Trump’ın seçim zaferinin ilanının ardından kripto varlıklar, S&P 500, dolar gibi finansal enstrümanlarda rekorlar kırılıyor. Özellikle kripto varlıklar iyimserliğin
fiyatlandığı yer oluyor. Trump'ın yeni yönetiminin kripto para ekosistemi için büyük bir fırsat olacağını düşünen yatırımcılar, Bitcoin fiyatını yeni bir rekor seviyeye taşıdı. Dünyanın en büyük kripto parası, ilk kez 88.000 dolar seviyesini aştı. Bu yükseliş, Cumhuriyetçi Parti’nin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmeyi garantilemesinin ardından geldi Trump'ın seçim zaferinin ardından piyasalardaki olumlu hava sadece bitcoin ile sınırlı değil. Musk’ın Teslası, kripto borsası Coinbase ve ABD’nin öde gelen aracı kurumu da Robinhood da olumlu fiyatlanan enstürmanlar arasında. Bu arada CoinGecko'ya göre küresel kripto piyasasının toplam değeri, üç yıl sonra ilk kez 3 trilyon dolar seviyesini aştı.
Trump-trade’in olumsuz fiyatlaması Asya piyasaları ve Euro kurunda gerçekleşiyor. Euro/Dolar paritesi dün 1,06’ın aşağısını test ederken, nisan ayından bu yana en
düşük seviyeye geriledi. Hali hazırda ekonomisi kırılgan olan Avrupa, olası Trump tarifelerinden de etkilenmeye çok açık. Bu yüzden Avrupa varlıklarına olan ilgi azalıyor. Bir diğer olumsuz fiyatlama da Asya borsalarında. Asya piyasaları, Çin ve ABD arasında yeni bir ticaret savaşı olasılığına dair endişelerin artması ve Çin ekonomisini canlandırmak için ek önlemler alınmamasının hayal kırıklığı yaratması sonucu dün düşüşler vardı. Trump, seçim kampanyası sırasında ABD’ye ithal edilen mallara, özellikle Çin’den gelen ürünlere %60’a varan yüksek tarifeler uygulama sözü vermişti. Ayrıca Trump’ın yeni kabinesinde Çin konusunda şahin görüşlü insanların
yer alacağı konuşuluyor. Bu önümüzdeki dönemde ticaret savaşına yönelik riskleri artırıyor.
DIŞ TİCARET
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı eylül ayı dış ticaret endekslerine göre, ihracat birim değer endeksi yıllık %3,6 artış gösterirken ithalat birim değer endeksi %4,7 oranında yükseldi. İhracat birim değer endeksinde gıda, içecek ve tütün %11,6 artışla öne çıkarken, yakıt endeksi %12,1 düşüş gösterdi. İthalat birim değer endeksinde ise gıda, içecek ve tütün %8,2 artarken, yakıt %3,7 azaldı. İhracat miktar endeksi yıllık %5,2 azalarak gıda, içecek ve tütün ile ham maddelerde büyük
düşüşler kaydetti. İthalat miktar endeksi de %5,8 azalarak gerilerken, imalat sanayinde artış görüldü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, ihracat miktar endeksi eylül ayında aylık %4,6, ithalat miktar endeksi ise %0,7 oranında azaldı. Eylül ayı dış ticaret haddi 86,7 olarak gerçekleşerek, geçen yılın aynı dönemine göre 1 puan düştü, bu da ithalat fiyatlarındaki göreli artışın ihracat fiyatlarına kıyasla daha yüksek olduğunu gösteriyor. YASED'in yayımladığı verilere göre, Türkiye'ye 2024 yılının Eylül ayında 1,1 milyar dolar, yılın üçüncü çeyreğinde ise toplamda 2,8 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım (UDY) girişi gerçekleşti. Ocak-Eylül döneminde toplam UDY miktarı 7,67 milyar dolara ulaşarak, geçen yılın aynı dönemine göre %8 artış kaydetti. 2002'den itibaren Türkiye’ye gelen toplam UDY 271 milyar doları aşarken, yatırımların %52'si Avrupa Birliği ülkelerinden geldi. Yıl içinde en büyük yatırımlar "toptan ve perakende ticaret" sektörüne yapıldı. Ülkeler bazında Hollanda %19 ile en büyük yatırımcı konumundayken, onu Almanya (%12), ABD (%11), İrlanda (%8), Azerbaycan ve İsviçre (%7) takip etti. Sektörler bazında "bilgisayarlar, elektrik-elektronik ve optik ürünlerin imalatı" %11'lik payla öne çıkarken, kimyasallar ve eczacılık ürünleri imalatı %9, finans ve sigorta faaliyetleri ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler %8’lik pay aldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, Eylül 2024'te cari işlemler hesabı 2 milyar 988 milyon dolar fazla verdi. Bu, cari işlemler dengesinin 3 yıl sonra ilk kez art arda dördüncü ayda fazla vermesi anlamına geliyor. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise aynı dönemde 7 milyar 734 milyon dolar fazla verdi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı Eylül ayında 3 milyar 113 milyon dolar olarak gerçekleşti. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 7 milyar 390 milyon dolar olurken, seyahat kaleminden elde edilen net gelirler 5 milyar 970 milyon dolar oldu.
