Teklife ihdas edilen yeni maddeyle Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, bankalarca, süresi içinde ilgili vergi dairesi başkanlıklarına/defterdarlıklara veya vergi dairesi müdürlüklerine ihbar edilmeyen açık ihracat hesaplarının, yürürlük tarihinden itibaren 60 gün içinde ihbar edilmesi durumunda, bu işlemler için bankalar hakkında idari para cezası uygulanmayacak.
Bu hüküm, süresi geçtikten sonra ihbar edilen ancak düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla cumhuriyet savcılıklarına bildirim yapılmamış olan ihlaller için de uygulanacak. Ancak söz konusu tarihte cumhuriyet savcılıklarına intikal eden ancak haklarında idari para cezasına karar verilmemiş işlemler için idari yaptırım kararı verilmeyecek. Karar verilmekle birlikte henüz kesinleşmemiş veya kesinleşip henüz ödenmemiş olan idari para cezası kararları ortadan kalkacak, ödenmiş olanlar ise ret ve iade edilmeyecek.
Değerlendirme Kurulunda, teknoloji konusunda faaliyet gösteren kurum, kuruluş sayısı artırılacak. Başvuruları değerlendirmek üzere bakanlık temsilcisi başkanlığında, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve bakanlık tarafından belirlenecek teknoloji konusunda faaliyet gösteren, en az biri özel kuruluş olmak şartıyla iki kurum veya kuruluştan birer temsilcinin katılımıyla Değerlendirme Kurulu oluşturulacak.
Değerlendirme Kurulu toplantılarına, Genel Müdür dışında yöneticiler de başkanlık edebilecek.
Bölge ilanından sonra kurulacak yönetici şirketin, belirtilen yükümlülüklerine uygun faaliyet göstermesini temin için esas sözleşmesi ile bu sözleşmede yapacağı değişikliklerin izlenebilmesi amacıyla bakanlık izni şartı getirilecek.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi tarafından, bölge alanları dışında Değerlendirme Kurulunun kararı üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca izin verilmesi halinde kuluçka merkezi açılabilecek.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi alanında mücbir sebep halleri dışında faaliyetlerin bir yıl durması halinde Cumhurbaşkanının söz konusu alanın ilanına ilişkin kararı, hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacak.
Bölgede faaliyet gösteren girişimcilerin, projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren yönetmelikle belirlenen şartlar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeleri süresinde vermemeleri halinde sözleşme feshedilecek. Fesih ise tahliye nedeni sayılacak.
Teklifle, teknoparklara yapılaşma için verilen desteğin yanı sıra AR-GE binası, atölye ve buralarda yer alacak makine, ekipman ve yazılımlara yönelik desteklerin verilebilmesi amaçlanıyor.
Bölgelerde altyapı, idare binası, AR-GE binası, atölye ve kuluçka merkezi inşasıyla atölyelerde kullanılacak makine, ekipman ve yazılımlarla AR-GE ve yenilik faaliyetleriyle tasarım faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülen veya yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji iş birliği programlarıyla ilgili giderler, yardım amacıyla bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere karşılanabilecek.
Teklifle, desteklenecek program alanlarından mezunların AR-GE personeli statüsünde olmadan da yönetici şirketlerde istihdam edilebilmeleri ve böylece bu programlardan mezunların istihdamının artırılması amaçlanıyor. Bu kapsamda, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde kuluçka merkezi ve teknoloji transfer ofisi hizmetlerinde istihdam edilen desteklenecek programlar mezunu personele de destek aynen uygulanacak.
Bölgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE personeli için 2 yıl süreyle ve stajyer istihdam edenlere, bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere destek sağlanacak.
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı 1 milyon lira ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde 2'si pasifte geçici bir hesaba aktarılacak. Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20 milyon lirayla sınırlı olacak. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye'de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şart olacak.
Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde 20'si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemeyecek. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.
