Çocuklarda ve gençlerde görülen testis torsiyonu, testisin kendi etrafında dönmesi sonucu damarların sıkışması ve dokuların bozulmasıdır. Uyurken dahi yaşanabilen bu durum çoğu zaman hiçbir neden yokken görülebilir. Testis torsiyonu neden olur, nasıl anlaşılır sorularının cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
Testis torsiyonu yani testis dönmesi, kasıkta ve testiste şiddetli bir sancıyla belirti gösterir. Testis torsiyonunu yaşayan bebek, çocuk, genç ya da yetişkinde bu ağrılarla birlikte bulantı da görülür. Bunun yanında testis torsiyonu rahatsızlıklarında en sık gözlemlenen belirti ise, testisin normalden daha yukarıda ve daha sola doğru durmasıdır. Testis kendi etrafında dönerek kısalma yaşar ve bu durumda da yukarı doğru çekilir. Yukarıdan aşağı doğru değil sağdan sola doğru yan durur.
Bunların yanı sıra, testis torsiyonu yaşayan bireylerde ateş görülebilir. Ancak ani başlayan yumurta sancısı ve buna eklenen şişlik, ateş nedeniyle bu durum sıklıkla yumurtalık ve epididim iltihapları ile karıştırılır. Bu nedenle en kısa sürede bir uzman hekime başvurulmalı ve testis torsiyonu rahatsızlığını yumurtalık ve epididim iltihaplarından ayırıcı bir tanı mutlaka yapılmalıdır.
Doppler ultrasonografi ve uzman tanısı ile testis torsiyonuna tanı koymak mümkündür. Zamanı geçmiş olguların tanısı güç olabilir ve bu tür olgularda da testis sintigrafisi uygulanır.
Testis torsiyonu, yetişkinler de dahil olmak üzere her yaşta yaşanabilen bir rahatsızlıktır. Ancak yenidoğanlarda ve ergenlikte sıklıkla yaşanır. Bazı erkeklerde görülen bağ dokusu bozuklukları, testis torsiyonu rahatsızlığı yaşama olasılığını artırır. Ancak bu bağ dokusu bozukluklarının yaşanmasını sağlayan bir neden yoktur. Bunun yanında testis torbasında ve dokularda meydana gelen bir zedelenmeden ötürü oluşan enflamasyonlar da testis torsiyonu yaşanmasına neden olur. Ayrıca güç harcanması gereken egzersizler sonrası da böyle bir durumla karşılaşmak mümkündür. Bunun yanında kişinin anatomik yatkınlığı da testislerin serbestçe hareket etmesine neden olabilir. Karın içinden testislere geçen katmanlı dokuların ve toplanmış liflerin normalden daha uzun olması da testis torsiyonuna yol açabilir.
Bu rahatsızlık sıklıkla yenidoğan döneminde ve büluğ çağında görülür. Bunun yanında inmemiş testis veya retraktil (utangaç) testis tanısı almış çocuklarda testis torsiyonu görülme riski oldukça yüksektir. Doğru tanı konmadığında ve tedavi edilmediğinde ilerleyen dönemlerde kısırlığa neden olabilecek bu rahatsızlığın ebeveynler tarafından kısa sürede fark edilmesi önemlidir.
Spermatik kord, testisleri testis torbası içinde tutar. Spermatik kord döndüğü zaman testis torsiyonu rahatsızlığı ortaya çıkar. Testis torsiyonu rahatsızlığının şu hastalıklarla karıştırılma riski oldukça yüksektir:
Bebek ve çocuklarda aşağıdaki testis torsiyonu belirtilerini gözlemek ve mutlaka bir uzmana başvurmak erken tanı adına oldukça önemlidir. Bu bakımdan ebeveynler aşağıdaki noktalara dikkat etmelidir:
Belirtiler üzerine ilk 8 saatte tanı konulmaz ve ardından doğru bir cerrahi uygulama yapılmaz ise testiste kan akışı sağlanamadığı için dokularda çürüme ortaya çıkar. Bunun sonucunda da yumurtanın içinde bulunduğu torbada şişlik, ağrı ve kızarıklık yaşanır.
Testis torsiyonu rahatsızlığında acil cerrahi müdahale yapılır. Belirtilerin gözlemi ve ardından ilk 8 saat içinde gerçekleştirilecek ameliyat ile testiste kan dolaşımı yeniden sağlanır ve ardından testis torsiyonu ameliyatı sonrası iyileşme süreci başlar. Testis ameliyat ile dönmüş testis doğal pozisyonuna geri döndürülür ve ardından torbaya sabitlenir. Aynı anda karşı taraftaki testisin de torbaya sabitlenmesi gerekir.
Herkesin aklına takılan testis torsiyonu kısırlık yapar mı sorusunu yanıtlamak gerekir. Bireyin geçirdiği testis torsiyonuna ilk 4-6 saatlik zaman içinde erken müdahale uygulanması halinde birey çocuk sahibi olmakla ilgili bir sorun yaşamaz. Bu müdahale testisin nasıl döndüğüne bağlı olarak değişiklik gösterse de genellikle elle ya da ameliyatla yapılır. Ancak bu testisin torsiyon durumunda kalma süresinin artması ve testisin kendi etrafında attığı tur sayısının artması gibi sorunlara 24 saatlik zaman dilimi içinde müdahale edilmediğinde bu tür vakaların %50’sinde kısırlık ortaya çıkabilir. Bu nedenle ileride böyle bir sorun yaşanmaması adına, testis torsiyonu geçiren çocukların ebeveynlerinin durumu dikkatle gözlemlemesi ve vakit kaybetmeden ilk 4-6 saat içinde mutlaka bir uzmana başvurması önemlidir.