Bir niyetin gerçekleşmesi için en etkili yollardan biri de teheccüd namazı kılmaktır. Bu namazın Allah'tan bir şey isteneceği zaman kılınması makbul olarak bilinir ve ayrıca sevabı da çoktur. Sabah namazından önce kılınan namaz olarak da tanıdığımız teheccüd namazı ile ilgili birçok detay mevcuttur. Teheccüd namazı nedir? Teheccüd namazı nasıl kılınır? Kaç rekattır? Bu soruların cevaplarını ve diğer tüm detayları yazımızdan öğrenebilir, teheccüd namazını en doğru şekilde kılarak duanızı edebilirsiniz.
Teheccüd, sözlükte uyumak, uyanmak ve uykudan güçlükle uyanmak anlamını taşır. Yani karşıt anlama sahip olan bir kelimedir. Gece uyanıp da namaz kılan kimseye bu kökten gelen bir kelime olan "hecûd" denilmiş ve buna göre teheccüd, terim olarak "Allah'ı zikir etmek için gece uyanmak" anlamında kullanılmıştır.
Teheccüd namazı, yatsı namazını kılıp bir süre uyuduktan sonra kalkılarak gece vaktinde kılınan nafile bir namazdır. Farz değildir ancak Peygamber Efendimiz (S.A.V.) tarafından önemle tavsiye edilen bir namazdır.
Farz namazlar için belirli bir vakit olduğu gibi teheccüd namazının da belirli bir vakti vardır. Teheccüd namazı, ancak teheccüd vakti olarak bilinen bu zaman aralığında kılınabilir. Teheccüd namazı ile ilgili hadisler vardır ve Peygamber Efendimiz (S.A.V.), Ebû Hureyre (R.A.)'den rivâyet edilen bir hadis-i şerifte teheccüd namazı için en faziletli vakti açıklarken şöyle bir ifadede bulunmuştur: "Farz namazdan sonra en faziletli olan namaz gece namazıdır. Geceyi iki kısma bölersen ikinci kısım bu namaz için en faziletli vakittir. Eğer geceyi üçe bölersen orta kısım en faziletli vakittir."
Teheccüd namazı yatsı namazından sonra ve sabah namazından önce kılınan bir namazdır. Önemli olan uyuyup uyandıktan sonra kılınmasıdır. Gecenin son üçte birinde kılınması daha makbul sayılır.
Teheccüd namazı gece kılınan namaz olduğu için sabah namazı vakti gelmeden önce kılınması gerekir.
Önemli olan imsak vaktinin girmemiş olmasıdır. İmsak vaktinden 10 dakika önce kalkılmış olsa bile teheccüd namazı kılınabilir.
Teheccüd namazı sabah namazı vakti girmeden kılınmış olmalıdır.
İmsak vakti başladığı an teheccüd namazı vakti bitmiş olur.
Uyumadan önce de teheccüd namazı kılınabilir. Fakat bu şekilde kılınan namazın faziletinin daha az olduğu düşünülür. Çünkü teheccüd kelimesinin anlamından da anlaşılacağı gibi bu namazı diğer namazlardan ayıran faktör uykudan kalkılıp kılınmasıdır. Gece namazı olarak bilinmesinin nedeni de budur. Gece uykudan uyanıp kılmak zor gelebilir fakat teheccüd namazı kılanların yorumları da namazın bir süre sonra alışkanlık yaptığı yönündedir.
Teheccüd namazının en az 2 rekat olduğu konusunda İslâm âlimlerinin ortak görüşü söz konusudur. En çok kaç rekat olması gerektiği konusunda ise farklı görüşler ileri sürülür. Hz. Peygamber’in (S.A.V) kaç rekat teheccüd kıldığını tespit etmeye çalışan Hanefiler’e göre 8, Malikiler’e göre ise 10 veya 12 rekattır. Bunun ötesinde nafile namazların isteğe bağlı namazlar olmasından dolayı Şafiiler ile Hanbeliler’e göre de herhangi bir üst sınır bulunmaz.
Teheccüd namazı gibi nafile namazlarda isim belirterek niyet etmek şart değildir. Teheccüd vaktinde kılınan namazın zaten teheccüd namazı olduğu bilineceği için kalpten niyet ederek ve "Allahu Ekber" diyerek başlamak yeterlidir. Ancak "Niyet ettim teheccüd namazını kılmaya" diye de başlanabilir. Selam verildikten sonra tekrar başlanan rekatlarda niyeti tekrarlamak da şart değildir.
Teheccüd namazı kılınışı şöyledir:
Daha sonra devam etmek istenirse aynı şekilde devam edilir. Eğer 4 rekatlık bir namaz kılınacaksa 2. rekatın sonuna otururken sadece Ettehiyyatü okunur ve ayağa kalkılarak 2 rekat daha namaz kılınır. Ancak şunu bilmek de önemlidir ki; teheccüd namazının 2 rekata bölünerek kılınması daha makbul sayılır.
