Toplumsal cinsiyet normlarını yıkan sakallı kadın: Magdalena Ventura

İtalyan ressam Jusepe de Ribera’nın 1631’de yaptığı tablo çağının çok ötesinde bir çalışma olarak kabul ediliyor. 17. yüzyılda cesurca bir işe imza atan ressam halk arasında “ucube” olarak tanımlanan bir durumu tersine çevirmeyi başarmıştır.

İspanyol ressam Ribera, 25 yaşında Rönenans’ın en büyülü atmosferinde sanatını gösterebilmek için İtalya’ya gider. O dönemde günümüze kadar ulaşan birbirinden değerli eserler ortaya koyar ve kariyerinin sonunda Napoli’de ünlü bir ressam haline dönüşür. Üne kavuşmasında ise çağın çok ötesinde olan bir tablosu etkili olur. Bu tabloda hirsutizm olarak isimlendirilen aşırı kıllanma hastalığından muzdarip olan bir kadın ve onun eşi yer alır.

17.yüzyılda Orta Çağ’ı gerisinde bırakan halk bilimsel devrimler ve coğrafi keşiflerle tanışarak aslında önemli bir ilerleme göstermiştir. Ancak o dönemde hala cinsiyet çeşitliliği ve eşitliği konuları yeni ortaya çıkan kavramlardır. Bu nedenle toplum aslında sakalları olan bir kadını kabul edebilecek bir durumda değildir. Ünlü ressam toplumsal tabuların zirvede yaşandığı bir çağda Magdela Ventura ile tanışır. Ventura günümüzde hirsutizm diye bilinen aşırı kıllanma hastalığından muzdarip genç bir kadındır.

Reklam
Reklam

Ribera, “La Mujer Barbuda” yani “Sakallı Kadın” olarak bilinen tablosunu 1631 yılında yapar. Ressamın eserine konu olan Ventura o dönemde 52 yaşındadır. Sakalları 37 yaşından itibaren uzamaya başlamıştır. Aslında o yaşta çocuk sahibi olması da onu emzirmesi de pek olası değildir; ancak Ribera, Ventura'nın kadınlığını vurgulamak adına böyle bir yol seçmiş olabilir; diğer türlü onun bir kadın olduğuna ikna olmak oldukça güçtür. Ventura ve eşi Felice de Amici'nin aslında 3 çocuğu olmuştur ancak ne yazık ki hiçbiri hayata tutunmayı başaramamıştır.

Ribera’nın çizdiği bu tablonun detaylarına bakıldığında ise çarpıcı özellikleri dikkat çeker. Tablonun sağ altında, “Bak, büyük bir doğa mucizesi: Samnium'daki Accumulus kasabasından, 52 yaşında Napoli Krallığı'nın halk diliyle Abruzzo bölgesinde yaşayan Magdalena Ventura, 37 yaşında ‘ergenlik çağına’ girmeye başlamış ve böylelikle sakalı tamamen uzamıştır.” ifadesini yer alır. Tabloda Ventura’nın hemen arkasında biraz daha geride duran kişi ise eşi Felice de Amici’dir.

Reklam
Reklam

Büyük tepki alacağı düşünülen bu tablodaki sakallı ve erkek yüzüyle çocuğunu emziren Magdalena Ventura yaşadığı çağda oldukça fazla şöhrete sahip olur. Aslında bu tablonun ortaya çıkışında Napoli Valisi Fernando Afan etkilidir. O tarihlerde dünyadaki bütün düzenin Tanrı tarafından verildiğine dair bir inanç yeni yeni değişmeye başlamışken, vali cesurca bu kadının resmedilmesini Jusepe de Ribera'dan ister.

Güçlü bir kadını sembolize eden ve toplumsal cinsiyet tabularını alt üst eden bu tablo İspanya’nın Toledo şehrindeki Hospital De Tavera Müzesi’nde sergilenmektedir.