Peki Model 3 neden bu kadar ilgi gördü ve Model 3'ün hem otomotiv endüstrisi hem de dünya için önemi nedir? Öncelikle şu detayın farkına varmak önemli. Apple iPhone ile akıllı telefon dünyasında nasıl bir devrim yarattıysa, Model 3'ün de otomotiv dünyasında benzer bir devrimi hayata geçireceği düşünülüyor. Elbette otomotiv endüstrisi tüm dünyada dev alt yapı yatırımlarıyla paralel büyüyen bir sektör ve bir otomobilin dünyada devrim yaratması için o araçların kullanacağı alt yapının da hazırlanması gerekiyor. Dolayısıyla bu devrim, iPhone'da olduğu gibi, birkaç ay içinde kendini göstermeyecek ancak Model 3 ile birlikte, önümüzdeki birkaç yıl içinde dünyanın büyük bir değişim yaşaması bekleniyor.
İşte, dünyada bir devrim yaratması beklenen Model 3'ün detayları ve dünya için önemi.
Ekonomik elektrikli otomobil
Elektrikli otomobil denildiğinde, bugüne kadar hep yüksek fiyatlı, yüksek maliyetli otomobilleri gördük. Bu araçların çok yüksek maliyetleri pilleri nedeniyle araçların fiyatını düşürmek mümkün olmazken, ayrıca elektrikli araçlarda kullanılan gelişmiş dijital teknoloji donanımların da yüksek maliyeti, araçların "lüks" segmente hitap eden yüksek fiyatlı otomobiller olarak karşımıza çıkmasına neden oluyordu. Ayrıca, bir elektrikli otomobili şarj etmek için özel garaja sahip olmak da gerekiyordu. Bu nedenle ancak müstakil evlerde ikamet eden, kendi özel garajı olan zengin bireyler elektrikli otomobillere ilgi gösteriyordu. Otomotiv üreticileri de bu müşteri kitlesinin ilgi alanına özel, lüks donanımlara sahip elektrikli araç üretmeye odaklanıyordu.
Model 3 ise artık batı ülkelerinde, şehir yaşantısı içinde, tüm otoparklarda kolayca bulunan şarj istasyonları sayesinde, her kesimden insanın otomobilin kolayca şark edebileceği gerçeği üzerine tasarlanan bir araç. Aracın fiyatını yükselten lüks donanımlar olmadan, daha temel ulaşım ihtiyacını karşılamak üzere hayata geçirilen bir ürün. Diğer elektrikli otomobiller 100 bin dolar ve üzerinde fiyat etiketlerine sahiplen Model 3'ün 30 bin dolar seviyesinde satılıyor olmasının arkasındaki gerçek bu. Ancak Model 3 bu konuda bir ilk değil ve rakipsiz de değil. Diğer otomobil firmaları da toplumdaki değişimin farkında ve düşük segmentte, 30 bin dolar seviyesinde elektrikli araçlar üetmeye başladılar.
Chevrolet'nin Bolt modeli de bunlardan biri. Ancak Tesla'nın elektrikli otomobil segmentinde ayrı bir ünü ve karizması bulunuyor. Tesla, diğer otomobil üreticileri elektrikli otomobillere inanmazken, elektrikli otomobillere "ucube" olarak bakarken, spor ve lüks görünüme, üstelik de yüksek performansa sahip elektrikli otomobiller üretmek için yatırım yapmış ve bu hedefini hayata geçirmiş, tüm enerjini elektrikli otomobillere yöneltmiş bir firma olarak, bu alanda öncü kabul ediliyor. Dolayısıyla, Tesla "artık ekonomik elektrikli araçların zamanı geldi" dediğinde, rakiplerine oranla çok daha etkili oluyor.
Gigafactory etkisi
Ekonomik elektrikli otomobil üretiminin önündeki en büyük handikaplardan biri, dünyadaki Li-ion pil üretim kapasitesiydi. Yılda 400-500 bin veya daha fazla ekonomik fiyatlı elektrikli araç üretmeyi hedeflediğinizde, dünyada bu kadar aracın pilini karşılayacak pil üretimi olmadığını fark ediyordunuz. Dolayısıyla, Tesla Model 3'ü üretim hattına almadan önce kendi Li-ion pil fabrikasını kurmak zorunda kaldı.
