Ticaret Bakanı Ömer Bolat, NTV Ankara Temsilcisi Ahmet Ergen'in sorularını yanıtladı. Asgari ücret zammından otomobil ve emlak fiyatlarındaki fahiş fiyat artışına kadar birçok konuda flaş açıklamalarda bulundu.
Bolat'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
(Asgari ücret görüşmeleri) İki yıl önce asgari ücret 2 bin 850 liraydı. Geçen temmuzda 11 bin 500 liraya çıkarıldı. Yaklaşık 4,5 5 katına yakın artış sağlandı. Asgari ücret görüşmelerini bakanımız başarıyla yürütüyor. Çalışanları enflasyona ezdirmeyecek, işverenler açısından da maliyetler açısından dengeleri çok bozmayacak bir rakam çıkacaktır. Çalışanlar ve işveren kesimi müsterih olsun. Hükümetimiz dengeli ve makul bir asgari ücretin belirlenmesini başaracaktır.
(Ürün güvenliği denetimleri) Ticaretin artmasından memnuniyet duyarız. Bu sayede üretim, yatırım, istihdam da artacak. Covid'le beraber enflasyon süreci yaşandı. 3 yıldır tüm dünyada mücadele veriliyor. Enflasyondaki artışa karşın vatandaşların, işçi, emekli, memurun satın alma güçleri azalmasın diye mümkün olan en yüksek ücret artışlarını verdi. Biz hükümet olarak piyasala denetimleri için gerekli müdahaleleri yapıyoruz. Kimi zaman ihbarla, kimi zaman sektörleri takip ediyoruz. Yılbaşı alışverişlerinin ve eğlencenin olacağı mekanlarla ilgili fiyat denetimlerine çıkıldı. Mekan sahipleri ve işletmecileri uyarmak istiyorum. Kendi bindiğiniz dalı kesmeyin. Maliyetleri kurtaran fiyat neyse onu uygulamaları gerekir.
(Yeni etiket yönetmeliği) Hizmet sektöründe daha yüksek fiyat artışları olduğunu gözlemliyoruz. Artık menülerde fiyat yazma gereği duyulmuyor. Hesapla ilgili tartışmalar meydana geliyor. Biz bu fiyat etiket yönetmeliğindeki hükümleri sıkılaştırdık. 1 Ocak'tan itibaren kafe, restoran, lokanta ve pastanelerde ürünlerin isimleri ve fiyatları kapının girişinde yer alacak. Daha modern bir alım-satım gerçekleşecek. Müşteri onu görünce ister girer, ister girmez. Satıcı artık istediği zaman 'zam yapayım' gibi bir rahatlığa kavuşamayacak. Müşteri fiyatı zamlı görürse tepki gösterecek. Düzen meydana gelecek ve kendiliğinden rayına oturacak. Fiyatlarda giderek azalmanın olduğunu göreceğimize inanıyorum. Müşteriler de daha seçici, tercih edici hale gelecek.
(Fahiş fiyat artışlarıyla mücadele) Birçok sektörde gıda, inşaat, otomotiv dahil ciddi fahiş uygulamalar oldu. Ama stokçuluk yapma, karaborsacılık, keyfi fiyat artışı gibi istenmeyen olayların kimi satıcılarda yaygın olduğunu gözlemledik. Rusya-UKrayna Savaşı'ndan sonra yılbaşındaki büyük deprem birçok üründe ve sektörde dalgalanmaları getirdi. Denetimleri ve cezaları artırdık. Otomotiv başta olmak üzere mobilya, marketlerde çok ciddi fiyat azalışları gördük. Yılbaşından bu yana seçim sonrasındaki süreçte gıda ürünlerinde hiçbir ürünün yokluğunu göstermedik. Otomotivde piyasa normale döndü, istikrar kazandı. 6 ay araç bulunamazken 6 saatte araç teslim alınır hale geldi. Gayrimenkulde sahte ilanları cezalandırıyoruz. İlan sitelerini sorumlu kıldık. Kaotik ve piyasa bozucu davranışlara müsamaha etmeyeceğiz. Sahte talep artışlarıyla fiyat şişirmeler ortadan kalkınca köpük dediğimiz aşırı fiyat artışları inmeye başlıyor.
Haksız fiyat, stokçuluk, aldatıcı reklam, etiket ihlali gibi uygulamalarda toplam ceza bu yıl 1,2 milyar lira oldu. Rekabet Kurulu'nun soruşturmalarında 2 milyar 350 milyon liralık ceza uygulandı.
(Ticaret rakamları) 2 Ocak Salı günü dış ticaretle ilgili açıklamaları Cumhurbaşkanımız yapacak. Birkaç gün kala bu rakamları vermeyeceğim. Yıla iyi başlayamadık. Deprem felaketi baş gösterince 6,5 milyar dolarlık ihracat kaybına uğradık. Tarımsal ürünlerin ihracatında da 2 milyar dolara yakın fedakarlık yaptık. Sırf gıda fiyatlarında artış olmasın diye. 2023 yılı küresel ticaret anlamında kötü bir yıl oldu. Dünya üretimi başta AB olmak üzere durgun bir yıl geçirdi. Küresel talepteki fiyat köpüğü de geriye geldi. Bu olumsuz faktörlere rağmen ikinci yarıdaki ataklarla arayı kapattık ve OVP hedefine ulaştık. Son 6 ay itibarıyla tarihindeki bu ayların en yüksek aylık ihracat rakamlarını elde ettik. Dış ticaret açığında da son 4 ay azalış var. Bu cari açığın da gerilemesini beraberinde getirdi. Döviz kurundaki artış istikrar kazandığında fiyatlara yansıma yoluyla enflasyonu artırması engellenmiş olacak. Zincirleme olumlu etkileri görme imkanı olacak.
(Savaş sonrası İsrail'le ticaret) Türkiye, 7 Ekim'de başlayan olaylarda İsrail'in Gazze'yi haritadan silecek şekilde saldırması karşısında dünyada en güçlü sesi çıkardı. İsrail dünya kamuoyunda ağır bir yenilgiye uğradı. Bugün İsrail'in kontrolünde olan bölgelerde 8 milyon Filistinli, 7 milyon 150 bin İsrailli var. Bir malın oraya gitmesi için İsrail yazılması gerekiyor. Filistinlilere giden ticaret de İsrail adıyla gidiyor. 7 Ekim'den bu yana ihracatta yüzde 40 civarı, ithalatta yüzde 54 gerileme oldu. İsrail'le ticaret anlamında yayınlanan görüntülerin birçoğu İsrail medyası ya da istihbaratı tarafından servis ediliyor. Şirketlerimiz ve halkımız İsrail malları konusuda son derece duyarlı. Ticareti de gerilettik. Önemli olan oradaki Filistinlilerin canını kurtarmak ve ayağa kaldırmak.