Pazartesi günü Dow Jones’da 750 puan düşüşün görülmesine neden olan küresel ticari gerilimler, ABD Hazine Bakanlığının Çini döviz manipülasyonuyla suçlaması ve Pekinin yabancı döviz piyasasına geniş çaplı müdahale yoluyla, kendi dövizinin değerini düşürdüğü bir geçmişi olduğu iddialarıyla artmıştı.
ABD Hazine Bakanlığı açıklamasında, "Çin’in kur manipülatörü olarak belirlenmesinin sonucu olarak Bakan Mnuchin, Çin’in son eylemlerinin oluşturduğu adil olmayan rekabet avantajının ortadan kaldırılması için IMF ile temasa geçecek" uyarısı yapılmıştı.
Gelişmelerin ardından Salı günü açılış işlemlerinden Dow Jones 140 puan değer kazanırken, S&P 500 yüzde 0.64 ve Nasdaq yüzde 1.0 yükseldi.
Euro dolar karşısında yüzde 0.26 düşerek 1.11732 dolara geriledi.
DÜNYADA SON DURUM
Çin’in, para birimi yuanın aşırı değer kaybetmesine, müdahale etmemesi, dünyadaki başlıca borsalarda değer kayıpları getirdi.
Çin ayrıca ABD’den de tarım ürünleri alımını durdurdu. Pekin’in ABD Başkanı Donald Trump ile girdiği ticaret savaşının küresel ekonomiye zarar vereceği endişesiyle Wall Street’ten sonra Asya piyasalarında düşüş başladı.
Çin’in borsa endeksi 1,5 puan, Avustralya’nın ki ise de yüzde 2,3 düşüş yaşadı. Tokyo, Hong Kong ve Seul’de de geri çekilme göründü.
Trump’ın geçen hafta Çin’den ithal edilen mallara yüzde 10 ek vergi daha uygulayacağını açıklaması üzerine Pekin’in para birimi yuanın dolarak karşındaki düşüşüne müdahale etmedi. Çin Ticaret Bakanlığı ise almaya söz verdiği Amerikan Tarım ürünlerinin ithalatını askıya aldığını açıkladı. Yuan son aylarda dünya para birimleri karşısında değer kazanıyordu.
Çin’in yuanı doların karşısında 7,052’nin altına indirmesi üzerine ABD Hazine Bakanlığı Pekin’i dolar manipülatörü olmakla suçlayıp bu durumun muhtemel ilave yaptırımlara yol açtığını belirtti.
TRUMP: ABD'YE PARA AKIYOR
ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin ülkeye yapılan yatırımlar ve firmalar konusunda çok güçlü bir pozisyonda olduğunu söyledi.
Trump, Twitter paylaşımında, "Çin'den gelen büyük miktarda paranın yanı sıra güvenlik, yatırım ve faiz gelirleri ile diğer ülkelerden de ABD'ye para akıyor. Çok güçlü bir pozisyondayız. Çok sayıda şirket ABD'ye geliyor" dedi.
TRUMP GÖRÜŞME SÜRSÜN İSTİYOR
Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı Larry Kudlow, ABD Başkanı Donald Trump'ın bir dönüştürücü olduğunu ve ABD ekonomisini yeniden inşa ettiğini söyledi.
Kudlow, ABDli müzakerecilerin görüşmelere açık olduğunu, Çin tarafından da bir adım atılması gerektiğini söyledi; ancak, görüşmelerde ABD'nin kendi çıkarlarını koruyacağını da ekledi.
ABD'nin G20 ve Dünya ticaret Örgütü tarafından belirlenen kuralların çiğnenmesi halinde harekete gçeceklerini belirten Kudlow, ek gümrük vergileri ile ilgili olarak, Yapmamız gerekeni yaptık dedi.
GOLDMAN SACHS TARİH VERDİ
ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs, küresel ticari gerilimlerin yeni gelişmelerle tırmanmasıyla, ABD ve Çin arasında 2020 ABD başkanlık seçiminden önce bir anlaşma olmasını beklemediğini duyurdu.
CNBCde yer alan habere göre, Goldman Sachs Baş Ekonomisti Jan Hatziusun öncülük ettiği analist ekibi, iki ülke arasındaki ticari anlaşmazlıkların 2020 seçimlerinden önce çözülmesinin pek olası olmadığını düşünüyor.
ABD ve Çin arasındaki ticari gerilimler, ABD Başkanı Donald Trumpın geçen hafta 300 milyar dolar değerindeki Çin ürününe 1 Eylülden itibaren yüzde 10luk ek gümrük vergisi uygulanacağı açıklamasının ardından Çinin söz konusu ek gümrük vergilerinin uygulamaya konulması durumunda uygun şekilde karşılık vereceği açıklamalarıyla yükselmişti.
Söz konusu gelişmelerin ardından yuandaki değer kaybıyla, ABD Hazine Bakanlığı Pazartesi günü Çini döviz manipülasyonuyla suçlamıştı. ABD Hazine Bakanlığı açıklaması sonrası yuan dolar karşısında değer kaybederek 2008den bu yana ilk kez olmak üzere 7 dolar düzeyine yükselmişti.
Gelişmelere paralel olarak Goldman Sachs analist ekibi, bankanın müşterilerine gönderilen bir bilgi notunda şu değerlendirmeyi yaptı:
Trumpın geçen haftaki açıklamalarından bu yana görülen gelişmeler, ABD ve Çin yetkililerinin zor yolu seçtiğini gösteriyor ve biz de artık 2020 seçimlerden önce iki ülke arasında bir ticaret anlaşmasına varılmasını beklemiyoruz.
Daha önce Trump'ın 2020 seçimlerine fayda sağlayacak bir anlaşmaya varılmasını istediğini düşünüyorduk, fakat durumun artık böyle olduğuna inanmıyoruz. (AA/İHA/DHA)