15. Avrupa Futbol Şampiyonası'nın (EURO 2016) ev sahibi Fransa'da gözler alınan güvenlik tedbirleri ve turnuva boyunca yaşanabilecek olumsuzluklara çevrildi.
Geçen yıl iki önemli terör saldırısına hedef olan Paris'te yeni saldırı olasılığı endişesi hakim. Fanatik taraftarlar arasında çıkabilecek kavgalar ve sonuçları da Fransa yönetiminin karşı karşıya bulunduğu sorunlar arasında dikkati çekiyor.
Devam eden grevler ve şiddetli gösterilere sahne olan Fransa sokaklarının görüntüsü, EURO 2016'da futbolun güzelliğini gölgeleme riski oluşturuyor.
Başta Paris olmak üzere turnuvaya ev sahipliği yapacak şehirlerde futbol şöleni için son hazırlıklar gözden geçiriliyor.
Maçlar dördü yeni olmak üzere 10 statta oynanacak. Fransız yetkililer, şampiyonayı 7 milyon taraftarın takip edeceğini tahmin ediyor. Üç milyon yabancı taraftarın maçları statta veya taraftar alanlarında izlemek amacıyla Fransa'ya geleceği hesaplanıyor.
Karşılaşmaların oynanacağı şehirlerde, stat yakınlarında veya sembolik bölgelerde taraftar alanları hazırlandı.
Açılış ve final maçlarının oynanacağı başkent Paris'te bu akşam düzenlenecek bir konser ile bir ay sürecek futbol şöleni başlayacak. Fransa'nın sembolü Eyfel Kulesi'nin yanı başında oluşturulan taraftar alanındaki konser ve gösteriye 100 bine yakın kişinin katılması bekleniyor.
- Güvenlik önlemleri, saldırı riski, grevler
Geçen yıl iki terör eylemine sahne olan Fransa'nın EURO 2016'yı güvenli bir şekilde yürütüp yürütemeyeceği uzun zamandan beri konuşulan bir konu.
Ocak 2015'te Charlie Hebdo saldırısı ve ardından 13 Kasım'da 130 kişinin hayatına mal olan saldırılar sonrasında Fransa'nın bu denli büyük, önemli bir organizasyon için güvenli bir ülke olup olmadığı tartışılmaya devam ediyor.
Fransa, bir yandan şampiyonaya katılacak 3 milyona yakın yabancı taraftar ve organizasyonun getireceği tahmini 1,2 milyar avronun hesabını yaparken, diğer yandan da güvenliği sağlayabilen ve teröre boyun eğmeyen bir ülke olduğunu kanıtlamayı hedefliyor.
Fransız yetkililer, tüm önlemlerin alındığı ve her ihtimalin en ince ayrıntısına kadar düşünüldüğü konusunda güvence veriyor.
Şampiyonada güvenliği sağlamak amacıyla 90 bin polis, jandarma ve özel güvenlik görevlisi mesai yapacak. Güvenlik görevlilerinin yüzde 80'i şampiyona boyunca izin kullanmayacak. Stat içi, çevresi ve taraftar alanlarında güvenliği sağlamak için görevlendirilen özel güvenlik şirketlerine mensup kişilere dair bilgiler sıkı kontrolden geçirildi. 300 civarı adayın bu incelemelere takılarak "riskli olduğu gerekçesiyle" göreve uygun görülmediği açıklandı.
- Stat ve taraftar alanlarının güvenliği
Maçların oynanacağı 10 statta şimdiye kadar görülmemiş güvenlik önlemleri alındı.
Statlara biletsiz giriş yapılamayacak ve taraftarlar sıkı bir kontrolden geçirilecek. Bu yıl üst aramalarında bir ilk de gerçekleşecek. Stat girişleri dışında taraftar alanlarına girişte de üst aranacak ve metal detektörleri kullanılacak. Ayrıca büyük çanta ve bagaj bu yerlere sokulamayacak.
Ülkede son günlerde özellikle taraftar alanlarının güvenliğini sağlama konusu üzerinde duruluyor. Farklı ülkelerden 10 bin ila 100 bin futbolseverin bir araya geleceği alanların güvenliğini sağlamak Fransa yönetimine göre işin en zor kısmı. Paris'te Eyfel Kulesi'nin yanı başına kurulacak taraftar alanının kapatılması dahi gündeme geldi. Paris Emniyet Müdürü Michel Cadot, bu endişeyle başkentte maç günleri taraftar alanının kapatılmasını İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve'den istedi. Başbakan Manuel Valls tartışmalara, "Taraftar bölgelerinin kapatılması, terörizme karşı yenilgi anlamına gelir." ifadeleriyle noktayı koydu. Paris'in de içinde bulunduğu Ile de France Bölgesi Başkanı Valerie Pecresse, "Çocuklarıma taraftar bölgesine gitmelerini tavsiye etmezdim." şeklindeki açıklaması tartışma yarattı.
Şampiyona boyunca meydana gelebilecek saldırılar ve güvenlik endişesi hakkında gelen itirazlara İçişleri Bakanı Cazeneuve, "Sıfır risk yoktur. Bize ulaşan her türlü tehdide karşı önlem alıyoruz. Sorumluluğu kabul ediyoruz." karşılığını verdi.
Yüz binden fazla taraftarın buluşacağı alanlara giriş için 16 noktada ön aramalar yapılacak ve 6 ayrı kapıdan girişler sağlanacak. Burada 2 bin civarı güvenlik görevlisi bulunacak.
Stat çevresi ve önemli meydanlarda güvenlik görevlileri hazır tutulacak. Herhangi bir saldırı durumunda stat dışında bekleyen birlikler derhal müdahale edecek. Paris saldırıları sonrası planlanan güvenlik önlemlerine yeni eklemeler yapıldı. Genişletilmiş kamera gözetim sistemi uygulaması başlatıldı. Taraftarların yoğunlaşacağı herhangi bir bölge en ayrıntılı bir şekilde kameralarla taranacak.