Ancak bu öyle büyük bir fabrikaydı ki, tek başına, dünyadaki Li-ion pil üretim kapasitesini ikiye katlayacak güce sahipti. Bu yüzden de adına Gigafactory ismi verildi. Tesla şimdi bu fabrikalardan dünyaya 5-6 adet daha kurmayı planlıyor. Bu sırada, Çin de geri durmadı ve Gigafactory'den 5 kat daha fazla üretim kapasitesine sahip bir fabrikanın temellerini attı. Diğer bir deyişle, birkaç seneye kadar dünyada Li-ion pil üretimi 10'a hatta 20'ye katlanacak. Bu da pil fiyatlarının düşmesine, elektrikli araç maliyetlerinin azalmasına ve fiyatlarının hızla düşmesine neden olacak. Diğer bir deyişler, artık herkes elektrikli otomobil satın alabilecek.
Dünya değişimin eşiğinde
Model 3 ve rakip ekonomik elektrikli otomobil modellerinin üretime geçmesiyle artık dünyada da önemli değişimler göreceğiz. Her sene 1 milyona yakın elektrikli otomobilin yollara çıkmasıyla ve elbette bu rakamın da hızla artmasıyla, önümüzdeki birkaç sene içinde dünyada 10 milyondan fazla elektrikli otomobil şehir yollarında karşımıza çıkacak. Kaldı ki, Avrupa'da çoğu ülke 2025'ten itibaren benzinli ve dizel sıfır otomobil satışını da yasaklayacağını ilan etti. Böylece artık yollar elektrikli otomobillerle kaplanacak. Bu nedenle şehirlerimizi elektrikli otomobillerin ihtiyaçlarına göre yeniden yapılandırmamız gerekecek. Benzin istasyonlarının sayısı azalırken, otoparklarda ve hatta araçlarım park ettiği şehir içindeki yol kenarlarında, minik şarj istasyonları göreceğiz.
Araçlar park ettiğinde, bu mink şarj istasyonlarından kredi kartıyla veya nakit ödemeyle ya da mobil cüzdanlarla, elektrik şarjı yapacaklar. Sırf bu ihtiyaç nedeniyle bile insanların mobil cüzdan kullanımının da artacağı düşünülüyor. Böylece, cep telefonları artık çok önemli bir ödeme aracına dönüşecek. Daha önce sadece kafelerde, restoranlarda, marketlerde cep telefonu ile ödeme yapan az sayıdaki insanın yerine artık herkesin mobil cüzdan kullanımına alıştığını göreceğiz. Bu gelişme, mobil cihaz üzerinden online alışveriş alışkanlığının da patlamasına neden olacak. ABD'de Amazon'un konseptini tanıttığı, çalışsanız ve kasasız süper marketler ve benzeri gelişmeler hayatımıza hızlıca girecek. Mobil cüzdanların gelişimi aynı zamanda dijital paranın, yani Bitcoin ve benzeri kripto para birimlerinin kullanımını da alevlendirecek. Kripto para ise vergilendirmeden, paranın ve sermayenin dünya çapındaki dolaşımına kadar, yerleşmiş finansal düzende büyük değişimlerin yaşanmasına neden olacak.
Görüldüğü üzere, iPhone'un aslında o güne kadar var olan akıllı telefon teknolojisini, herkesin kullanabileceği popüler bir formata dönüştürmesiyle günlük yaşamda büyük bir mobil devrim yaratması ve dünyayı kökünden değiştirmesi gibi, ucuz, ekonomik elektrikli otomobillerin de dünyada büyük değişimler yaratma potansiyeli bulunuyor. Model 3 bu nedenle büyük önem taşıyor. Bakalım, tüm bu beklenen devrimlerin hayatımıza girmesi ne kadar sürecek? Bir yıl mı, yoksa beş yıl mı? Göreceğiz.
****