Tieion Antik Kenti'ndeki su sarnıcı gün yüzüne çıkarılıyor

GÖKHAN YILMAZ - Zonguldak'ın Çaycuma ilçesinde yer alan ve ''Karadeniz'in Efesi'' olarak adlandırılan Tieion Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmaları kapsamında, kalenin antik limanla bağlantısının olduğu yerde bulunan su sarnıcının turizme kazandırılması hedefleniyor.

İlçeye 20 kilometre uzaklıktaki sahil beldesi Filyos'ta yer alan Tieion Antik Kenti'nde elde edilen bulgular ve eserler, bölgenin tarihine ışık tutuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığının himayesinde 13 yıl önce başlatılan çalışmalarda, Filyos Kalesi'nde bulunan "Ortaçağ Sarnıcı" gün yüzüne çıkarılıyor.

İnşa edilirken kale içindeki insanların kuşatmaya maruz kaldıklarında su ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları düşünülen su sarnıcı, yaklaşık 5 metrelik bir havuz derinliği ile 10 metreye yakın bir çapa sahip.

Zonguldak Tarım ve Orman Müdürlüğünce yapılan analizlerde pH değeri 7,45 olan suyun bugün de içilebilir olması sarnıcın önemini artırırken, Tieion Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Şahin Yıldırım'ın başkanlığında 25 kişilik ekibin çalışmalarını tamamlamasının ardından planlanan projelerle bölge turizmine kazandırılması amaçlanıyor.

- "Günümüze kadar ulaşmış bir su kaynağı söz konusu"

Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Tieion Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Şahin Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kültür ve Turizm Bakanlığının verdiği izinle Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresinin destekleriyle çalışmaların gerçekleştirildiğini söyledi.

Su sarnıcı olarak adlandırdıkları yapının çok uzun zamandır varlığını bildiklerini ancak içerisinin geçen zamanda toprakla kapatıldığını belirten Yıldırım, "Vali Erdoğan Bektaş'ın destekleriyle gerekli ödenek sağlanarak bu yıl içerisinde burada bir kazı çalışması planlanarak gerçekleştirildi. Ortaçağ'da çok uzun yıllar boyunca kullanılmış, birkaç defa tamir, onarım görmüş oldukça büyük bir sarnıç ve içerisinde de günümüze kadar ulaşmış bir su kaynağı söz konusu ki biz bu su kaynağında İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde bir analiz de yaptırdık. 7,45 pH derecesi ki böyle bir kaynak için oldukça iyi bir derece. Hala da günümüzde içilebilir bir değer olduğunu gördük." ifadelerini kullandı.

Yıldırım, definecilerin tahrip ettiği bölümler dışında mimari itibarıyla hiçbir zararın olmadığını anlatarak, şöyle devam etti:

"O bölümlerde kısmi onarımlar yaptık. Yaklaşık 5 metrelik bir havuz derinliği, 10 metreye yakın bir çap ve güzel bir kubbesi var. Ortaçağ'da kale muhasara altına alındığı zaman buradaki insanlar kaleye sığınıyorlar ve kaledeki su ihtiyacını karşılamak amacıyla bu su kaynaklarına ulaşmaya çalışıyorlar. Bu yüzden de buradaki doğal su kaynağına ulaşan bir tünel, dehliz yapılmış üzeri tonozla örtülü. Antik limanın olduğu yere kadar da gelmekte. Tam bu alanda 350 basamaklı bir yapı karşımıza çıktı. Biz de bu sene içerisinde temizlemeye çalışıyoruz."

Filyos'un turizm açısından önemli bir yer olduğunu belirten Yıldırım, "Buradan oluşturulacak bir gezi güzergahıyla akropolun ve antik kentin çeşitli yerlerinde gezi alanları meydana getirilecek. Akropolun olduğu yerde de bir ziyaretçi karşılama merkezi oluşturuluyor. Bu bakımdan da bu projenin en önemli adımlarından bir tanesini Ortaçağ Sarnıcı oluşturmakta." dedi.

- Tieion Antik Kenti

Zonguldak'ın kuzeydoğusundaki sahil kenti Filyos'ta yer alan Tieion Antik Kenti, "Tios" adlı rahibin önderliğindeki Miletos kolonisi tarafından kurulmuş. Tarih boyunca Herakleia Pontika (Ereğli) ve Amastris'in (Amasra) gölgesinde kalan Tios, neredeyse hiç bozulmadan bugüne kadar ulaşmış.

Romalılar tarafından yıkılıp yağmalanan kent, daha sonra yeniden inşa edilerek Roma eyaletlerine bağlı ticaret ve balıkçı bölgesi olarak varlığına devam etmiş. Bölge, sonraki dönemlerde ise balıkçı kasabasına dönüşmüş.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yabancı araştırmacılar ve seyyahların ilgi gösterdiği antik kentte 2006'da başlatılan kazı çalışmalarının Karadeniz ve küçük Asya tarihine ışık tutması amaçlanıyor.