IVF (Tüp-Bebek) - ICSI (Mikroenjeksiyon) programı gerekli incelemelerden sonra 4 basamakta gerçekleştirilir:
Yumurtalıklarda hormon ilaçları kullanılarak yumurta geliştirilmesi
Yumurtaların toplanması
Yumurtaların döllendirilmesi ve embriyo gelişimi
Embriyoların rahim içine yerleştirilmesi
Yumurta Geliştirilmesi
Yumurta gelişimini sağlamak amacı ile çeşitli hormonlar kullanılmaktadır. Yardımcı üreme tekniklerinde hormonal ilaçların kullanılmasının nedeni daha çok yumurta ve embriyo elde ederek gebelik şansını artırmaktır. IVF ve ICSI işlemleri hemen tümüyle laboratuvar koşullarında yapıldığından her aşamada kayıplar olabilmektedir. Ultrasonografide görülen yumurtaların hepsi toplanamayabilir veya toplanan yumurtaların tümü döllenmeyebilir. Hormonal ilaçların birçoğu düzenli yumurtlaması olmayan kadınlarda uzun yıllardır kullanılmaktadır. Bu ilaçların kullanılması ile meydana gelen gebeliklerde sakat bebek doğumu, düşük veya erken doğum sıklığında bir artış görülmemiştir.
Yumurta gelişimini uyarıcı ilaçlar genellikle cilt altı iğne kullanımının 14. günü başlar ve yumurta gelişimine bağlı olarak 8-10 gün sürebilir.
Yumurta gelişimini uyaran ilaçların kullanımından sonra yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamak amacıyla çatlatma iğnesi verilir.
Yumurtlama ilaçlarının kas içine verilmesi enjeksiyon yerinde küçük morluklara ve rahatsızlıklara neden olabilir. Kullanılan cilt altı iğneler baş ağrısı, yorgunluk, kas ve eklem ağrısı ve geçici menopozal yakınmalara benzer şikâyetler oluşturabilir. Yumurta artırıcı ilaçlar yumurtalıkların aşırı uyarılmasına, karında su toplanmasına neden olabilirler ve bu şekilde ortaya çıkan tabloya "Ovarian hiperstimulasyon sendromu" denir ve yüzde 1-3 oranında görülebilir. Bu durumun ağır seyreden tipinde hastanede yatarak tedavi görmek gerekebilir. Yumurtalıklarda yumurta büyümesini izlemek için ultrason görüntüleme kullanılır.
Ultrasonografiye genellikle cilt altı iğne kullanıldıktan sonra başlanır. Yumurtanın gelişimini göstermede ve erken gebelikte ultrason kullanımının zarar verici bir etkisi yoktur. Size USG yapılan günlerde aynı zamanda kan testi de yapılacaktır.
Yumurta toplanması vajinal yol ile yapılan ultrasonografi probuna ilave edilmiş bir iğne eşliğinde, yumurtaların toplanması işlemidir. Bu esnada hastanın istemine bağlı olarak genel veya lokal anestezi uygulanmaktadır. Bu durumun önceden kararlaştırılması gereklidir. Yumurta toplanması, rahat tolere edilen ve genellikle ciddi bir ağrıya yol açmayan ve tekrarlanabilen bir işlemdir. Bir önceki akşam saat 24.00'ten itibaren herhangi bir şey yiyip içmemeniz ve sabah size bildirilen saatte, aç olarak merkeze gelmeniz istenecektir.
Bu uygulamadan sonra oluşabilecek olası kasık ağrısı için, günde 2-3 tablet parasetamol almanızda herhangi bir sakınca yoktur, işlem bittikten sonra bir süre uygun gıdalarla beslenmeniz sağlanıp yaklaşık 1 saat sonra ayrılmanıza izin verilecektir. Bu süre içinde ilgili hemşireler tarafından kontrolleriniz yapılıp gerekli öneriler bildirilecektir. Yumurtaların toplanması sırasında kullanılan iğneye bağlı olarak çok düşük oranda enfeksiyon ve kanama riski vardır. Enfeksiyon meydana gelirse damar yolu ile antibiyotik kullanımı için hastaneye gelmeniz istenebilir. Çok nadiren hastanede gözlem veya laparoskopi gerekebilir.
Dr. Osman Denizhan Özgün
Maya Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi, Ankara
Tel: 0312 448 22 21 - 0312 437 28 28 info@mayatupbebek.com