Avcılar ’da 132 daireli bir site. Deniz manzaralı. Kiralar 200-250 TL, satılık fiyatları ise 30-50 bin TL arasında. Tabii ki bu fiyatlar ev sahiplerinin yardımseverliğinden değil. Kent, eli kulağındaki İstanbul depremi ve kentsel dönüşüm ile yatıp kalkarken Avcılar ’daki bu manzara tüyler ürpertici bir durumun ta kendisi. 1999 yılında İstanbul Avcılar bölgesinde ağır hasara neden olan Gölcük depremi sonrasında mühürlenerek boşaltılan binalar, tek tek doldu. Deprem sonrası hasarlı olduğu için belediye tarafından elektriği, suyu kesilen binalar ev bulmakta zorlanan travestilere, hayat kadınlarına ve öğrencilere kiralanıyor.
‘Korkuyoruz ama başka çaremiz yok’
1999’da yaşanan büyük depremde binin üzerinde kişinin hayatını kaybettiği Avcılar ’da 50 bina çöktü. 258 bina çok ağır, 138’i ise orta hasarlı olarak kayıtlara geçti. 28 bina da mühürlendi. Belediye oturulmaması için binaların elektriğini ve suyunu kesti. 2004 yılında ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi , ilçedeki 19 apartmanın güvenlik gerekçesiyle boşaltılmasına karar verdi. Fay hattı üzerindeki hasarlı binaların birçoğu boşaltılarak kaderine ter kedildi. Ta ki birkaç yıl öncesine kadar...
Ambarlı, Deniz Köşkler ve Gümüşpala mahallerinde hasarlı olarak kayıtlara geçen birçok binanın bugün dolu olduğu dikkat çekiyor. Dış görünüşleriyle ‘yıkılmak üzereyim’ diyen binalar düşük kira cazibesi ile yeniden pazarlanmaya başladı. Ev sahiplerinin kaderine terk ettiği bazı evler 3. şahıslar tarafından bile kiralanır oldu.
Demirleri ortada, alt katları su içinde harabe görünümdeki binaların yeni kiracıları ise ev bulmakta zorlanan, geçim sıkıntısı çeken kişiler. Kentsel dönüşüm de deprem de onlar için ‘mecburen’ bir şey ifade etmiyor.
Cinsel tercihi yüzünden dışlananlar “Korka korka oturuyoruz. Ama bize kimse ev vermiyor”, işsizler ve öğrenciler “Başımızı sokacak en ucuz yer” diyerek neden bu evlerde oturduklarını anlatıyor. Belediye ise bu sitelere baskınlar yaparak 800 ila 1000 lira arasında cezalar kesiyor.
‘Ceza kesiyoruz sorun çözülmüyor’
Avcılar Belediyesi İmar Müdürü Salih Aktaş, ilçe sınırları içinde hâlâ hasarlı binaların bulunduğunu belirtti. Aktaş, hasarlı binalar yıkılamadığı için ellerinin kollarının bağlı olduğunu belirterek “Yapabildiğimiz tek şey bu binaların elektrik ve suyunu kesmek. Bir de kaçak oturanlara ceza kesmek” açıklamasını yaptı.
13 yıl önceki depremde orta hasarlı binaların da artık ağır hasarlı hale geldiğini belirten Aktaş, “Kentsel dönüşüm kapsamında Avcılar ’da orta hasarlı evler de ağır hasarlı kapsamına alınacak. Kentsel dönüşüm ile ilgili genelge daha yeni elimize ulaştı. Kentsel dönüşümün İstanbul ’da 14 ilçe için başlatılması planlanıyor. Ancak bu uygulamanın nasıl yapılacağı konusunda elimizde bir veri yok. Netlik kazanması için kentsel dönüşüm ile ilgili komisyona belediye olarak yazı gönderdik. Hasarlı binalarla ilçe belediyeleri mi yoksa büyükşehir mi ilgilenecek o daha belli değil. Ancak binaların yıkımıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgilenecek” diye konuştu.
Diğer illerde de durum aynı
Avcılar ’daki manzara sadece buraya özgü değil. Adapazarı, Kocaeli, Yalova gibi çok sayıda hasarlı binanın bulunduğu illerde de durum aynı. Hasarlı birçok binanın boya ve sıvalarla çatlakları kapatılmış durumda.
Adapazarı’nda hazırlanan raporda 164 orta hasarlı binanın 111’inde oturulduğuna yer verildi. İldeki orta hasarlı binaların büyük bir kısmında kiracılar üniversite öğrencileri. Kocaeli Belediyesi, geçen günlerde hasarlı binaların yıkımı için ihale düzenledi.
Tabut evler 13 yıldır kiralık
İnşaatçılar Derneği Başkanı Nazmi Durbakayım, kentsel dönüşümün bir an önce başlaması gerektiğini belirtiyor. Durbakayım, “13 yıldır hasarlı binalarda oturuluyor. Bağrı yana yana oturulan evlerden çıkmak istiyorlar. Yıllardır tabut evlerde oturuluyor” açıklamasını yapıyor.
Radikal