Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebi Mehdiyev’in çevirisiyle, “Rus geceleri” romanı okurlarıyla buluştu

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebi Mehdiyev’in, Rusça’dan Türkçe’ye çeviri kitabı yayımlandı.
Ünlü Rus düşünür ve yazar Vladimir Odoyevski’nin, “Rus Geceleri” adlı romanının, Rusça’dan Türkçe’ye tercümesi olan ve merakla beklenen eser, kısa bir süre önce okuyucularla buluştu. Rusça aslına uygun olarak Türkçe’ye çevrilen ve Rus düşünce tarihinin en önemli edebi eserlerinden birisi olan roman, Hayat Yayınları arasında çıktı.
İlk kez Türkçe olarak yayımlanan eserin, ülkemizde genel anlamda edebiyata ilgi duyan ve özel anlamda Rus düşünce ve edebiyatı üzerine çalışanlar için önemli bir boşluğu doldurması bekleniyor. Kimyadan jeolojiye, tarihten edebiyata, resimden müziğe, insan aklının tüm tazammunlarını kendinde barındıran eser, felsefi roman türünün de ilk örneği olarak dikkatleri çekiyor. Bugüne kadar onlarca bilimsel çalışmaya konu olan eserin, “Suç ve Ceza”, “İvan İliç’in Ölümü” ve “Doktor Jivago” gibi dünyaca ünlü pek çok esere de ilham kaynağı olduğu biliniyor.

“Rus Geceleri” Romanı hakkında
Rus düşüncesinin özgün isimlerinden Vladimir Odoyevski, edebî yaşamını Rus Geceleri (1844) adlı romanıyla taçlandırmıştır. Roman, alışılmışın dışında felsefe, estetik, müzik, tarih, bilim ve din gibi çeşitli alanları kendinde meczeden bir tür “polifonik” yazın tarzında kaleme alınmıştır. Eserin konusu, dört arkadaşın geceleri bir araya gelerek yaşam ve ölüm, eski ve yeni, basitlik ve karmaşıklık, Doğu ve Batı gibi temel dikotomiler ekseninde hayatın anlamı üzerine yaptıkları tartışmalarından oluşmaktadır. Rus edebî düşüncesinin “Kierkegaard”u olan Odoyevski’nin bu romanı Suç ve Ceza, İvan İliç’in Ölümü, Doktor Jivago gibi dünyaca ünlü pek çok eserin de ilham kaynağı olmuştur. Odoyevski’yi özgür kılan en önemli husus ise diğer yazarlardan farklı olarak hiçbir politik ve düşünsel akım içerisinde yer almamış olmasıdır. Odoyevski, Slavcılığın öncülerinden olan Homyakov’a yazdığı bir mektubunda şöyle der: “Tuhaf bir kaderim var; sizin nazarınızda Batıcı ve ilerlemeci iken Petersburg nezdinde düpedüz gerici ve mistik birisiyim. Böyle görünmem hoşuma gitmiyor değil çünkü bu, hakikate götüren tek bir ince yol üzerinde olduğumun bir işaretidir.”
Prof. Dr. Nebi Mehdiyev’den
“Odoyevski, çok yönlü bir fikir adamı olmasının yanı sıra Rus düşünce tarihinde anlaşılması en güç isimlerden birisidir. Kimi görüşlerinin birbiriyle açık bir şekilde çelişmesi günümüzde bile ciddi tartışma konusudur. Odoyevski’nin iç dünyası ve dış dünyayla ilişkisinin en önemli dışavurumu, yirmi yıllık bir birikiminin sonucu olan ve bu arada Türkçeye ilk defa çevrilmekte olan Rus Geceleri adlı romanıdır.”
Ünlü edebiyat eleştirmeni Vissarion Belinski’den
“Bizde bu tür yazarların sayısı çok değildir. Knez Odoyevski’nin çelişkileri, sayısız laf cambazlarımızın doğrularından çok daha sahih ve derindir. Odoyevski’nin tüm hayatını tek bir kelimeye sığdırmak mümkündür: Tefekkür.”