar liralık ihale yapılmıştır. Şu anda 59 il, 135 ilçede toplamda 163 kentsel dönüşüm/yenileme projesi yürütülmektedir. Bu proje kapsamında yaklaşık 83 bin konut tamamlanmış, 66 bin konutun inşaatı devam etmektedir." açıklamasında bulundu.
Kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında, sadece konut alanları değil, sanayi sitelerinin dönüşümünün de değerlendirildiğini ifade eden TOKİ Başkan Vekili Er, yapımı devam eden işyeri sayısının 4 bin 335, yapımı tamamlanan iş yeri sayısının da 672 olduğunu vurguladı.
Er, TOKİ uygulamalarından vatandaşların büyük bir memnuniyet duyduğunu ve TOKİ aleyhine açılan davaların da son yıllarda büyük oranda düştüğünü aktararak, "Milletimizin TOKİ'den beklentilerini karşılamak için piyasa şartları ve ekonomik dengeleri de gözeterek faaliyetlerimizi aralıksız sürdüreceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Toplantıda komisyon üyelerinin önerilerini dinleyen Er, TOKİ'nin kendi işi dışında başka işlerle gündeme geldiğine ilişkin eleştiri yapıldığını belirterek, TOKİ'nin özel bütçeli, yıllık ortalama 15 milyar lira ödeme yapan bir kuruluş olduğunu vurguladı.
TOKİ'nin gelirini nasıl elde ettiğine ilişkin bilgi veren Er, "Garip, gurebaya yaptığımız konutun dışında yaptığımız işlerle gelirlerimizi elde etmekteyiz. Özellikle hasılat paylaşımı ve arazi geliştirme işlemleriyle TOKİ, garip, gurebaya yaptığı bu konutların finansmanını bu yolla temin etmekte." diye konuştu.
Konutların geç teslim edilmesi eleştirilerine ilişkin olarak Er, "Geç teslim nedeniyle açılan davalardan bahsedildi. 2010'da 10 bin 119 dava açılmış, 2012'de 3 bin 137, 2013'te bin 835, 2014'te 564, 2015'te bin 199, 2016'da 444, 2017'de 72, 2018'de 120 dava açılmış, yani davaların seyrinin ne kadar değiştiğini bu rakamlar ortaya koymaktadır." değerlendirmesini yaptı.
Kamu kurumuyla yapılan inşaatların bir protokol çerçevesinde yapıldığının altını çizen Er, "Mesela Güneydoğu'daki sınır duvarıyla ilgili bir takım talepler. Bunlar, bizim kendiliğinden yaptığımız projeler değildir. Bunlar güvenlik, kolluk kuvvetlerimizin, yani Milli Savunma veya Jandarma Genel Komutanlığının bize verdiği projeler çerçevesinde, onların öngördüğü, onların belirlediği yerlerde bu imalatlar yapılmaktadır." ifadelerini kullandı.
Şehitlere de faizsiz krediler verildiğini anımsatan Er, "konutların bedelsiz verilmesine" ilişkin öneriye, bedelsiz olarak da verilen konutlar olduğunu ve bunların daha çok bağışçılar vasıtasıyla sağlandığını söyledi.
Kamuoyunda yer alan TOKİ uzmanlarınca hazırlandığı iddia edilen rapora ilişkin de Er, "Böyle bir rapor söz konusu değildir. Ne kurumda böyle bir rapor düzenlenmiştir, ne böyle bir sayı, ne numara vardır. Anladığımız, basından ve Meclisteki tartışmalardan izlediğimiz kadarıyla basındaki bir takım gazete kupürleriyle elde edilmiş bilgiler diye düşünüyoruz. Yani TOKİ raporu diye bir rapor söz konusu değil. TOKİ kar amaçlı bir kuruluş değildir. TOKİ elde ettiği gelirlerle, garip gurebaya yaptığı konutlarla gündeme gelmektedir." dedi.
Er, kendilerine yapılan diğer öneri ve eleştirilerle ilgili yanıtlarını yazılı olarak vereceklerini dile getirdi.
Toplantıda, öneri ve tavsiyelerin görüşülmesinin ardından TOKİ'nin 2015-2016 yılı hesapları genel görüşe sunuldu.