Fransa yönetimi, stat ve taraftar alanları dışında maç izlenecek yerlerle ilgili güvenliği sağlamak, saldırı ve taşkınlıkların önüne geçmek amacıyla da çok tartışılan bir karara imza attı. Taraftar alanları dışında açık havada maç yayını yasaklandı. Buna göre Paris'in sembollerinden kafe terasları veya Fransa'nın diğer şehirlerinde açık hava gösterimi yapılamayacak.
- Saldırıya karşı akıllı telefon uyarı uygulaması
Hükümet, herhangi bir saldırı ve olumsuz duruma karşı halkı bilgilendirmek amacıyla akıllı telefon uygulaması geliştirdi.
Akıllı telefonlara yüklenebilecek "SAIP" isimli uygulamayla kullanıcılar, saldırı şüphesi veya olağan dışı bir durum karşısında anında uyarılacak.
Ukrayna-Polonya sınırında 125 kilo patlayıcı ve onlarca silah ile yakalanan bir Fransız vatandaşının şampiyona boyunca birçok saldırı gerçekleştirme planında olduğunun ortaya çıkması, saldırı endişelerini artırdı. Fransa İç İstihbarat Kurumu DGSI'nin başkanı Patrick Calvar, "Tüm göstergeler kırmızı, Fransa açık bir şekilde en çok terör tehdidinde olan ülke." ifadeleriyle durumun ciddiyetine dikkati çekti.
Maçların oynanacağı statlar ve taraftar alanlarında aylar öncesinden saldırı tatbikatları yapıldı. İnsansız hava aracı (drone) dahil her türlü saldırıyı göz önünde bulunduran güvenlik uzmanları, "anti-drone" uygulaması bile oluşturdu.
Güvenlik uzmanlarının işaret ettiği bir diğer tehlike ise fanatikler. Futbol holiganları, özellikle bazı maçlarda hem stat içinde hem de taraftar alanlarında taşkınlıklara karşı özel gözetimde olacak. İngiltere-Rusya, Almanya-Polonya, Türkiye-Hırvatistan, İngiltere-Galler ve Polonya-Ukrayna maçları sırasında fanatiklerin olay çıkarabileceği uyarılarına karşı ekstra önlemlerin alınacağı konuşuluyor.
Fransa yönetimi, ülkelerinde statlara giriş yasağı bulunan fanatiklerin bilgilerinin elde edildiğini ve bu bilgiler ışığında 2 bin 355 kişiye ülkeye giriş izni verilmediğini açıkladı.
Fanatiklere karşı alınan bir başka önlem de şampiyonaya katılan ülkelerden polislerin Fransa'ya gelişi. 23 ülkeden 180 güvenlik görevlisi Fransa'ya davet edilerek taşkınlıklara karşı iş birliği yapılması planlandı. 50 polis Paris yakınlarında kurulan ve güvenliği koordine edecek merkezde görev yapacak. 130'u ise stat ve taraftar alanlarında Fransız polisine destek verecek.
ABD ve İngiltere yönetimi de maçların oynanacağı statlar, taraftar alanları ve maçın izlendiği kalabalık yerlerde güvenlik kaygısına yer veren bildirilerle vatandaşlarını uyardı.
- Terörden sonra grev ve yağış endişesi
EURO 2016'nın başarılı bir şekilde geçmesinin önündeki engel sadece terör endişesi değil.
Fransa sokaklarını son 4 aydır karıştıran çalışma yasa tasarısına karşı düzenlenen grev ve gösteriler de Fransa yönetiminin çözüm bulması gereken bir diğer sorun. Sokakları savaş meydanına çeviren göstericiler, yolları kapatıyor, trenlerin kalkmasını engelliyor, kamu binaları önünde barikatlar kuruyor.
Haziran başından beri demir yolları çalışanlarının aldığı grev kararı devam ederken, uluslararası, ulusal, banliyö trenlerinde aksamalar söz konusu. Metrolarda ise düzelmelerle birlikte birçok hat düzenli sefere başlamış değil. Öte yandan havaalanı çalışanları şampiyonanın başladığı günlerde geçerli olacak şekilde grev çağrısı yaptı. Sendikaların, enerji sektöründe de grev kararı almaları gündemde.
Bir diğer endişe konusu ise aşırı yağışlar. Ülke genelinde meydana gelen aşırı yağışlar nedeniyle birçok şehirde su baskınları nedeniyle hayat durdu. Paris'te Sen Nehri'nin taşması nedeniyle müzeler kapandı, otoyollar trafiğe kapatıldı, metro ve banliyö seferleri aksadı. Bugünlerde başkent için tehlike öngörülmese de, Fransa'nın birçok bölgesi için aşırı yağış alarmı devam ediyor. Yağışların özellikle taraftarların maçların oynanacağı şehirlere ulaşımını olumsuz şekilde etkileyeceği ifade ediliyor.
Sonuç olarak, terör, sosyal sorunlar ve doğal afetlerle mücadele ile geçirilen bir hazırlık döneminin sonunda Fransa, her türlü riske ve olumsuzluğa karşı EURO 2016'yı başarı ile sonuçlandırıp, bu yükün altından güçlenerek çıkabileceğini kanıtlamak istiyor. Paris yönetimi, son yıllarda hasar gören imajını bu şekilde tamir etme hedefinde. Şampiyonadan hem sportif, hem siyasi hem de ekonomik beklentileri olduğunu saklamayan Fransa'nın bunun ne kadarını gerçekleştireceğini 30 günlük maraton belirleyecek.