ÖMER ERDEM - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Sudan'da, ortak kültürel mirasın canlandırılmasından tarım ve hayvancılığa, eğitimden sağlığa kardeş Sudan'ın kalkınması ve desteklenmesi için birçok projeyi hayata geçiriyor.
TİKA Hartum Koordinatörü Bilal Özden, Başkanlığın Sudan'daki çalışmalarına yönelik AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Özden, "Sudan, ortak tarih ve kültürel mirasımız açısından önemli bir ülke. Bu önemin bir sonucu olarak 2006 yılında açılan TİKA Hartum ofisi eğitim, sağlık, tarım, hayvancılık, kültürel mirasın ihyası ve insani yardım alanlarında Sudan halkının yanında. Kardeş Sudan'ın kalkınması için projeler üretiyoruz." dedi.
Bugüne kadar tamamlanan yüzlerce projenin yanı sıra bazı projelerde çalışmaların sürdüğünü belirten Özden, Niyala'daki Türkiye Sudan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Hartum'daki Ebe Eğitim Merkezi, TİKA Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi, Sevakin Adası'ndaki restorasyon faaliyetleri, Darfur Sultanı Ali Dinar'ın sarayı ve mezarının restorasyonu ile tarımsal kalkınmanın desteklenmesinin önemli projeler arasında yer aldığını söyledi.
- "Sudanlılar milletimize karşı muhabbetle yaklaşıyorlar"
Özden, 10 yıldır devam eden tohum ve fidan dağıtımı projesi sayesinde özellikle Darfur bölgesinde köyünden veya tarlasından uzak kalan küçük çiftçilerin yeniden tarlasına ve üretime geri dönmelerini sağladıklarını dile getirerek, "Hartum ve Niyala’da su sanitasyonu projelerimiz var. Yüz binlerce kişinin temiz ve sağlıklı suya erişmelerini sağlayacağız. Sudanlıların bizim gönlümüzde ayrı bir yeri var. Sudanlılar da bize ve milletimize karşı muhabbetle yaklaşıyorlar. "diye konuştu.
TİKA'nin sağlık alanındaki çalışmalarıyla ilgili de Özden, şunları kaydetti:
"Niyala'daki hastanemiz Türkiye'nin göz bebeği örnek projelerinden bir tanesidir. Yılda yaklaşık 100 bin hasta kapasitesiyle sadece Sudan halkına değil çevre ülkelere bile şifa dağıtmaya devam etmektedir. Başkent Hartum'daki Ebe Eğitim Merkezini destekliyoruz. Buradan mezun olan sağlık personeli, Sudan'da yaygın olan doğum sırasında anne bebek ölümlerinin önlenmesi konusunda önemli görevler üstleniyorlar. Ebe adaylarından başarılı olanlar uygulamalı eğitim programları için TİKA vasıtasıyla Türkiye’ye de gönderiliyor."
Ortak tarih ve kültürel mirasa yönelik restorasyon çalışmalarının Sudan'ın farklı bölgelerinde sürdüğünün altını çizen Özden, "Osmanlı'nın cihat çağrısına uyan Darfur Sultanı Ali Dinar’ın müzeye çevrilen sarayının restorasyonunda sona gelindi. Yakın zamanda resmi açılışını gerçekleştireceğiz. Ali Dinar’ın mezarının restorasyonu da çalışma planımızda mevcut. Kuzey Afrika'dan deniz yoluyla hacca giden Müslümanlar için önemli bir geçiş noktası olan Sevakin Adası’ndaki çalışmalarımız da sürüyor. Şafi, Hanefi camileri ve gümrük binasının çalışmaları önemli ölçüde bitti. Muhafaza binasının çalışmaları da yakında tamamlanacak." diye konuştu.
-"Sevakin'deki dezenformasyon girişimleri boşa çıktı"
Özden, Sevakin Adası'ndaki restorasyon çalışmaları aleyhine sosyal medyada yürütülen dezenformasyon girişimlerini boşa çıkardığı için Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'a teşekkür etti.
Zaman zaman farklı projelerle de Sudanlılara destek olduklarını dile getiren Özden, "Türkiye'de gerçekleştirilen dericilik, tarımsal sulama ve savaş muhabirliği eğitimlerine Sudan'dan katılımlar sağlandı. Önümüzdeki hafta seracılık alanında 2 uzman Türkiye'ye gönderilecek." dedi.
Afrika Teknoloji Kenti'ne nanoteknik cihazlar temin etmeye yönelik çalışmaların sürdüğünü dile getiren Özden, bu projeyle merkezin bilimsel kapasitesini önemli ölçüde artıracaklarını ifade etti.
Hartum Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi Koordinatörü Mahmut Temel de TİKA'nın Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezinin faaliyetleri hakkında bilgi verdi.
Temel, "TİKA'nın destekleriyle, üniversite mezunları ve akademik personele üst düzey eğitim vermek amacıyla 2013 yılında çalışmalarına başlayan merkezde mekatronik, elektronik, elektrik, CNC, demir kaynak, mobilya, iklimlendirme, bilgisayar, konfeksiyon ve turizm otelcilik olmak üzere 10 bölümde eğitim veriliyor. Güneş enerjisi ve tarım makinaları sınıflarının inşası yakında tamamlanacak." ifadelerini kullandı.
- "TİKA, Sudanlılar için büyük bir fırsat"
Projenin TİKA'nın Sudan'daki en verimli çalışmalarından olduğunu dile getiren Temel, "Sudan genelinde oldukça rağbet görüyor. Sadece Sudan değil Afrika’nın çeşitli yerlerinden gelen eğiticilere de eğitim veriyoruz. Şu ana kadar 5 binin üzerinde kursiyeri mezun ettik." dedi.
Konfeksiyon Bölümü Eğitmeni Sena Kamil de hiçbir altyapısı olmadan gelen kursiyerlere iş yeri açabilecek seviyede temel eğitim verildiğini söyledi.
TİKA'nın eğitim merkezini Sudanlılar için büyük bir fırsat olarak niteleyen Kamil, "Mezuniyetlerinden sonra da onlara her zaman kapımız açık. Eğitim hayat boyu sürüyor." dedi.
Elektrik Bölümü eğitmeni Muhammed Faruk da TİKA’nın eğitim merkezinin Sudanlı gençlere rızık kapısı açtığını belirterek, mezunlarla sürekli irtibat halinde olduklarını, gelişimlerini takip ettiklerini dile getirdi.