TÜMİŞAD Başkanı Şahbaz: Macaristan'a yatırım yapmanın tam zamanı

Türk Macar İşadamları Derneği (TÜMİŞAD) Başkanı Osman Şahbaz, Avrupa’da ki krizden etkilenen ve son 4 yıldır yatırım maliyetlerinin düştüğü, alınan önlem paketleriyle ekonomisi düzelme trendine giren Macaristan’a yatırım yapmanın tam zamanı olduğunu söyledi.

Mimar Mühendisler Grubu (MMG) tarafından gerçekleştirilen ‘’Biz bize konuşmalar’’etkinliğinin panelisti Türk Macar İşadamları Derneği Başkanı, DEİK - DTİK Avrupa Bölge Başkan Yardımcısı ve Mimar Mühendisler Grubu (MMG) Genel Başkan Yardımcısı Osman Şahbaz oldu. MMG Genel Merkezi’nde "Türkiye – Macaristan Ekonomik, Kültürel ve Ticari ilişkileri" konulu bir sunum yapan Şahbaz, katılımcılara Macaristan’ın ekonomik ve sosyal yapısı hakkında geniş bilgiler sundu.

Görsel istatistikler (Power Point) eşliğinde Macaristan’ın ekonomik yapısı ve sermaye kaynaklarından bahseden TÜMİŞAD Başkanı Osman Şahbaz, Macaristan GSYİH’sinin neredeyse yarısının yabancı sermaye olduğuna dikkat çekti. Macaristan’da 3 bin 500 yabancı sermayeli şirketin bulunduğuna değinen Şahbaz, bunların da 350 bin civarında işçi istihdam ettiğini sözlerine ekledi. En büyük 52 Amerikan şirketinin 41'inin Macaristan’da var olduğunun bilgisini veren Şahbaz, “Macaristan’daki yabancı sermayeli firmalar, ülke ihracatının yüzde 65 - 70’ini gerçekleştiriyor. Bir başka çarpıcı detay ise Macaristan’da üç ayrı Alman otomotiv firması olan Mercedes, Audi ve Opel, Macaristan’ın ihracatının yüzde 17’sini gerçekleştiriyor. Benzer şekilde Nokia geçtiğimiz aylarda Macaristan’daki GSYİH’nin neredeyse yüzde 5'ini gerçekleştiriyordu. Bu da şunu gösteriyor; yabancı sermayeler küresel krize rağmen, Macaristan’a gelmeye devam ediyor.” şeklinde konuştu.

Macaristan’a yatırım yapmanın tam zamanı olduğunu vurgulayan TÜMİŞAD Başkanı Şahbaz, bunun gerekçelerini ise şöyle sıraladı: “Macaristan 1989 yılından 2008 yılına kadar ekonomik olarak yükseliş trendi izledi. Sonrasında bir durgunluk yaşadı. AB'nin global ekonomik krizinden ciddi şekilde etkilendi. Piyasalardaki tüm finansal enstrümanlarda düşüş yaşandı. 2008 yılından bu yana Macaristan'daki birçok yatırım enstrümanının fiyatları ve girişim şartlarında aşağıda doğru bir iniş gösterdi. Yaklaşık son dört yıldır tüm yatırım değerlerinin düştüğünü gözlemliyoruz. Bu fiyatların, şartların uzun süre devam etmeyeceğini düşünüyoruz. İktidardaki FİDESZ hükümeti ciddi önlem paketleri açıkladı. Bu da Macaristan'ın yakın bir gelecekte yeniden eski güzel ekonomik şartların olduğu dönemi yakalayacağı, sonrasında da yukarılara tırmanacağını öngörüyoruz.”

TÜMİŞAD Başkanı Osman Şahbaz, Macaristan’a yapılabilecek yatırım alanları konusunda da şu bilgileri verdi: “Büyük şehirlerde Budapeşte'de emlak yatırımı, ekilebilir büyük Macar ovaları hayvancılığa ve tarıma, sera sebzeciliğine müsait. Türkiye'ye göre daha verimli ve daha ekonomik şartlarda arazi alma, kiralama imkanı var. Bu imkanın, bu şartların getirmiş olduğu, arpa, yulaf, yonca ve hayvanların ihtiyacı olan gıdayı Macaristan'dan daha ekonomik şartlarda temin edebilen hayvan yetiştiricisi, Orta Avrupa'nın göbeğindeki bir ülkeden tüm AB ve Ortadoğu'ya kırmızı et ve canlı hayvan ihraç etme imkanına sahip olacak. Burada bir husus öne çıkacak; Ortadoğu ülkelerindeki müslümanlara da helal kesilmiş et satma imkanını da yakalamış olacak.”

