ABD, İngiltere ve Fransa Suriye’deki hedefleri dün sabaha karşı yerel saatle 03.42’de seyir füzeleriyle operasyon başlattı. Operasyon 05.10’da sona erdi. Suriye devlet televizyonu, saldırıda sadece 3 kişinin yaralandığını açıklarken, Rusya Savunma Bakanlığı, Suriyeli sivil ve askeri personel kaybı olmadığını duyurdu. Pentagon, rejimin kimyasal silah kapasitesine ağır darbe vurulduğunu iddia etti. Operasyonun ardından dün ABD Başkanı Donald Trump, paylaştığı tweet’te, “Dün geceki (önceki gece) mükemmel icra edilmiş bir saldırıydı. Fransa ve Birleşik Krallık’a dirayetleri ve güçlü ordularının desteği için teşekkür ediyorum. Daha iyi bir sonuç olamazdı. Görev tamamlandı” ifadelerini kullandı. Trump, Beyaz Saray’da operasyonun başladığını duyururken de Duma’daki kimyasal silah saldırısında birçok insanın acı bir şekilde can verdiğini belirterek “Bu bir canavarın işlediği suçlardır. Bugünkü adımımız, kimyasal silah üretimine ve kullanımına yönelik kararlı bir caydırıcılık cevabıdır” demişti.
RUSYA'NIN TASARISI KABUL EDİLMEDİ; SERT TARTIŞMALAR YAŞANDI
BMGK'yi acil toplantıya çağıran Rusya, “ABD ve müttefiklerinin uluslararası hukuku ihlal ettiği” gerekçesiyle ABD, İngiltere ve Fransa'nın kınanmasını istediği karar tasarısını konseyde oylamaya sundu. Rusya'nın bu tasarısı, 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi'nde gerekli olan 9 ülkenin desteğini alamadığı için kabul edilmedi.
SADECE İKİ ÜLKE DESTEK VERDİ
Rusya'nın tasarısına sadece Çin ve Bolivya destek verdi. Tasarıya ABD, İngiltere, Fransa, İsveç, Polonya, Fildişi Sahili, Kuveyt ve Hollanda karşı çıktı. Konseyin geçici üyelerinden Peru, Kazakistan, Etiyopya ve Ekvator Ginesi ise çekimser kaldı.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, oylama sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, “Umarım öfkeler soğur ve sonra yıkılanları adım adım inşa ederiz.” dedi. Nebenzia, dünkü saldırılarda Rus askerlerinin zarar görüp görmediğine ilişkin ise “hayır” yanıtını verdi. ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) Soçi'nin başarısız olduğu ve Cenevre'deki barış görüşmelerine dönülmesi gerektiği açıklamasına ilişkin soruya Nebenzia, "Soçi başarısız olmadı ama maalesef Cenevre sürecine de darbe yapıldı.” ifadelerini kullandı.
ABD CEPHESİ TEPKİ GÖSTERDİ
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley ise toplantıda yaptığı konuşmada, "Birleşik Krallık, Fransa ve ABD intikam almak, cezalandırmak ya da güç göstermek için değil, Suriye rejimini insanlığa karşı işlediği vahşetten sorumlu tutmak ve kimyasal silahların bir daha kullanımını engellemek için harekete geçti.'' dedi
DİKKATLE SEÇİLDİ
Operasyonun ardından ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford ile saldırıya ilişkin ortak basın toplantısı yaptı. ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dunford saldırıya Amerikan, Fransız, İngiliz hava ve deniz kuvvetlerinin katıldığı bilgisini paylaştı. Dunford, bu hedeflerin sivil kayıplar ve yan hasarlar oluşmayacak şekilde seçildiğini kaydetti.
‘3 HEDEF VURULDU’
Dunford, şu ifadeleri kullandı: “Birinci hedef Şam bölgesinde bulunan bir bilimsel araştırma merkeziydi (Berzah Araştırma Merkezi). Bu askeri tesis, Suriye’nin kimyasal ve biyolojik savaş teknolojisinin araştırma, geliştirme ve üretim merkeziydi. İkinci hedef ise Humus’un batısında yer alan bir kimyasal silah depolama merkeziydi (Him Şinsar). Bunun, Suriye’nin sarin gazının ana yeri ve öncül üretim tesisi olduğunu değerlendiriyoruz. İkinci hedefin yakınlarında yer alan üçüncü hedef ise kimyasal silah ve silah deposu ile bir komuta merkeziydi.” Operasyona üç ülkenin savaş gemileri, denizaltıları ve uçaklarının katıldığı belirtildi.
‘ORANTILI AMA AĞIR’
ABD Savunma Bakanı Mattis de konuşmasında saldırının orantılı ama ağır olduğunu belirterek “Bu yıl (geçen yılki saldırıya göre) iki katından biraz üzerinde fazla silah kullandık ama bu silahları kimyasal silah hedeflerine münhasır kullandık” değerlendirmesini yaptı. ABD geçen sene nisan ayında Esad rejiminin İdlib’in Han Şeyhun kasabasında düzenlediği kimyasal saldırıya yanıt olarak Şayrat Hava Üssü’nü 59 Tomahawk füzesi ile vurmuştu. Saldırıların devam edip etmeyeceğine yönelik bir soruya ise Jim Mattis, “Bu, Esad’a bağlı olacak. Gelecekte daha çok kimyasal silah kullanmaya karar vermesine bağlı” yanıtını verdi.
Amerikalı Korgeneral Kenneth F. McKenzie, bu operasyonla birlikte Suriye’nin kimyasal silah programının yıllarca geriletilmiş olduğunu, rejimin kimyasal silah üretme kapasitesine ağır darbe vurulduğunu söyledi.
BİLGİ NOTU
ABD Başkanı Donald Trump’ın Duma’da düzenlendiği iddia edilen kimyasal silah sonrasında geçen çarşamba, “Hazır ol Rusya, (füzeler) geliyor, yeni ve akıllı” diye paylaştığı tweet gerilimi yükseltmişti. Rusya, Esad’a arka çıktığı gerekçesiyle ABD’nin tepkisini çekiyor.
RUSYA VE İRAN SERT ÇIKTI
PUTİN: YIKICI ETKİLERİ OLUR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD, İngiltere ve Fransa’nın Esad rejimine yönelik gerçekleştirdiği operasyonu sert bir şekilde kınadığını bildirdi. Putin, yazılı açıklama yaparak operasyonu “Terörle mücadelenin ön saflarında yer alan egemen bir devlete karşı saldırgan bir eylem” olarak nitelendirdi. Putin, “Suriye çevresinde halihazırda gerilimin artması uluslararası ilişkilerin tüm sistemi üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir” dedi. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Moskova’nın Suriye konusunda Washington ile işbirliği yapmaya ilgili olduğunu kaydetti.