Kırmızı etten daha zengin bir protein kaynağı olan trüf, kolesterol seviyesini dengede tutması gibi birçok faydası bulunmaktadır. Çok zor bulunabildiğinden restoranlarda çok sık karşılaşabileceğiniz bir yiyecek değildir.
Trüf toprağın altında yetişen bir mantar türüdür. Genellikle meşe ağaçlarının köklerinde, toprağın 5 ile 20 santim arasında bulunmaktadırlar. Ülkemizde Akdeniz yöresinde yetişen trüf mantarı, dünyada ise Akdeniz iklimine benzer iklimlere sahip ülkelerde yetişiyorlar. Kolay yetişen ve kolay bulunan bir mantar türü olmadığından fiyatı da oldukça pahalıdır.
Trüf mantarı dış görünüş olarak çapı ortalama 5 cm olan bir taş parçasını andırmaktadır. Alıştığımız kültür mantarlarına göre daha sert bir yapısı olup, dış rengi koyu, iç rengi açık kahverengidir. Ülkemizde bulunan trüf mantarı da lezzetli olsa da en lezzetli trüf mantarları, Fransa, İtalya, Hırvatistan ve İspanya gibi Avrupa ülkelerinde yetişmektedir. Bu ülkelerde on binlerce kişinin geçimini yalnızca trüf mantarı toplayıp satarak sağladığı biliniyor.
Yapısal özellilkleri bir patatesi andıran trüf mantarı kimi zaman toprak altında 50 cm mesafeye kadar bulunabilmektedir. Mantara zarar vermeden topraktan çıkarılması biraz zahmetli olması, onu değerli kılan bir başka etkendir. Yerin altında yetişen bu mantarın, yerinin tespit edilmesi de o kadar da kolay bir iş değildir. Trüf mantarı toplanabilmesi bu işte yıllarca deneyim sahibi olunması gerekir. Trüf mantarı toplayan kişiler genellikle bu alanda eğitilmiş köpekleri kullanmaktadırlar.
Genellikle yaşam alanı olarak ağaç köklerini seçen trüf mantarının bunu yapmasındaki temel sebep, ağacın kökünde bulunan vitamin ve mineralleri emebilmektir. Sert bir yapıda olan trüf mantarı, pişirildiği zaman dışarıya fazla su bırakmaz. Bu da pişirilirken ekstra su koymanız gerektiği anlamına gelmektedir.
Büyüyüp gelişebilmesi için hassas bir doğal dengeye ihtiyaçları vardır. Her mantar gibi trüf mantarları da nemin yüksek olduğu yerlerde yetişmektedir. Dolayısıyla yağışların çok olduğu bölgeler, trüf mantarı açısından zengin olmaktadır.
Koyu kahverengi bir renge sahip, ceviz büyüklüğündeki trüf mantarları ortalama 100 gram ağırlığındadır. Trüf mantarının, tadını ve aromasını en net olarak tabii ki çiğ olarak tüketerek alabilirsiniz. Oldukça maliyetli olan bu besinden beklenilen lezzeti alabilmek için toplandıktan birkaç gün içerisinde tüketilmesi önerilir. Trüf toplandıktan sonra saklama işlemi cam bir kavanoz içerisinde, su ile temas etmeden yapılmalıdır. Su ile teması bulunan trüf hemen tüketilmelidir. Aksi takdirde trüf mantarları 1 gün içerisinde tüm tazeliğini kaybedecek ve çürümeye başlayacaktır. Fransa’da kurulan pazarlarda insanlar trüf mantarını satın alabilmek için çok uzun yollar gelip fazla miktarlarda paralar ödemektedir. Satıcıların getirdiği tüm mantarlar 20 dakika içerisinde tükenmektedir.
Trüf mantarı fiyat olarak yüksek olduğundan insanlar genellikle yalnızca yemeğin üzerine rendeleyerek tüketmektedir. Değeri o kadar yüksektir ki bir makarnanın fiyatı, üzerine birkaç dilim trüf mantarı konulması ile 30-40 kat artabilmektedir. Peki bu trüf mantarı fiyatı ne kadar? Sanıldığı kadar yüksek mi?
Yurtdışında kilosu 250 Euro’ya satılan trüf mantarı, ülkemizde kilosu 5000 TL ile 10000 TL arasında alıcı bulabilmektedir.
Yağı çıkartılarak da satışa sunulan trüf mantarı yağı insanlar tarafından çok sevilmektedir. Salatalara ya da yemeklere konulan trüf yağı, yoğunluğuna göre litresi 500 TL’den başlayarak satılmaktadır.
Trüf mantarının da zeytinyağı gibi yağı çıkarılarak besin olarak kullanılmaktadır. Üzerinde yazan derecesine göre fiyatı belirlenen trüf yağı mantarı kadar olmasa da tercih edilmektedir. Farklı ve hoş bir aroması olduğu için yemeklere, omletlere ya da salatalara katılması ile yiyeceklerin lezzetini artırmaktadır.
Trüf mantarının lezzetli olmasının yanında bilimsel olarak kanıtlanmış birçok özelliği bulunmaktadır.
Diğer mantar türlerinde olduğu gibi trüf mantarında da yüksek miktarda protein bulunmaktadır. Günlük 80 gram trüf mantarı, bir kişinin 1 günlük protein ihtiyacını karşılayabilmektedir. Ağaç köklerinde yetişen trüf mantarlarının ağaçların köklerindeki vitamin ve mineralleri emerek ihtiyacı olan inorganik bileşikleri buradan hazır olarak almaktadır. Bu da onu vitamin ve mineral bakımından zengin bir besin kılar. Diğer bir yandan da trüf yağı tok tutucu özelliği sayesinde diyetlerde de kullanılabilir.
Başka bir özelliği de içerisinde afrodizyak bulundurması sayesinde cinsel performansı artırıcı olmasıdır. Trüf yağı da trüf mantarı ile aynı özellikleri taşımaktadır.
Marketlerde gördüğünüz çoğu yağ orjinal trüf yağını taklit eder niteliktedir. Eğer doğal olan trüf yağı tüketilirse insan sağlığı için oldukça faydalıdır. Trüf yağı zeytinyağı ile karıştırılarak satılmaktadır. Dolayısıyla fiyatı trüf mantarı kadar yüksek değildir. İçerisinde kullanılan zeytinyağı ne kadar azsa trüf yağının fiyatı da o kadar fazla olmaktadır.
Keskin bir aroması olduğundan yemeklerde çok az kullanılması hem tad hem de besin değeri açısından yeterli olacaktır. Trüf yağı ne kadar faydalı bir besin olsa da içerdiği afrodizyak sebebiyle fazla tüketilmemesi gerekmektedir.