ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da ABD yönetiminin İran ile ilgili yeni stratejisini açıkladı. Her fırsatta ulusal çıkarlara uygun olmadığını savunduğu 2015 yılında İran ile varılan anlaşmayı ‘tarihteki en kötü anlaşma’ olarak nitelendiren Trump, anlaşmayı onaylamayacağını açıkladı. Trump, anlaşmayı feshetmedi ancak anlaşmadaki açıkların kapatılması için Kongre’de çalışmaların başladığını duyurdu ve müttefik devletlere çağrıda bulundu. Trump, ABD’nin İran’a yeni yaptırım kararlarını da açıkladı.
‘SÜRDÜRÜLEMEZ’
Trump, Kongre’den ve ABD’nin müttefiklerinden anlaşmayı ABD lehine güçlendirmeyi kabul etmedikleri takdirde geri çekilme tehdidinde bulundu. Trump, İran’ın teröre en fazla destek veren ülkelerden biri olduğunu belirterek, İran ile olan nükleer anlaşmayı “sürdürülemez” olarak nitelendirdi. Trump’ın açıklamaları, ABD’nin İran stratejisindeki ‘keskin dönüş’ olarak yorumlandı.
‘BİRÇOK KEZ İHLAL ETTİ’
Trump, “Bu anlaşmanın sonucu daha fazla şiddet, terör ve İran nükleer terörü anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Trump, “Emir veriyorum, bu anlaşmadaki eksikleri kapatalım ki bir daha İran rejimi dünyayı nükleer silahlarda tehdit edemesin” dedi. Trump, İran yönetimini “anlaşmayı birçok kez ihlal etmekle” de suçladı. Trump, Kongre’nin ‘çok kısa bir süre içinde’ nükleer anlaşmada tatmin edici değişiklikler yapmaması halinde, anlaşmayı ‘sonlandırmaya’ hazır olduğunu bildirdi. Anlaşmadan geri çekilmeyen ve bu konuda Kongre’nin iyileştirme yapmasını bekleyen Trump, “iki aşamalı adımlar daha iyidir” şeklinde konuştu.
‘TALİMAT VERDİM’
İran’ın “fanatik bir rejimin yönetimi” altında olduğunu, dünyaya ölüm, yıkım ve kaos yaydığını belirten Trump, “İran Devrim Muhafızları’na sert yaptırımlar uygulayacağız” dedi. Trump, Hazine Bakanlığı’na yaptırım uygulama talimatı verirken, “Müttefiklerimize İran’ın bölgeyi istikrarsızlaştırma adımlarına karşı bize katılma çağrısı yapıyorum” dedi.
YENİ YAPTIRIM LİSTESİ
- İran Devrim Muhafızları Ordusu, Amerika’nın Düşmanlarına Yönelik Yaptırım Yasası kapsamına alındı.
- İran savunma sanayisinde önemli rol oynadığı belirtilen Şahid Alamolhoda Sanayisi,
- İran Deniz Füze Endüstrisi Grubu (SAİG) tarafından kontrol edildiği gerekçesi ile İran’ın Çin merkezli Wuhan Sanjan şirketi,
- SAİG’e finansal, maddi ve teknolojik destek verdiği gerekçesi ile Rastafan Ertebat Mühendislik şirketi,
- Rastafan’ın şemsiye kuruluşu olduğu belirtilen Fanamoj şirketi, yaptırım listesine alındı.
‘TRUMP HUKUK BİLMİYOR’
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump’ın sert açıklamalarına İran devlet televizyonundan anında yanıt verdi. Ruhani, “Trump’ın açıklamaları İran milletine hakaret ve iftiralardan başka bir şey içermiyordu” ifadelerini kullandı. Ruhani, menfaatlerinin sağlanmaması ve anlaşmaya imza atan ülkelerin çekilmesi durumunda İran’ın da nükleer anlaşmadan çekilebileceğini kaydetti. Ruhani sözlerini şöyle sürdürdü: “Kendisi uluslararası hukuk okumamış. Bir devlet başkanı, çok taraflı uluslararası bir anlaşmayı tek başına iptal edebilir mi? Açıkça görülüyor ki, kendisi bu anlaşmanın İran ve ABD arasında ikili bir anlaşma olmadığını bilmiyor.”
AB TEPKİLİ İSRAİL MEMNUN
- İngiltere, Fransa ve Almanya’dan yapılan ortak açıklamada, “Trump’ın kararının not edileceği” belirtilerek, tüm taraflarla birlikte anlaşmada kalınacağı ve kararın olası sonuçlarından endişe duyulduğu bildirildi.
- AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, anlaşmanın tek taraflı olmadığını belirterek, ABD Başkanı Donald Trump’ın iptal etme yetkisinin bulunmadığını söyledi.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Trump’ın uluslararası anlaşmadan çekilme kararının İran’ın nükleer programında doğrudan bir etkisi olmadığı belirtilerek, tehdit edici ve agresif bir dilin uluslararası diplomaside yerinin olmadığı bildirildi.
- İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump’ı açıklamalarından dolayı tebrik ederek, “İran terörist rejimiyle cesurca yüzleşti” dedi.
- Suudi Arabistan resmi haber ajansı, “Krallık, İran’ın agresif politikalarına karşı ABD’nin sert stratejisinin arkasındadır” açıklamasında bulundu.