ANKARA (İHA) - TBMM Genel Kurulu'nda 'Kamu hizmeti niteliğine sahip ancak işletmeciler tarafından karşılanmasında mali güçlük bulunan evrensel hizmetin sağlanması, yürütülmesi ve elektronik haberleşme sektöründe evrensel hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasları belirleyen kanun tasarısı' yasalaştırıldı.
Yasa tasarısı görüşülürken, 11. maddede AK Parti grubunca verilen ve kabul edilen bir önerge ile Türk Telekom'un temettü fazlası Hazineye aktarıldı. Aktarılan ve 350 milyon YTL olduğu belirtilen bu miktar Devlet Demiryolları'nın yeniden yapılandırılmasında kullanılacak.
Yeni yasaya göre evrensel hizmet, sabit telefon hizmetlerini, ankesörlü telefon hizmetlerini, basılı veya elektronik ortamda sunulacak telefon rehber hizmetlerini, internet hizmetlerini, kıyı koruma ve seyir güvenliğine ilişkin haberleşme ve deniz yolcu taşıma hizmetini kapsayacak.
Evrensel hizmetin kapsamı, Türkiye'nin sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik şartları da göz önünde tutularak 3 yılı aşmamak üzere, belli aralıklarla Telekomünikasyon Kurumu'nun ve işletmecilerin de görüşü alınarak, Ulaştırma Bakanlığı'nın teklifi üzerine, Bakanlar Kurulu'nca yeniden belirlenebilecek. Evrensel hizmetin karşılanabilir ve makul fiyat seviyesinde sunulması, düşük gelirliler, özürlüler ve sosyal desteğe ihtiyacı olan grupların da evrensel hizmetten yararlanabilmesi için uygun fiyatlandırma ve teknoloji seçeneklerinin uygulanabilmesine yönelik tedbirler alınacak.
EVRENSEL HİZMET GELİRLERİ
Telekomünikasyon Kurumu, görev ve imtiyaz sözleşmeleri ile ruhsat ve genel izin bedelinin yüzde 2'sini, yetkilendirme tarihini takip eden ayın sonuna kadar, GSM işletmecileri dışındaki işletmeciler ve Türk Telekom, yıllık net satış hasılatının yüzde 1'ini, izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar, GSM işletmecileri, Hazine'ye ödeyecekleri payın yüzde 10'luk kısmını, ödendiği ay içerisinde, kurum, verdiği idari para cezalarının yüzde 20'sini, tahsil edildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar, kurum, mali yıl sonunda her türlü giderlerinin karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20'sini, her yıl Ocak ayının sonuna kadar bakanlığa bildirecek. Bu meblağ aynı süre içinde Bakanlığın Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılacak ve bütçeye "Evrensel hizmet gelirleri" adı altında gelir kaydedilecek. Bu süre içinde ödenmeyen katkı paylarına gecikme zammı uygulanacak. Bakanlar Kurulu, belirtilen bu oranları yüzde 20'sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olacak. Yasa ile Ulaştırma Bakanlığı'na evrensel hizmetin sağlanması konusunda bazı yetkiler de veriliyor. Buna göre bakanlık, evrensel hizmet kapsamındaki hizmetleri karşılama talebinde bulunan işletmeciler arasından, bölgesel ve ulusal çapta evrensel hizmet yükümlüsünü hizmet satın alma yoluyla belirleyecek, evrensel hizmet yükümlülerine ödeme yapacak. Bakanlık, evrensel hizmetin net maliyetinin hesaplanmasına, belirlenen usul ve esaslar dahilinde gerçekleşip gerçekleşmediğine dair yükümlü işletmeciyi izlemek, denetlemek veya masraftan evrensel hizmet gelirlerinden karşılanmak üzere bağımsız denetçiler tarafından denetlenmesini sağlayacak.
ÖZÜRLÜLER VE DAR GELİRLİLERE YENİ İMKAN
Ulaştırma Bakanlığı ayrıca, düşük gelirliler ve özürlüler gibi sosyal açıdan korunması gereken kesimlerin evrensel hizmetten eşitlik, taraf gözetmeme ilkeleri temelinde ve karşılayabilecekleri fiyat seviyesinde yararlanabilmelerine ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Belirlenecek esaslar dahilinde merkeze uzak ve kırsal bölgelerden oluşan yüksek maliyet alanlarına hizmetlerin götürülebilmesi için, gerektiğinde geçici evrensel hizmet yükümlüsünü tespit edecek. Evrensel hizmet yükümlüsü işletmecilerin net maliyetlerinin hesaplanma yöntemi ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Ulaştırma Bakanlığı için 38 kadro da ihdas eden yasa ile belirlenen evrensel hizmeti sağlamakla yükümlü işletmecilerin mevcut imtiyaz ve görev sözleşmeleri ile ruhsat ve genel izinlerinde yer alan ilkelere aykırı düzenlemeler en geç bir yıl içerisinde yeni düzenlemeye uygun hale getirilecek.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, yasaya ilişkin yaptığı açıklamada, bu yasaya verdiği destekten dolayı muhalefete de teşekkür ederek, "Bu hizmetlerin (telekom hizmeti) götürülmesi için karlılık esası söz konusu. Ancak ülkemizin her tarafında yaşayan vatandaşlarımıza aksaksız hizmetin giderilmesi için bir kamu görevi olarak karşılanması lazım. Bu kanun hizmetin gelirin giderini karşılamadığı yerde hizmet bir fon marifetiyle yerine getirilecek. Yurdun her köşesinde halkımızın telekomünikasyon hizmetlerinden yararlanmasının yolu açılacak" dedi.