Tırnak işareti ve kullanıldığı yerler ile ilgili cümleler: Tırnak işareti nerelerde kullanılır, görevleri nelerdir?

Tırnak işareti, yazılar içerisinde yapılan doğrudan aktarmaları belirtmek için kullanılır. Tırnak işareti kullanımı ile başkası tarafından söylenen sözler belirtilebilir. Sözlerin asıl sahibi belirtilebilir aynı zamanda kaynak göstermek için de kullanılır. Bu sayede okunan sözlerin asıl sahibi ve kaynakça kullanıcıya doğru bir şekilde aktarılır. Tırnak işaretinin kullanıldığı durumlarda, alıntılarda değişiklik yapmak mümkün değildir.

Tırnak işaretli cümleler ile vurgulanmak istenilen kelimeler ön plana çıkarılır. Yazar, özellikle durmak istediği fikri tırnak işareti ile ön plana çıkarabilir. Bu sayede verilmek istenilen fikir, doğrudan kullanıcıya aktarılır. Uzun alıntıların yapıldığı durumlarda, her paragraf mutlaka tırnak işareti içerisine alınır. Tek tırnak işareti kullanımı ise öne çıkartılmak istenen kelimeler için kullanılır. Aynı zamandan tek tırnak işareti içerisindeki kelimeler de alıntıdan bir parça olabilir.

Örneğin; şiir adları, özel isimler ve başlıklar vurgulama amacıyla tek tırnak işaretine alınır. Tek tırnak işareti, çift tırnak işaretinin içerisinde de kullanılabilir. Tek tırnak işareti ile kısa konuşmalar, söylenilen sözler aktarılır. Çift tırnak işareti kullanarak bir olayı anlatırken, olay arasındaki kısa konuşmalar için tek tırnak işareti kullanılır. Böylece cümlenin akışı ve düzeni karışmadan, istenilen konuşmalar ve alıntılar aktarılabilir.

Tırnak İşareti Nedir?

Tırnak işareti, noktalama işaretleri arasında yer alır. Kelime veya kelime grupları için baş ve son kısımda kullanılır. Doğrudan yapılan aktarmalar, tırnak işareti ile okuyucuya belirtilir. Alıntılama yapmadan önce tırnak işareti kullanmak zorunludur. Cümle ortasında kullanılabilir veya cümleye tırnak işareti ile başlanabilir.

Tırnak işaretine alınmış cümlenin sonu, gerekli noktalama işareti ile sonlandırılıp tırnak işareti ile bitirilir. Gerekli noktalama işareti kullanıldıktan sonra, cümlenin en sonunda tırnak işareti kullanılır.

Tek tırnak işareti için belirtilen kurallar farklıdır. Tek tırnak işareti ile kısa konuşmalar, vurgulanmak istenilen kelimeler aktarılabilir.

“Arkadaşımı yolda gördüm ve ‘ne zaman maç yapacağız?’ dedi.” Örnek cümledeki gibi tek tırnak ile konuşma aktarılır. Tırnak işaretlerini kullanırken, gerekli noktalama işaretlerine tırnak içerisinde yer verilir. Cümlelerin bitiminde mutlaka tırnak işareti olur.

Tırnak İşareti Nerelerde Kullanılır?

• Tırnak işareti ile ilgili cümleler, doğrudan yapılan aktarmaları, kaynakçayı ve eser adlarını belirtmek için kullanılır. Kişilerin sözlerini veya yazılı metinlerden, kaynaklardan gelen sözleri değiştirmeden aktarmaya yarar. Buradaki önemli olan kural, yazılı veya sözlü kaynaktan gelen bilgilerin değişmemiş olmasıdır.
• Tırnak işareti içerisinde aktarma yaparken, mutlaka söylendiği gibi aktarım yapılmaya dikkat edilir. Aksi durumlarda, tırnak işaretinin kullanımı yanlış olur. Anlatılan konuyla ilgili değinilmek istenilen noktalar, tek tırnak ile belirtilir. Tek tırnak işareti sayesinde, anlatılmak istenen konular özetlenir. Okuyucuyu, istenilen fikri yoğunlaştırmak oldukça önemlidir.
• Eser adları ve yazarların isimleri için tırnak işareti kullanılır. Çift tırnak ile cümle sonunda yazar ismi belirtilir. Cümle içerisinde kullanılırken, tek tırnak işareti ile yazarın adı öne çıkarılabilir.
• Bilimsel içerikli makale ve yazılarda, kaynakça künyesi olarak tırnak işaretinden yardım alınır. Yapılan araştırmanın kaynakça kısmında, çift tırnak ile belirterek alıntı yapılan kaynaklar belirtilir. Bilimsel makale ve araştırma yaparken, bir nevi alıntı yapılmış olur. Doğrudan alıntı yapılan durumlar için tırnak işareti zorunludur. Sadece kaynaktan yararlanıldığı durumlarda, okuyucuya belirtilir. Fakat kaynakça künyesi için tırnak işareti zorunludur.
• Okuyucuya belirtmek istenilen, kelimeler veya kelime grupları çift tırnak ile de aktarılabilir. Kural hatası sayılmaz fakat cümleye çift tırnak ile başlandığı durumlarda tek tırnak işareti doğru kullanım olur.
• Çift tırnak işareti, sinema ve tiyatroların senaryo kağıtlarında konuşma çizgisi olarak kullanılabilir. Oyuncuların repliklerini alt alta yazmak yerine, çift tırnak işareti kolaylık sağlar. Aynı zamanda repliğin söylendiği sıradaki şaşırma, kızgınlık gibi duygular da tırnak işaretiyle gösterilebilir.
• Son olarak edebiyat eserlerinde, bir kelimenin anlamı açıklanacağı durumlarda tırnak işaretinden yardım alınır. Açıklanmak istenilen kelime tırnak işaretine alındıktan sonra, anlamı veya kökeni açıklanır.