Toprak analizi, numune alınacak bölgenin arazi şartlarına göre yapılır. Farklı yöntemler uygulanarak toprak analizi yapmak mümkündür. Bölgelerin toprak özellikleri değişik karakterde olabilir. Bu nedenle toprak analizi için seçilen bölümün, arazinin genel alanına benzer özellikler göstermesi önemlidir. Alınan numuneler, laboratuvar ortamında analiz edilerek rapor hazırlanır. Hazırlanan rapora göre bölge için gerekli önlemler alınır ve gübreleme işlemi doğru şekilde uygulanır. Arazilerde toprak analizi yapılmaması ise yanlış gübre kullanımı ile bitki gelişimine ve olgunlaşmasına zarar verme ile sonuçlanabilir.
Toprak analizi, arazideki toprağın yetiştirilmesi planlanan bitkiye yararlı besin miktarını ve eksikliğini tespit eden uygulamadır. Toprak analizi uygulaması sonucuna göre ekilen bitkiye gübreleme takviyesinin nasıl ve ne kadar yapılacağını anlamak mümkündür. Kullanılacak gübrenin cinsi de toprak analizi sonuçlarına göre tespit edilebilir. Bunun yanı sıra toprak analizi uygulamasının amacı; toprakta yetiştirilmesi planlanan bitkinin iyi ve kalitesi yüksek mahsul vermesini sağlamaktır. Ayrıca analizler sayesinde yanlış yatırım ve gübre kullanımının önüne geçmek mümkündür.
Toprak analizi işlemi; bölgedeki Tarım İl Müdürlüklerinde veya çeşitli enstitülerde yapılır. Toplanan numuneler alanında uzman Ziraat Mühendisleri tarafından, laboratuvar ortamında gerçekleştirilir. Analiz sonucu oluşturulan rapor, çiftçi veya üreticiye iletilerek, toprağın gübrelenmesi ve sulanması periyotları hakkında bilgiler verilir.
Toprak analizi özel firmalar tarafından da yapılır. Yanlış ve fazla gübre kullanımının önüne geçen toprak analizi uygulaması ile kaliteli veya tam olarak olgunlaşmış mahsul elde edilebilir. Böylece çiftçi veya üretici, zaman kaybı yaşama problemini önleyebilir. Alanında uzman kişiler veya özel laboratuvar aletleriyle yapılmayan toprak analizi raporları ise yanlış sonuçlar içerebilir. Bu nedenle numunelerin doğru bölgelerden alınması ve uzmanlığı tescilli laboratuvarların tercih edilmesi önemlidir.
Toprak analizinde genellikle; sonda, burgu veya bel kürek kullanılır. Arazi üzerinden çapraz şekilde bazı bölgelerden alınan numunelerin, genel alana benzer özellikler göstermesi önemlidir. V şeklinde açılan çukurlar içinde farklı katmanlardan alınan numuneler, laboratuvar ortamında analiz edilir. Toprak analizinde dikkat edilmesi gerekenler ise şu şekilde sıralanır:
Toprak analizi bölgenin iklim koşullarına ve ekim dönemine göre farklıdır. Yıl boyu analiz işlemi yapmak mümkündür. Ancak ekim yapılması planlanan toprağın kuru ve ayağa yapışmıyor olması, doğru rapor sonucu için önemlidir. Ekim işlemi veya gübre kullanım tarihinden 1-2 ay önce numune toprağın alınması gerekir.
Don ve çamurlu alanlarda ise toprak numunesi almak doğru değildir. Gübreleme analizi için toprak numunesi alınmasının planlanması durumunda da arazideki işlenir toprak bölümünün laboratuvara gönderilmesi önemlidir. Arazinin genelinde uygun şartları sağlayarak, yıl boyu dilediğiniz zaman toprak analiz uygulaması yapabilirsiniz.