ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD'nin Türkiye'den ithal ettiği çelik ve alüminyum üzerindeki gümrük vergisi oranlarının iki katına çıkarılmasına yönelik kararı, 13 Ağustos pazartesi günü itibariyle uygulamaya koyulacak. Böylelikle ABD, ilk kez Türkiye'den bakanlara yaptırım açıklanmasının ardından 1974'teki Kıbrıs Barış Harekatı sonrası ilk kez Türkiye'ye karşı ekonomik yaptırımları hayata geçirecek.
DW Türkçe'den Aram Ekin Duran'a konuşan Çelik Federasyonu Başkanı Namık Ekinci, ABD'nin yaptırım kararının Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı olduğunu vurgulayarak "Bu karara karşı Trump hükümetine ABD'de dava açmaya hazırlanıyoruz" dedi.
RahipAndrew Brunson krizinin gelecek günlerde çözülememesi halinde, ABD'nin yeni ekonomik yaptırımlar için de harekete geçebileceği konuşuluyor. Bu noktada Halk Bankası davasından çıkabilecek ağır bir para cezası ve ABD'de iş yapan Türk şirketlerine yönelik kısıtlamaların gündemde olduğu iddia ediliyor.
DW Türkçe, ABD'nin Türkiye'den yaptığı çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ek vergilerin Türkiye ekonomisini nasıl etkileyeceğina dair değerlendirmede de bulundu.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) verilerine göre, 2017 sonu itibariyle Türkiye'nin 11.5 milyar dolarlık toplam çelik ihracatının yaklaşık yüzde 10'u ABD'ye gerçekleştiriliyor. ABD'nin toplam çelik ithalatında Türkiye'nin payı ise yüzde 3.7.
Ek gümrük vergisine konu olan demir çelik ve alüminyum ürünlerinde Türkiye'nin ABD'ye ihracatı, 2017 yılında 1.1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu miktar, aynı yıl 157 milyar dolar olan toplam ihracatın binde 7'sine denk geliyor.
ABD'ye bu alandaki ihracat çok düşük gibi görünse de, yaptırım kararı Türk çelik üreticilerinin küresel ölçekteki müşterileriyle uzun vadeli ilişkilerine zarar verme tehlikesi taşıyor. 200'e yakın ülkeye ihracat yapan Türk çelik sektörü, üretim bazında bakıldığında dünyada 8. sırada yer alırken ihracatta ise ilk 10 ülke içerisinde bulunuyor.
ABD yönetiminin Mart ayında Arjantin, Brezilya ve Güney Kore hariç tüm ülkeler için uygulamaya koyduğu yüzde 25'lik ek vergi uygulamasına rağmen, toplam ihracatını artırmayı başaran Türk çelik sektörü, 2018 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen senenin aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 2.4 artış, değer bazında ise yüzde 26.7 artış ile 8.4 milyar dolarlık ihracata imza attı. Ancak bu dönemde ABD'ye olan ihracat 250 milyon dolar geriledi.
Ekinci, 13 Ağustos'ta yürürlüğe girecek yeni yaptırımlar sonrasında ABD'ye gerçekleştirilen yaklaşık 1.1 milyar dolarlık çelik ihracatının tamamen sıfırlanacağı görüşünde. ABD pazarına yıllık toplam 2 milyon ton civarında ihracat gerçekleştirdiklerini kaydeden Ekinci, "Zaten yüzde 25 ek vergi üzerine yüzde 50 daha vergi getirilmesi ABD'ye ihracatımızı tamamen bitirecek bir gelişme. Bu kararın hiçbir hukuki geçerliliği yok'' dedi.
Çelik sektörünün son dönemde ABD'nin siyasetine malzeme olduğunu belirten Ekinci, "Trump yönetimi seçimlerde kendilerine destek veren yerli çelik sektörüne hoş gözükmek için, dış politikada çelik ithalatını bir silah gibi kullanıyor. Bundan da en fazla Türkiye etkileniyor" diye konuştu.
Trump'ın yaptırım kararının ABD piyasasından çok Türkiye'ye zarar vereceğini savunan Ekinci, şunları söyledi:
"Bu nedenle biz sektör olarak ABD'deki avukatlarımız kanalıyla, Trump'ın bu kararına karşı orada bir dava açmaya hazırlanıyoruz. Sadece Türkiye'ye yönelik bir ekonomik yaptırım kararı ABD yasalarına da Dünya Ticaret Örgütü kurallarına da uygun değil. Ama bu dava süreci bile bizim 2-3 yıl ABD'ye ihracatı unutmamız anlamına geliyor. O yüzden dileğimiz bu sorunun siyasi yollarla çözümlenmesi."
DW Türkçe'ye konuşan Türkiye'nin en büyük çelik üreticilerinden biri olan Tosyalı Holding'in sahibi ve Türkiye Çelik Üreticileri Birliği Başkanı Fuat Tosyalı, "Ekonomimiz ve üretimimiz yalnızca ABD odaklı değil. Madem ABD bizimle ticaret yapmak istemiyor, biz de başka pazarlara yöneliriz. ABD bizim tek pazarımız değil" sözleriyle meydan okudu.
ABD'ye yapılan ihracatın 'telafi edilemez' bir büyüklükte olmadığını aktaran Tosyalı, "ABD tarafından alınacak her kararın bir gerekçeye dayandırılması lazım. Bu ekonomik kararın gerekçesi nedir? Bu uygulamanın ABD'deki tüketiciler açısından da izah edilebilecek bir tarafı yok" diye konuştu.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan da "Yeni dönemde ABD yerine Güneydoğu Asya, Batı Afrika, Orta ve Güney Amerika bölgelerine yoğunlaşacağız" dedi.