BEHLÜL ÇETİNKAYA - Pakistanlı uzmanlar, Pakistan Başbakanı İmran Han'ın ABD Başkanı Donald Trump'la yaptığı görüşmenin, iki ülke ilişkilerinde iyiye gidişin başlangıcı olabileceğini ifade etti.
Uzmanlar, AA muhabirine, Trump-Han ziyaretine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ABD'nin, Pakistan'la Afganistan'da çözüme yönelik iş birliği içinde çalıştığını belirten siyasi analist Maria Sultan, Pakistan'ın, çözüm sürecinin bölgedeki lideri olduğunu söyledi.
Pakistan'ın, Afganistan'da çözümde ABD ve bölge ülkeleriyle dengeli bir iş birliği izlediğini vurgulayan Sultan, "ABD'nin Afganistan'da çözüm ve askerlerini çekmek için Pakistan'a ihtiyacı var. Pakistan, bölgede çözümü sağlamak isteyen ülkeler içinde lider pozisyonu üstleniyor. ABD de Afganistan'da çözüm ve askerlerini çıkarmak istiyor, bu yüzden Pakistan'la iş birliği yapmak zorunda." ifadelerini kullandı.
ABD'nin Pakistan'a karşı ekonomiyi bir silah olarak kullandığına işaret eden Sultan, iki ülkenin ekonomi alanındaki iş birliklerinin de önemli olduğunu dile getirdi.
Sultan, "Özellikle askeri alanda ABD bazı yardımları kesti ya da yaptırım uyguluyor. İş birliğini güçlendirmek için bunları da kaldırabilirler." dedi.
- "Hürmüz Boğazı'ndaki savaş, dünyayı da etkileyecek"
Bölgede barışın ve güvenliğin iki ülkenin de isteği olduğunu belirten Sultan, Hürmüz Boğazı'nda yaşanan İran-ABD geriliminin de iki ülkenin çıkarına olmadığını ifade etti.
Sultan, Pakistan'ın, Afganistan'da DEAŞ'ın güçlenmesi ve Hürmüz Boğazı'ndaki gerginliğin savaşa dönüşmesinden endişeli olduğunu kaydederek, "Çünkü bu ABD'nin de istemediği bölgedeki güvenliği tehlikeye atacak. Ayrıca Hürmüz Boğazı'ndaki savaş, bölgenin enerji koridoru olması nedeniyle dünyayı da etkileyecektir." diye konuştu.
ABD'nin Hindistan ile Pakistan arasındaki Keşmir sorunu çözümü için arabuluculuk teklifine değinen Sultan, şöyle devam etti:
"ABD, Hindistan'ın önemli bir stratejik partneri. Bu yüzden Keşmir sorununun çözümü için Hindistan'la görüşebilir. İnsan hakları ihlallerine ABD yaptırım uygulayabiliyor. Ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni de harekete geçirebiliyor. Bu yaptırım güçlerini Hindistan'a karşı kullanabilir."
- "Bölgede barış ve huzur istiyoruz"
Pakistan'ın önde gelen haber kanallarından 92 News'in İslamabad Haber Müdürü Faysal Rıza Han da Pakistan'ın Afganistan'da oynadığı rolün önemine işaret etti.
Trump'ın Afganistan konusunda söylediklerinin Pakistan'ın görüşünü de yansıttığını belirten Han, "ABD, Pakistan'ın Afganistan'da olan gücünün başka bir ülkede olmadığını biliyor. Bölgede barış ve huzur istiyoruz." dedi.
Görüşmelerde, Pakistan ordusundan ve istihbaratından en üst düzeyde katılım olduğunu söyleyen Han, ABD'nin Hindistan ile Pakistan arasındaki "arabuluculuk teklifi" için "Pakistan ve ABD'nin ortak olarak bölgede barış isteği var. Hindistan da ABD'nin önemli partnerlerinden biri olduğu için ABD bu konuda adımlar atabilir." diye konuştu.
- "Keşmir'de çözüm birkaç yıl sürecektir"
İslamabad Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (ISSI) Uzmanı Muhammed Abbas yaptığı açıklamada, ABD'nin Keşmir sorununun çözümü için attığı adımı değerlendirdi.
Keşmir sorununun çok eski bir konu olduğunu belirten Abbas, "ABD, Keşmir sorununun çözümü için adım atan ilk büyük ülke. Bu konuda taraflarla birçok görüşme yapması lazım. Bugün bile başlansa, çözümün sağlanması birkaç yıl sürecektir." dedi.
Abbas, Trump-Han görüşmesini ise iki ülke ilişkilerinin iyiye gidişi için atılan ilk adımı olarak nitelendirdi.
- "Vücut dilleri pozitif gidişe işaret"
Pakistan'ın önde gelen gazetelerinden Dawn'ın İslamabad Haber Müdürü İftihar Şirazi de iki liderin görüşmesiyle ilgili, "Gerek açıklamaları gerek medyanın tutumu gerekse vücut dilleri iyiye gidişin bir işareti." değerlendirmesinde bulundu.
Şirazi, ABD'nin Keşmir sorununun çözümü için adım atmasına da değinerek, şunları kaydetti:
"ABD geçmişte de Keşmir sorununu çözmek istedi ama bu sefer umutluyuz. ABD bizim somut bir isteğimiz olmadan bunu teklif etti. Hindistan da ABD gibi bir ülkenin Keşmir'de aracı olmasını ister."