Teravih namazı, Ramazan ayında kılınan nafile bir namaz olma özelliğine sahip. Bir hadiste Ramazan ayında cemaatle birlikte 20 rekat Teravih namazı kılanlara cennete bir köşk verileceği belirtilmiştir. Peygamber Efendimizin vefatının ardından Hz. Ömer, Teravih namazını cemaatle birlikte kıldırmaya başlamış ve namaz bu şekliyle günümüze kadar gelmiştir. Oruç tutamayanlar da teravih namazı kılabilirler. Teravih namazı ile Ramazan gecelerimizi ibadetle ihya ederiz. Teravih namazı kaç rekat? Nasıl kılınır? Teravih namazı kılınışı ve namazın tüm detaylarını bu yazıda bulabilirsiniz.
Teravih; "rahatlatmak", "dinlendirmek" anlamlarına gelen terhiva kelimesinin çoğuludur. Ramazan ayında yatsı namazının ardından kılınan namaza da verilen isimdir.
Her dört rekatta bir dinlenmek için ara verilip oturulması sebebiyle bu namaza dinlenmek anlamına gelen teravih adını almıştır. Zamanla bu dinlenmeler yerini salavatlar ve zikirler gibi nafile ibadetlere bırakmıştır. Özellikle ülkemizde, dört rekatta bir olan bu aralarda Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed için ilahiler okunur. Hanefi mezhebine göre ise bu her bir arada nafile ibadetler yapma yerine dinlenmek daha uygundur.
Ramazan ayında gündüzleri oruç tutan, geceleri de ibadet eden kişilerin günahlarının silindiği belirtilir. Bu mübarek ayda yapılan en önemli ibadetlerden bir tanesi de Teravih namazıdır. Teravih namazının fazileti de oldukça fazladır. Bu fazilet ve sevaplardan bazıları ise şöyle:
Teravih namazı Hanefi, Şafi ve Hanbeli mezheplerine göre toplam 20 rekattır. Maliki mezhebinde ise 20 ve 36 rekat olduğu yönünde iki ayrı görüş bulunur.
Teravih namazına başlarken besmele çekilir ve “Niyet ettim Ya Rabbi senin rızan için Teravih namazı kılmaya” diyerek Teravih niyeti edilir. Teravih namazı, namaza başlarken yapılan tek bir niyetle kılınablir. Ancak selam sonraları tekrar niyet edilerek kılınmasının daha uygun olduğu söylenmektedir.
Teravih namazı 2 rekatta ya da 4 rekatta bir selam vererek toplam 20 rekat kılınır. Her iki türlü de kılınmasında bir sakınca yoktur. Teravih namazından önce kılınan namaz yatsı namazıdır. Vitir namazının Teravih namazından sonra kılınması ise bir adettir. Teravih namazı kılınışı şöyle yapılabilir:
Niyet edilir ve ardından Sübhaneke okunur.
Fatiha suresi ve ardından bir zammı sure okunur.
Besmele çekilir ve ardından Fatiha suresiyle birlikte bir zammı sure daha okunur.
Rüku ve secdeler yapıldıktan sonra oturulur.
Sırasıyla Ettehiyyatü duası, Allahümme salli barik duaları okunur.
Sübhaneke okunur ve ardından Euzü Besmele çekilir.
Fatiha suresi okunduktan sonra bir zammı sure okunur.
Besmele çekilir.
Fatiha suresi ve ardından zammı sure okunur.
Rüku ve secdeler yapıldıktan sonra oturulur.
Oturduğumuz yerde Ettehiyyatü duası, Allahümme salli barik duaları okunur.
Bu şekilde 4’er rekat kılınarak 20 rekat tamamlanır ve ardından Vitir namazı kılınarak Teravih namazı tamamlanır. Vitir namazı Ramazan ayının dışında cemaatle kılınmaz. Sadece Ramazan ayında cemaat ile kılınan bir namaz halini almıştır.
Teravih namazı dendiğinde aklımıza “Teravih namazı sünnet mi?” ya da “Teravih namazı farz mı?” soruları gelir. Teravih namazının hükmü “kuvvetli sünnet” bir diğer adıyla “sünnet-i müekkede” olarak kabul edilir. Hadis kaynaklarına göre Peygamber Efendimiz Ramazan ayında cemaatle 2 defa Teravih namazı kılmıştır. Daha sonra Allah'ın Resulü ashabına “Bu namazı kıldırmaya devam edersem farz olmasından ve kılamadığınızda günaha girmenizden korkuyorum." diye buyurmuştur.