Deutsche Bank Global Makro Başkan Yardımcısı Ozan Tarman, CNBC-e’de yaptığı açıklamada, ABD'nin Trump ile Çin’e %60, Avrupa’ya %10 oranında tarifeler getirebileceğini belirtti. Bu durumda doların daha da güçleneceğini ve Fed fiyatlamalarının değişmeye başlayacağını öngören Tarman, Fed Başkanı Powell’ın aralık ayında bir indirim daha yapma niyetinde olduğunu ifade etti. ECB'nin faiz indirimlerinde %25 baz puan ile devam edeceği beklentisine rağmen, %50 baz puan indirim yapmasının şaşırtıcı olmayacağını da belirtti. Avrupa'da doğalgaz fiyatları, kışın ilk soğuk hava dalgasının kuzey Avrupa’ya ulaşması ve mevsim normallerinin altında sıcaklık beklentileri ile 2024 yılının en yüksek seviyelerine doğru ilerliyor. Aralık 2024 TTF vadeli kontratları dün %0,5 artışla 44 €/MWh seviyesine yükselerek ay başından bu yana yaklaşık %12 kazanç sağladı. Bu, Ağustos 2024 kontratları için bu yılın en yüksek seviyesine işaret ediyor. Bu hafta kuzey Avrupa'ya soğuk bir hava dalgasının gelmesiyle birlikte don olaylarının görülmesi ve ısınma talebinin artması bekleniyor. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarının düşük üretim seviyeleri nedeniyle gazla çalışan elektrik santrallerine olan talebin artması bekleniyor.
Almanya, 23 Şubat 2025’te sandığa gidiyor. Sosyal Demokrat Partisi (SPD) ile merkez sağ muhalefet arasında dün anlaşma sağlandı. Anlaşma kapsamında Scholz, 16 Aralık'ta hükümeti için bir güven oylaması sunacak. İlk başta oylamayı ocak ortasında yapmayı planlamıştı, ancak muhalefet tarafından süreci hızlandırması yönünde baskı gördü. 23 Şubat'ta yapılacak seçim, Almanya’nın planlanandan yedi ay önce sandık başına gideceği anlamına geliyor. Anketlere göre yeniden seçilme şansı düşük görülen Scholz, Almanya’nın savaş sonrası tarihindeki en kısa süre görev yapan şansölyelerden biri olacak.
Seçimleri kazanan Trump, dış politika ekibinin omurgasını oluşturuyor. Trump’ın Florida milletvekili Mike Waltz'ı ulusal güvenlik danışmanı olarak, Florida senatörü Marco Rubio'yu ise dışişleri bakanı olarak aday göstermesi bekleniyor. Senato’nun onayıyla Rubio, Trump’ın dış politika ekibinin en öne çıkan üyelerinden biri olacak. İran ve Çin konusunda şahin bir tutum sergileyen Rubio, aynı zamanda Senato’nun dış ilişkiler komitesinde görev yapıyor. Küba kökenli Amerikalı olan Rubio,
onaylanması halinde Washington’un en üst düzey diplomatı olarak görev yapacak ilk Latin Amerikalı olacak.
Mobius Capital Partners Kurucusu Carlos Hardenberg, Bloomberg HT'ye verdiği mülakatta, Türkiye’de ekonominin son 10 yılda dalgalı bir seyir izlediğini belirtti. Döviz rezervlerinin arttığını ve farklı reformların devreye girdiğini ifade eden Hardenberg, bu süreçte güvenin inşa edilmesinin zaman alacağını belirtti. Türkiye’nin borsaya daha fazla yatırımcı çekebilmesi için güven ortamının güçlenmesi gerektiğini ve doğru politikaların bu yolda devam etmesi gerektiğini vurgularken, tahvil piyasasına olan ilginin arttığını ve bunun da çeşitli faktörlere bağlı olduğunu belirtti.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, bu yılın kalan 2 ayında halka arzların muhtemelen devam edeceğini ifade ederken, dosyaları incelediklerini söyledi. Gönül, “Yıllarca 1,5 veya 2 milyon civarında olan yatırımcı sayısı pandemiden sonra 8,5 milyona kadar çıktı ve bu çıkan yatırımcı sayısıyla birlikte halka arz sayısı önce bir senede 52 daha sonra da bir senede 54'le rekor kırdık. Bir sene içerisinde toplam 54 şirketi halka arz etmek haftada bir şirketten fazla halka arz yaptığımızı gösteriyor ve piyasa bunu kaldırdı. Kabul etti. Bu sene sanırım 30 civarında halka arz yaptık. Önümüzde yaklaşık iki aylık bir süre var. Halka arzlar muhtemelen devam edecektir. Dosyaları incelemeye devam ediyoruz” dedi.
Kaynak: Fintables