Cumhurbaşkanı, bu tutar ve oranları, birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Teklifle kanunda yer alan teşviklerin süresi uzatılıyor. Yönetici şirketlerin, elde ettikleri kazançlar ile bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları, 31 Aralık 2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak.
Teklifle Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan girişimcilerin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması amaçlanıyor. 31 Aralık 2028 tarihine kadar bölgede çalışan AR-GE tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecek.
Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yüzde 10'unu aşamazken, toplam personel sayısı 15'e kadar olan bölge firmaları için bu oran yüzde 20 olarak uygulanacak.
Teklifle esnek çalışma saatlerine uyumlu olarak bölgede yer alan işletmelerde çalışan personelin faaliyetlerinin bir kısmını bölge dışında da yürütmesi ve kanunla sağlanan destek ve muafiyetlerden aynı şekilde yararlanması amacıyla bir değişiklik yapılıyor. Bölgede yer alan işletmelerde, gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde 20'sini aşmamak kaydıyla ilgili personelin, bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında olacak. Bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50'ye kadar artırılabilecek.
Teklifle 31 Aralık 2028 tarihine kadar uygulanmak üzere, bölgede faaliyette bulunanlara bakanlık tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde 10'unu ve öz sermayenin yüzde 20'sini aşmamak üzere, ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacak.
İndirim konusu yapılacak tutar, yıllık olarak 1 milyon lirayı aşamayacak.
Projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az 4 yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, gecikme faiziyle tahsil edilecek.
Kamu İhale Kanunu'nda değişiklik yapan teklifle şikayet ve itirazen şikayet başvurularının elektronik ortamda yapılabilmesi ve başvurularda işlem kolaylığı sağlamak üzere usul ve esaslar belirlenmesi konusunda Kamu İhale Kurumuna yetki veriliyor.
Teklifin birinci bölümünde yer alan maddelerin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Haydar Akar, birleşime ara verdi.
Akar, aranın ardından komisyonun yerinde olmaması üzerine birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.
TBMM Genel Kurulunda, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'nin ikinci bölümünde yer alan maddeleri görüşülüyor.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, ikinci bölümün tümü üzerinde yaptığı konuşmada, teklifte, mevcut salgın ve olası salgın süreçlerindeki çalışma koşullarına ilişkin açıklayıcı ve yönlendirici hususların eksik olduğunu söyledi.
Teknoloji geliştirme bölgeleri kurma ve yaygınlaştırma konusunda gelinen noktanın çok önemli, başarıların inkar edilemez olduğunu belirten Altıntaş, ancak yaygınlaştırmayı yaparken derinleştirmeyi de düşünmeleri gerektiğini kaydetti. Altıntaş, "Her konuda teknolojik derinliği sağlayamayız ama bazı konuları belirleyerek, o konularda yoğunlaşarak oralarda dünyanın en iyisi olmayı hedeflemeliyiz. Bu nasıl olacak? Dünya çapında teknoloji geliştirme, dünya çapında araştırmacılarla olur. Onları sadece Türkiye'den değil, dünyanın her yerinden getirebilmeliyiz." dedi.
HDP Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, "Devlet mekanizması, rasyonel devlet aklı ortada yok, bazı şeyleri mafyavari yöntemlere havale etmiş, bazı meseleleri illegal yapılanmalara havale etmiş." görüşünü savundu.
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, bu sözlere, "Mafyavari ve illegal yöntemler… Bunlar bizim lügatımızda yok. PKK'nın kontrolünde olan bir partinin, çizilen çizginin dışına çıkamayanların mafyavari ve illegal yöntemlerden bahsetmek gibi bir hakkı ve haddi olamaz. Önce oradaki zincirlerini kıracaklar, ondan sonra gelip burada kürsüden eleştiri yapacaklar." diye karşılık verdi.