Hadislere göre “Ramazan ayının namazı” ya da “Ramazan gecelerinin ihyası” olarak bilinen Teravih namazının hangi tarihlerde kılınmaya başlandığına dair çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Hicretin 2. yılında oruçla birlikte kılındığına dair kaynaklar olsa da ilk kez Peygamber Efendimizin risaletinin son yılında kılındığına dair kuvvetli kaynaklar da bulunmaktadır.
Hz. Ebubekir döneminde tek başına kılınmaya devam edilen Teravih namazı, Hz. Ömer döneminde tekrar cemaatle camide kılınmaya başlanmıştır. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in de farz olmasından çekinilerek vazgeçtiği bu adet, bu ihtimal ortadan kalktığında tekrar camide cemaatle eda edilmeye başlanmıştır.
Teravih namazı Hanefi mezhebine göre cemaatle kılınan iki nafile namazdan biridir. Kadın ve erkek bütün Müslümanlar Teravih namazını kılabilir. Teravih namazında okunan dualarla birlikte namaz eda edilir. Fatiha suresi, Nas, Felak, İhlas ve Kevser sureleri Teravih namazı sureleri arasında yer alır. Ettehiyyatü duası, Allahümme salli ve barik dualarını da Teravih duası olarak okumamız gerekir. Teravih namazında okunan kısa ayetler de Rabbena atina ve Rabbena firli dualarıdır.
Teravih namazı vakti Ramazan aylarında yatsı namazından sonra başlar ve sabah namazı zamanına kadar devam eder. Camilerde ise yatsı namazının son sünnetinden sonra kılınır. Bu nedenle Teravih namazı saati sabit olmayan, değişken bir ibadettir.
Sadece Ramazan ayları gecelerinde kılabildiğimiz bir nafile namazı olan Teravih namazının süresi, kılan ya da kıldıran kişilere göre değişkenlik gösterir. İslam alimleri bu namazın 20 dakikadan az ve 1 saatten fazla sürmemesi konusunda tavsiyelerde bulunurlar. Yani namazı çok kısa tutmak sevabını azaltacağı gibi Teravih namazının gereğinden uzun kılınması da faziletini azaltır.
Teravih namazı bittikten sonra Vitir namazına geçmeden önce Ali İmran suresinin 53. ayeti okunmaktadır. Bu ayeti okuyarak Allah’a ve Peygamberimiz Hz. Muhammed’e şahitlik eden kullar arasında olduğumuzu zikrederiz.
Teravih namazı sadece camide değil evde de çok rahat kılınabilir. Allah-u Teala, Peygamber Efendimizin ümmetine yeryüzünün tamamını mescit olarak bağışlamıştır. Bu nedenle ibadetlerimizi uygun olan her yerde yapabiliriz.
Camide, cemaat ile birlikte namaz kılmanın tabii ki bambaşka sevapları vardır. Ancak Teravih namazı evimizde kılabileceğimiz bir nafile namazdır. Evde tek başımıza ya da aile fertlerimizle cemaat yaparak bu namazı rahatlıkla kılabiliriz.
Ramazan ayında camilerde kılınan Teravih namazlarının bir türü de Enderun usulü Teravih namazıdır. 2. Mahmut döneminde, saraydaki Enderun Mektebi hocalarının başlattığı bir gelenek olduğu için Enderun usulü Teravih namazı ismini almıştır. Teravih namazının 4 rekatları arasında yapılan dinlenmelerde müezzinler tarafından klasik Türk musikisi ile bestelenen, Ramazan ayının ruhuna uygun birçok makamdan ilahiler okunur. Böylece ibadet ayrı bir coşku, ahenk ve samimiyetle yapılır. Sonrasında verilen selamın ardından namazı kıldıran hoca bu makamları sürdürerek namaza devam eder. Bazen de makam, hoca tarafından değiştirilir ve müezzinler o makamdan ilahiler okumaya devam ederler.
Arefe gününün akşamı bayram gecesi olarak kabul edilir. Bu nedenle arefe günü Teravih namazı kılınmaz. Son Teravih namazı arefeden bir gün önceki akşam kılınır.
Rüyada Teravih namazı kılmanın hayırlı birçok anlamı vardır. Rüyada Teravih namazı kıldığını görmek yaşanacak güzelliklere işaret eder. Bir başka tabire göre; rüyada Teravih namazı kılmak, Peygamber Efendimizin rüyayı gören kişiden memnun olduğu anlamına gelir. Rüyasında bir camide cemaatle Teravih namazı kılan kişinin geçmiş günahlarının affedildiğine inanılır. Rüyasında Teravih namazı kıldığını görmek dilek ve isteklerin kabul olacağı anlamına da gelir. Ağrı ve hastalıkların geçeceği, borç ve sıkıntıların sona ereceği şeklinde de yorumlanabilir.