Trans yağ neden zararlıdır? Nerelerde bulunur?

Trans yağ nedir sorusu doymamış bir yağ çeşidi olmasıyla cevaplandırılabilir. Doğal ve yapay olarak bulunurlar. Peki trans yağlar neden zararlıdır? Neden bu kadar çok tercih ediliyor? Tüm merak ettikleriniz hakkında bu yazımızdan bilgi alabilirsiniz!

Çok az miktarda tüketimi sağlık için pek sorun teşkil etmez. Bu miktarın aşılması ise vücut için tehlikelidir. Maliyeti az ve raf ömrü uzun olan bir yağ olduğu için çeşitli alanlarda kullanımı tercih edilir. Trans yağ nedir, hangi yiyeceklerde vardır, neden zararlıdır sorularının cevaplarını sizler için araştırdık.

Trans Yağ Hakkında Genel Bilgiler

Doymamış yağ asitlerinin geneline trans yağ adı verilir. Doymamış yağ grubunda yer alır. Hayvan vücudunda doğal olarak veya endüstriyel yollarla yapay olarak üretilir. Hayvanların sindirim sistemindeki bakteriler tarafından sentezlenen ve bu hayvanlardan üretilen hayvansal gıdalarda az oranda trans yağ bulunabilir. Örneğin süt ürünlerinde %2-8, et ürünlerinde %3-9 gibi bir oranda bulunur. Doğal ve az miktarda olduğu için sağlık için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Yapay olan trans yağ ise, sıvı formda olan bitkisel yağların hidrojenle doyurularak daha katı bir forma getirilmesi ile üretilir. Endüstriyel trans yağlar, paketlenmiş ürünlerde, hazır gıdalarda bulunur. Aşırı tüketimi ciddi hastalıklara neden olabilir. Trans yağ vücut için gerekli değildir. Dolayısıyla trans yağ tüketmediğinizde sağlığınız da olumsuz etkilenmez. Aksine, pek çok olumlu etkisi olur.

Reklam
Reklam

Trans yağ asitleri tüketimi konusunda az bilinen bir durum ise evinizde kullandığınız bazı yağların da trans yağa dönüşebildiğidir. Tabii ki bu böyle kendi kendine gerçekleşen bir işlem olmaz. Yağların çok yüksek sıcaklıklarda ısıtılması veya kızartılması, aynı yağı çok fazla sayıda tekrar tekrar kullanmak kısmi hidrojenleşmeye neden olabilir. Trans yağın üretimi de sıvı halde bulunan yağların hidrojenle doygun hale getirilerek katı forma dönüştürülmesi ile olur. Dolayısıyla kısmı hidrojenleşme meydana gelen yağ, trans yağa dönüşebilir. Bu şekilde oluşan trans yağ örnekleri, doğal olanlardan daha çok zararlıdır. Dolayısıyla doymamış yağ tüketimini azaltmak istiyorsanız, evinizde kullandığınız yağları da dikkatli bir şekilde kullanmalısınız. Özellikle kızartma yapmak amacıyla tekrar kullanılmaya ayrılan yağlara, ortalama bir kullanım sayısı belirleyebilirsiniz.

Gıda Sektöründe Trans Yağ Neden Kullanılır?

  • Trans yağın sağladığı çeşitli faydalar bazı yiyeceklerde kullanılmasını sağlar. Öncelikle maliyeti ucuz olan bir üründür. Uzun süre boyunca bozulmadan kalabilir. Kullanıldığı yiyeceklere güzel bir tat verir ve kısa sürede bozulmalarının önüne geçer.
  • Trans yağ içerikli besinlerin üretim maliyeti daha az olur,
  • Birden fazla kez kullanılabilir olma özelliğinden dolayı restoranlarda kızartma yapmak amacıyla kullanılır.

Hangi Besinlerde Trans Yağ Bulunur?

Doğal trans yağ süt ve hayvansal ürünlerde az miktarda bulunur. Bu oranlarda trans yağ alımı vücut için ciddi bir risk oluşturmaz. Ancak aşağıdaki besinler olması gerekenden çok trans yağ oranına sahiptir.

Reklam
Reklam
  • Kurabiye, cips, kraker, kek
  • Dondurulmuş gıdalar: milföy, pizza gibi
  • Margarin, kahve kreması
  • Fast food, patates kızartması, çıtır tavuk

Özellikle fast food zinciri restoranlarında trans yağın tekrar kullanılabilme özelliğinden faydalanılır. Patates kızartması gibi bol bol yağın kullanıldığı besinlerin sık sık tüketildiği bir alan olduğu için maliyet olarak ucuza gelir. Paketlenmiş ve donmuş gıdaların içinde bulunan trans yağ miktarı içindekiler kısmında belirtilir. Tüketimini azaltmak ve mümkün olan en az alım oranına sahip olmak istiyorsanız, alışveriş sırasında alacağınız ürünlerin içindekiler kısmına bakabilirsiniz. Bu şekilde trans yağ nelerde var, kullanım oranı ne kadar daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Trans Yağın Vücudunuz İçin Ne Gibi Zararları Vardır?

Trans yağın zararları vücudun genelini etkileyen bir yapıdadır. Hayvansal ürünlerden alınan az orandaki yağın, ciddi bir risk oluşturmadığını aklınızda tutmalısınız. Bu sağlık sorunları çok fazla tüketim sonrasında karşılaşabileceğiniz durumlardır. Mümkün olduğunca az trans yağ tüketerek, bu problemlerin önüne geçebilirsiniz.

Reklam
Reklam
  • Obezite ve diyabete yakalanma riskini artırabilir,
  • Koroner kalp rahatsızlığına neden olabilir,
  • Karaciğerlerde fonksiyon bozukluğuna neden olabilir,
  • Ovülasyon baskılanmasına neden olabilir,
  • Zar yapısını bozarak hücre fonksiyon bozukluğuna neden olabilir,
  • Anne adayının beslenme şekline bağlı olarak anne sütüne geçebilir,
  • İyi kolesterol seviyesini düşürürken, kötü kolesterol seviyesinin artmasına neden olabilir,
  • Alzheimer, parkinson gibi hastalıklara yakalanma riskini artırabilir,
  • Kandaki yağ oranını artırabilir,
  • Alınan kalori miktarı değişmemesine rağmen yoğun olarak karın bölgesinde yağ birikimine ve kilo artışına neden olabilir.

Trans Yağın Etkileri Üzerine Yapılan Çalışmalar

Bir araştırmada çok sayıda katılımcının altı yıl boyunca yedikleri analiz edilir. Bu katılımcılar içerisinde trans yağı daha çok tüketen kişilerin, tüketmeyenlere göre depresyona girme riskinin %48 daha yüksek olduğu gözlemlenir. Trans yağlar ile ilgili yapılan başka bir deneyde, maymunlar gözlemlenir. Bir grup maymuna altı yıl boyunca trans yağ içerikli besinler verilir. Diğer gruba ise doymuş yağ içerikli besinler verilir. Trans yağ içerikli beslenen maymunların vücut ağırlığının, diğer gruba göre daha fazla bir artış gösterdiği görülmüştür.

Reklam
Reklam