Toki, Kuzey Irak’ın Yeniden İnşasında Model Olacak

Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ahmet Haluk Karabel, “Sayın Başbakanımızın idaremize tevdi ettiği yeni uygulama hedefi, 2023 yılına kadar 1 milyon konutun üretimi rakamına ulaşmaktır” dedi.

TOKİ, Kuzey Irak Yerel Yönetimi’ne model oldu. TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel’i makamında ziyaret eden Kuzey Irak Yerel Yönetimi Ticaret ve Sanayi Bakanı Sinan Çelebi, ülkelerinde öncelikli ihtiyaç olan sosyal nitelikli, düşük maliyetli konut üretimi konusunda 4 farklı kurumsal uygulama bulunduğunu söyleyerek, 4 farklı kurumu tek çatı altında birleştirip, TOKİ modelini yapılandırmak istediklerini ifade etti. TOKİ Başkanı Karabel de, TOKİ’nin organizasyon yapısı, kurumsal profili, finansman modeli ve uygulamaları hakkında detaylı bilgi verdi.

70’i aşkın ülkeden ortak çalışma ve işbirliği önerilen TOKİ’ye son teklif Kuzey Irak Yerel Yönetimi’nden geldi. Rejim değişikliğinin ardından yeniden yapılanma sürecine giren Kuzey Irak Yerel Yönetimi, inşaat sektöründe de TOKİ’yi model almak istiyor. Kuzey Irak Yerel Yönetimi Ticaret ve Sanayi Bakanı Sinan Çelebi başkanlığında, Kuzey Irak Yatırım Kurulu Hukuk, İdare ve Mali İşler Genel Sekreteri Nawroz Muhammad Amin ve Kuzey Irak Ekonomik Kurul Genel Sekreteri ve Başbakan Danışmanı Osman Şiwani’den oluşan heyet, TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel’i makamında ziyaret etti.

TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel 58., 59., 60., 61. hükümetlerinin “Planlı Kentleşme ve Konut Üretimi Seferberliği” kapsamında 81 il ve 800 ilçede 2 bin 466 şantiyede 559 bin 605 rakamına ulaşıldığını söyledi. Karabel, üretilen konutların yüzde 85’inin sosyal konut, yüzde 15’inin de kaynak sağlayıcı konut niteliğinde olduğunu vurguladı. Karabel, yerel yönetimlerle müştereken başlatılan geniş kapsamlı kentsel yenileme programı doğrultusunda 57 il, 127 belediye kentsel yenileme çalışması yapıldığına dikkat çekerek, bu kapsamda 45 bin 404 konut üretiminin tamamlandığını açıkladı. Karabel, 215 bin 135 konutluk projenin de devam ettiğini bildirdi. TOKİ Başkanı Karabel, Sosyal donatı uygulamaları kapsamında 857 okul, 881 spor salonu, 113 yurt ve pansiyon, 91 sağlık ocağı, 197 hastane, 471 ticaret merkezi, 448 cami, 41 kütüphane, 27 sevgi evi, 20 engelsiz yaşam merkezi, 4 stadyum inşa edildiğini söyledi. Karabel, ayrıca 67 kamu binasının da tamamlandığını ifade etti.

Konuk Bakanın TOKİ’nin finansman modeline ilişkin sorusu üzerine Karabel, hazineden arazi alarak imarlı hale getirdiklerini söyledi. Karabel, “İmarsız arsaların bazıları bedelli, bazılarını bedelsiz alıyoruz. TOKİ olarak bu arsaların imar sorunlarını çözerek arsaların değer kazanmasını sağlıyoruz. Uygun arsalara, sosyal konutlar ya da kaynak geliştirme uygulamaları kapsamında konutlar inşa ediyoruz. Kaynak geliştirme uygulamaları kapsamındaki konutları satarak, bu projelerden sağlanan karı sosyal nitelikli projelerinin finansmanı için kullanıyoruz” dedi.

Karabel, konuk Bakan Sinan Çelebi’nin “İlk kaynağı nasıl temin ettiniz?” şeklindeki sorusuna verdiği cevapta, “1984 yılında Toplu Konut Kanunu ile kurulan TOKİ’nin kaynağını oluşturan Toplu Konut Fonu’nun bilahare kaldırılmasını takiben, kapatılan Emlak Bankası’nın portföyünde bulunan gayrimenkuller TOKİ’ye devredilmişti. Bunlar TOKİ’nin ilk sermayesini oluşturdu. Daha sonra arsa ofisinin de kaldırılması ile idareye devri gerçekleşen araziler üzerine konut projeleri üretilerek sermaye oluşturuldu” ifadelerini kullandı.

Köylerden kentlere çok fazla göç yaşandığına dikkat çeken Kuzey Irak Yerel Yönetimi Ticaret ve Sanayi Bakanı Sinan Çelebi, bu sorunu bitirmek amacıyla da TOKİ’nin tecrübelerinden yararlanmak istediklerini dile getirdi. İskan problemlerinin çözümü amacıyla TOKİ’nin deneyimlerinden yararlanmak istediklerini ifade eden Çelebi, “Ülkemizde toplu konut konusunda 4 farklı kurumsal uygulama bulunuyor. Bu dağınık yapıyı TOKİ örneği gibi tek bir çatı altında toplamak istiyoruz. Son 10 yılda Türkiye’deki gelişmeleri yakından ve hayranlıkla takip ediyoruz” dedi.

Konuk heyet, ülkelerindeki mevcut yapıyı TOKİ benzeri bir yapıya dönüştürebilmek amacıyla TOKİ’nin tabi olduğu mevzuat hakkında da bilgi talep etti ve kendilerine ilgili mevzuatın dokümantasyonu ve idarenin kurumsal profilini anlatan tanıtım filmi sunuldu.