2003 yılında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, karayolları güvenliği kapsamında kazaların azaltılması ve taşımacılık sektörünün geliştirilmesi amacıyla kanunlaşan “Psikoteknik Değerlendirme Raporu” şoförlüğü meslek olarak yapanlara zorunlu hale getirildi.
Mecliste tüm partilerden de onay alınarak uygulanan psikoteknik değerlendirme raporunun zorunluluğu 2003 yılından bu yana denetlenmedi ve pek çok kez gündeme gelerek 18 yılda 11 defa ertelendi. Son olarak 30 Haziran 2021’den sonra denetiminin yürürlüğe girmesi beklenen psikoteknik değerlendirme raporu olmayan ticari araç sürücülerinin raporu olmadığında cezai işlem uygulanacak. Psikoteknik rapor uygulamasının araç muayenesi gibi düzenli ve sıkı kontrollerinin başlamasıyla riskli sürücü tespit edilerek gerçekleşen trafik kazaları sayısında 2-3 yıl içerisinde yaklaşık yüzde 30’luk bir azalma bekleniyor.
Ticari amaçlı araç sürücüleri için 5 yılda bir tekrarlanması gereken psikoteknik değerlendirme raporu maliyeti 2021 yılı için 200 TL. Bu da bir sürücüye aylık 3.3 TL maliyet oluşturuyor.
Ülkemizde yaklaşık 9 buçuk milyon kişinin ticari araç şoförlüğü yaptığını söyleyen ALG Psikoteknik Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güzel, karayollarındaki herkesin can güvenliği açısından 5 yılda bir yenilenen psikoteknik değerlendirme raporunun denetiminin yapılması can kayıplarının önüne geçeceği gibi ülke ekonomisine de ciddi katkı sağlayacağının altını çizdi. 2003 yılından bu yana karayolları kazasında en az 200 milyar dolarlık kayıp yaşandığını belirten Güzel: “18 yıl önce kanunlaşan psikoteknik değerlendirme raporu zorunluluğu eğer denetimlerle sıkı bir şekilde uygulansaydı kazaları azaltmada yüzde 30 etkisi olacağından en az 60 milyar dolarlık milli servet kaybı engellenmiş olacaktı. İnsan hayatı söz konusu olduğunda değer ölçülemez, özellikle çocuklarımızı taşıyan servis sürücüleri ve ailelerimizi taşıyan otobüs sürücülerini düşündüğümüzde olmazsa olmazımız sağlıklı olmalarıdır. Bugüne kadar denetimlerle kontrol sürekli ertelendi, artık 30 Haziran itibariyle tam manasıyla bu raporun zorunluluğunun olmasını trafikte sağlıklı şoförlerin yer almasını bekliyoruz.” dedi.
Psikoteknik test sonucu yetersiz veya yeterli olan tüm raporlar sürücülerin e-nabız ve e- devlet sistemine işleniyor ve yetersiz rapor almış olan bir sürücü 2 yıl süre ile ticari araç kullanamaz ve 2 yıl sonra tekrar teste girme hakkına sahip olur.
ALG Psikoteknik'in Değerlendirme Rapor Genelgesi