Irak ve Suriye arasına kümelenen terör örgütü PKK'nın oradan temizleneceğini ifade eden Muş, "Çünkü Irak'ın kuzeyinde bulunan yönetim de anayasal olarak orada tanımlanan yönetim de buradan rahatsız. Aynı tuzakları orada da yapıyorlar, menfezlere bomba orada da döşüyorlar, onların da canına tak etmiş. Şimdi sıra Sincar bölgesine geldi, nasıl Türkiye'nin içinde temizlendiyse oradan da temizlenecektir." diye konuştu.
CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, teklifin, birkaç ufak olumlu destek ve teşvikle teknoparklara avantaj sağlıyor görünse de ihtiyaca cevap vermekte yetersiz olduğunu öne sürdü. Budak, teknokentlerin büyüyüp, gelişmesi isteniyorsa, ellerini taşın altına koymaları gerektiğini vurguladı.
Budak, teknoparklar içerisindeki ofislerin KDV'den muaf tutulmasını önererek, "Bugün teknoparklardan faydalanmak isteyen bir firmadan 3 bin liradan fazla başvuru ücreti isteniyor. Başvuru ücretinden dahi KDV alıyorsunuz. İnşaatçı müteahhit mantığıyla teknopark yönetmeye çalışırsanız bir arpa boyu yol alamazsınız, Türkiye de bulunduğu yerde saymaya devam eder." ifadesini kullandı.
Budak, katma değeri yüksek ürünler üretilmesi için sadece teknokentlerin işlerini kolaylaştırmanın yetmediğini, bunun üretimi için eğitim seviyesinin artması, insan kaynağına yatırım yapılması gerektiğini kaydetti.
MHP Grubu adına söz alan Konya Milletvekili Esin Kara, teknoparkların, sermaye ve bilgi birikimini harmanladığını, ülkelerin uluslararası rekabet gücünü artırarak dünya ekonomisi ve ticaretine yön veren alanlar olarak hızla yayıldığını anlattı.
Kara, günümüzde gerek firmalar gerekse ülkeler için teknolojinin kullanımı ve teknolojik gelişmenin takip edilmesinin bir zorunluluk olduğuna dikkati çekti.
Ekonomi ve sanayi alanlarına en büyük kar payı getirisinin, teknoparkların ürettiği yüksek teknolojili ürünler olduğunu belirten Kara, toplumların, sermaye ve iş gücü ağırlıklı üretimden bilgi ve teknoloji ağırlıklı üretime geçtiğini anımsattı.
Kara, teknolojinin, ekonomik büyümenin de önemli itici gücü olduğuna, Ar-Ge'ye yapılacak yatırımların, ülkelerin refah düzeylerinin artmasını sağladığına işaret etti.
CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal, son 3 yılda elektriğe yüzde 70, doğal gaza yüzde 80 zam yapıldığını belirterek, vatandaş 100 liralık elektrikte 54 lira dağıtım bedeli, 2 lira TRT payı, 1 lira enerji fonu, 5 lira elektrik tüketim vergisi ödediğini söyledi. Köksal, "Yetmiyor bir de bu bedellerin yüzde 18'i kadar KDV, yanı 29 lira ödüyor. Bu da 191 lira ediyor. 100 lira elektrik tükettiğinde 191 lira ödüyor." dedi.
Köksal, dünyada "doğal gaz bulduk" diye müjde verip, doğal gaza yüzde 35 zam yapan tek ülkenin Türkiye olduğunu ifade ederek, "100 liralık kullanımda 15 lira kullanım bedeli, 2 lira ÖTV, 21 lira KDV ödüyoruz. Millet onun için faturalarını ödeyemiyor." diye konuştu.
Buna karşı vatandaşın, yün yeleğini giyerek soğuğa karşı dayanmaya çalıştığını ifade eden Köksal, yanında getirdiği poşetten çıkardığı hırkayı giydi. Elindeki feneri gösteren Köksal, vatandaşın elektrik faturalarını ödeyemediği için mumlarla aydınlanmaya çalıştığını savundu.
Teklifin maddelerinde verilen önergeler üzerinde görüşmeler sürüyor. (AA)