Teheccüd namazı da diğer namazlar gibidir. Teheccüd namazı sureleri temel olarak Sübhaneke, Fatiha, Ettehiyyatü, Allahümme Salli, Allahümme Barik ve Rabbena'dır. Bunun dışında Fatiha'dan sonra istenen diğer namaz sureleri okunabilir.
Peygamber Efendimiz(S.A.V.)'in okumuş olduğu duaları teheccüd namazında okumanın önemi büyüktür. Ancak bunun dışında da namaz kılan kişinin gönlünden geçen Türkçe veya Arapça dualar okunabilir.
Türkçe Okunuşu: “Allahumme lekel hamdü ente kayyimus semavati velerdi ve men fîhinne ve lekel hamdü ente nûrus semâvati velerdi ve men fîhinne velekel hamdü ente melikussemavati velerdi men fîhinne ve lekel hamdü entel hakku ve va’duke hakkun ve likauke hakkun ve kavluke hakkun ve velcennetü hakkun vennaru hakkun vennebiyyûne hakkun ve Muhammed’din -sallâllâhu aleyhi ve sellem- hakkun vessaatu hakkun. Allahumme leke eslemtü ve bike amentü ve aleyke tevekkeltü ve ileyke enebtü ve bike hasemtü ve ileyke hakemtü feğfirlî mâ kaddemtü ve ma ehhertü ve ma esrartü ve ma ealentü ente l’mukaddimü ve entel muahhiru lâ ilâhe illâ ente ve lâ havle ve la kuvvete illa billahi”
Anlamı: “Allâh’ım Sana hamd olsun. Sen bütün semâları, arzı ve onlardakileri ayakta tutansın. Hamd Sana mahsûstur ey Rabbim! Sen semâların, arzın ve onlarda ne varsa hepsinin nûrusun. Hamd Sana mahsustur ey Rabbim! Sen semâların, arzın ve onlardakilerin hâkimi ve hükümdârısın. Ve Sana yine hamd olsun ki, Sen Hak’sın. Sen’in va’din de hak, Sana kavuşmak da hak, sözün de hak, Cennet de hak, Cehennem de hak, nebîlerde hak, Muhammed r’de hak, kıyâmet de hak. Sana teslîm oldum ey Rabbim! Sana îmân ettim, Sana tevekkül ettim ve Sana yöneldim. İnanmayanlara karşı, Sana dayanarak mücâdele ettim ve neticede ancak Seni hakem olarak kabûl ettim, benim evvelki yaptıklarımı da, sonradan yapacaklarımı da, gizli yaptıklarımı da açık yaptıklarımı da mağfiret et. Öne alan da Sen’sin, geriye bırakan da Sen’sin. Sen’den başka ilâh yoktur. Kuvvet ve kudret ancak, Allâh’a dayanmakladır.” (Buhârî, Teheccüd, 1)
Türkçe Okunuşu: Allâhümmec‘al fî kalbî nûran ve fî basarî nûran ve fî sem’î nûran ve ‘an yemînî nûran ve ‘an yesârî nûran ve fevkî nûran ve tahtî nûran ve emâmî nûran ve halfî nûran vec’al lî nûran Ve fî rivâyetin: ‘Asabî ve lahmî ve demî ve şa’rî ve beşerî
Anlamı: “Allâh’ım! Kalbime büyük bir nûr ver; gözüme bir nûr, kulağıma bir nûr ver; sağıma bir nûr, soluma bir nûr ver; üstüme bir nûr, altıma bir nûr ver; önüme bir nûr, arkama bir nûr ver; bana büyük bir nûrihsân eyle!” Diğer bir rivayette şu ilave vardır: “Sinirlerime bir nûr, etime bir nûr, kanıma bir nûr ver; saçlarıma bir nûr, derime bir nûr ver!” Rasûlullâh -sallallahu aleyhi ve sellem- duâsında bunları söylerdi. (Buhârî, Deavât, 9; Müslim, Müsâfirîn, 181)
Teheccüd namazı ayet ve hadislerde anlatılmış, fazileti belirtilmiştir. Bunlara örnek olarak:
Ayet ve hadislerde belirtildiği gibi teheccüd namazının dinimizde ayrı bir yeri vardır. 40 gece teheccüd namazı kılmak konusunda özel herhangi bir faziletten söz edilmemiştir ancak bunu yapanların büyük sevap kazanacağı aşikardır. Teheccüd namazı dilek dilemek isteyenler için de ayrıca kıymetlidir. Namaz kılındıktan sonra Allah'a yalvarılması duanın kabulü açısından oldukça makbuldür.