TUNUS (AA) - Tunus'ta hükümetin kurulamaması, komşu Libya'daki kriz gibi baskı unsuru olan meselelere rağmen Cumhurbaşkanı Kays Said'in dış politikayı şekillendirme çabaları dikkati çekiyor.
Yaklaşık üç ay önce göreve gelen Tunus Cumhurbaşkanı Said, parlamentoda yaptığı ilk açıklamada beş yıllık dış politika vizyonunu ortaya koydu. Said, Filistin meselesi ve Tunus'un komşularına odaklanarak, diğer ülkelerle iyi ilişkiler geliştirme siyaseti benimseyeceğini söyledi.
Tunus'ta ekim ayında yapılan genel seçimlerinden bu yana hükümet kurulamadı. Dolayısıyla dış ilişkileri uzun vadede koordine edecek bir dışişleri bakanı da bulunmuyor.
AA muhabirine konuşan uzmanlar, bu durumun Cumhurbaşkanı Said'in planlarını bozduğunu ve hükümet kurulduktan sonra dış politikanın daha açık hale geleceğini savundu.
Eski diplomat Ahmed Venis, Said'in dış politikaya ilişkin çizdiği çerçeveden memnuniyet duyduğunu ancak bu çerçevede ülkede alışılmışın dışında bir yenilik bulunmadığını belirtti.
Eski Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'ye muhalif olmaları nedeniyle Dışişleri Bakanı Hamis el-Cihinavi ve Savunma Bakanı Abdulkerim ez-Zubeydi'nin azledilmesinin, Tunus'un dışarıdaki imajına hizmet etmediğini ifade eden Venis, "Bu süreçten anlaşılan, eski cumhurbaşkanının derin siyasi seçimleri değersizleştirilmeye çalışılıyor." diye konuştu.
- Tunus'un Libya meselesindeki tarafsızlığı
Libya krizinin, tek bir devlet temelinde tüm taraflar arasında diyaloğa geçilmesini gerektirdiğini söyleyen Venis, "Said, Sibsi'nin Libya konusunda tarafsızlık yönündeki seçimini sürdürdüğü için şanslıyız. Savaşta doğru olan tarafsızlıktır." dedi.
Tunus'un Berlin Konferansı'na geç davet edilmesine ilişkin Venis, ülkesi ile Almanya'nın tutumunun benzerlik gösterdiğini, bu nedenle Tunus'un konferansa katılmasının gerekli olmadığını ifade etti.
Mısır ile Cezayir'in ise tutumları farklı olduğu için konferansa davet edilmelerinin normal olduğuna işaret eden Venis, Mısır'ın Halife Hafter'e destek verdiğini, Cezayir'in ise Hafter'in karşısında yer aldığını, ancak Tunus'un tarafsız olduğunu vurguladı.
- Avrupa ile ilişkiler
Venis, Tunus'un Avrupa ülkeleriyle ilişkileri hakkında ise şu değerlendirmelerde bulundu:
"Tunus, hala büyük başkentler ve özellikle Avrupa Birliği için bir soru işareti durumunda. Çünkü Sibsi'nin bu ülkelerle yakın ve sağlam bir bağlantısı vardı. Yeni hükümetin bağımsız şahsiyetlerle kurulması halinde devlet prestijini geri kazanacaktır."
Said'in Filistin davası başta olmak üzere Arap meselelerine yoğunlaşmasının, Tunus'un daha önce sahip olduğu dış politika ile çelişmediğini aktaran Venis, "Said'in konuşmasında duyduklarımız, Tunus diplomatik seçenekleri konusunda yeni bir şey değildi." ifadelerini kullandı.
- "Hüküm vermek için erken"
Siyasi analist Tarık el-Kehlavi ise, "Said'in dış politikasının, seçim kampanyasında ya da ilk konuşmasında vadettikleriyle ne kadar uyumlu olduğu konusunda hüküm vermek için henüz erken." dedi.
Cumhurbaşkanı Said'in Libya sorunu başta olmak üzere baskı unsuru olan bazı faktörlere ve dosyalara rağmen dış politikanın çehresini belirleme sürecinde olduğuna işaret eden Kehlavi, Said'in önünde bazı engeller bulunduğunu, hükümet kurulmadan, dışişleri ve savunma bakanları olmadan dış politikanın belirlenemeyeceğini savundu.
Henüz hükümet kurulamasa da dış politikada inisiyatifi ele alan Cumhurbaşkanı Said, dün başkent Tunus'ta Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ı kabul etti.
Libya krizinin ele alındığı görüşmede Said, krize yeni bir yaklaşımla çözüm bulunması konusunda Tunus'un aktif bir rolü olması gerektiğini vurguladı.