Macaristan’a yatırım yapmak isteyen, girişimcilere TC. Budapeşte Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği ve Türk Macar İşadamları Derneği (TÜMİŞAD) olarak gerekli bilgi, tecrübe ve altyapı desteği vermeye hazır olduklarını vurgulayan Şahbaz, tercüman, rehberlik, avukat, mali müşavirlik konularında bilgi aktarımına hazır olduklarının altını çizdi.
Macaristan’ın IMF ile ilk anlaşma yapan Avrupa Birliği ülkesi olarak tarihe geçtiğini belirten Şahbaz, uygulanan vergi sistemi hakkında da bilgi verdi. Son dönemde birçok Macaristan vatandaşının otomobilini Macaristan yerine Slovakya’dan aldığını belirten Şahbaz, “Çünkü pul vergisi yüksek, gümrük vergisi yüksek, onun yerine Slovakya’dan sıfır vergi ile araç sokuyorsunuz. Son yıllarda bu yüzden Macaristan’da Slovak plakalı arabalar çoğalmaya başladı. Pahalı ve lüks arabaların büyük bir çoğunluğu Slovak plakalarıyla dolaşıyordu.” dedi.

YAŞAM STANDARTLARI VE GELİR DAĞILIMI

Macaristan’daki gelir dağılımının dengeli olmadığını kaydeden Osman Şahbaz, nüfusun sadece yüzde 4’ünün istediğini alabilecek ve kenara para atabilecek şartları olduğunu ifade ederken, yüzde 96’lık bölümün yaşama savaşı veren insanlardan oluştuğunu kaydetti. Macar halkının eğlenceyi ve eğlenmeyi çok sevdiğini belirten Şahbaz, “Perşembe, Cuma, Cumartesi günü gidebileceğiniz her eğlence yerinde, her kafede, her restoranda tıka basa bir doluluk görmek mümkündür.” diye konuştu. Macar vatandaşlarının bankalara yüksek fiyatlarda borçları olmasına rağmen eğlenmekten vazgeçemediğine dikkat çeken Şahbaz, “Kredi ile borçla da olsa her yaz tatilini yapabilecek kadar eğlenmeyi ve tatili seviyorlar” dedi. Buda Türkiye'deki turizmcilerimizin ilgisini çekmelidir. Onlar için eğlence hafta sonu geldiğinde yapması gereken doğal bir ihtiyaçtır.” dedi.

Macaristan sınırları içersinde 10 milyon, sınır komşuları olan ülkelerde ise 4 milyon Macar’ın yaşadığı bilgisini veren Şahbaz, Macaristan’ın sınır olduğu ülkelerde yaşayan Macarları, Rumeli’de ve Kuzey Irak’ta yaşayan Türklere benzetti. Şahbaz, “Bizde Kuzey Irak’ta yaşayan Kerkük Türkleri gibi, Batı Trakya’da yaşayan Türkler gibi sınırlarımız Anadolu’ya doğru daralınca onlar nasıl dışarıda kalmışlarsa, Macarlar da tıpkı o şekilde Macaristan toprakları yüzölçümü olarak daralınca dışında kalmışlar. İşte bahsettiğim bu 4 milyonluk kısım bu kişiler.” dedi. Romanya’nın Erdel Bölgesi’nde Macarca’nın dışında dil bilmeyen insanlara rastlamanın mümkün olduğunu kaydeden Şahbaz, “Burada yaşayan kişiler Macar okullarına gidiyorlar, kendi bölgelerinde sadece Macarca konuşuyorlar ama Romanya kimliğine sahipler.” diye konuştu.

Osman Şahbaz daha sonra Macaristan içersindeki nüfusun dağılımından ve Budapeşte’deki nüfus yoğunluğundan bahsederken, bu yönüyle Macaristan’ı Türkiye’ye benzetti. Batı Avrupa ülkeleri gibi homojen bir nüfus dağılımı olmadığını söyleyen Şahbaz şöyle konuştu: “10 milyonluk Macar nüfusunun 2 milyonu Budapeşte’de yaşıyor. Macaristan’a 1980 yılından beri çeşitli nedenlerden dolayı gittim. 1993 yılında Macaristan’a yatırım için gittiğimizde 10,5 milyon nüfusu vardı. Fakat 2011 yılında yapılan nüfus sayımında, Macaristan nüfusu ilk kez 10 milyonun altına düştü.”

Toplantıya MMG Genel Başkanı Avni Çebi, MMG Makina Komisyon Başkanı Oktay Korkmaz, İnşaat Komisyon Başkanı Murat Seven MMG üyeleri, akademisyenler, yöneticiler ve üniversite öğrencileri katıldı.