ANKARA (ANKA) – Yüksek boyutlardaki işsizlik olgusunun oluşturduğu "tehdit" nedeniyle milyonlarca işçi sigortasız çalışmaya razı olurken, hizmetler, ticaret turizm gibi sektörlerde ise yasal olmayan fazla çalışma sürelerine itiraz edemeyen işçilerin Avrupa'da aynı işi yapan işçiye göre yüzde 50 daha fazla süreyle çalıştırıldığı belirlendi.
Böylece bu sektörlerde normalde 3 işçiyle yapılması gereken işlerin, 2 işçinin yasaya aykırı biçimde fazla çalıştırılması yoluyla yaptırıldığı bildirildi. Buna göre yasaya aykırı biçimde fazla çalışma sürelerinin, Türkiye'de istihdamı azaltıcı etki yaptığı da ortaya çıktı.
Hak-İş'in hazırladığı "İşsizlik Kıskacındaki Modern Kölelik: Fazla Çalışma" raporuna göre; işsizlik bir "tehdit unsuru" olarak kullanılarak, işçiler yasal süreleri aşan fazla çalışmalar yaptırılıyor. Ortaya çıkması beklenen "ilave iş" yeni istihdamla karşılanmak yerine yasaya aykırı biçimde mevcut istihdamla karşılanıyor. Türkiye'de çalışma saatlerinin haftada en fazla 45 saat olarak belirlenmesine rağmen, mesailerle birlikte ortalama çalışma süresi 50 saat oluyor. Ancak bu süre bazı sektörlerde 72 saate ulaşıyor. AB standartlarında ise ortalama çalışma süresi fazla mesailer de dahil 48 saati aşamıyor.
TÜRK İŞÇİSİNDEN REKOR ÇALIŞMA
Türkiye'de imalat sanayii işçisinin haftalık çalışma süresi 52.1 saatle rekor bir düzeye ulaşırken, aynı süre Yunanistan'da 42.7, Slovenya'da 40.3, İrlanda'da 39.1, AB 15 ortalamasında ise 38.5 saat düzeyinde bulunuyor. Türk işçisi imalat sanayiinde çalışma saatlerinde rekor kırarken, hizmetler, ticaret ve turizm gibi birçok sektörlerde de günde 12 saate, haftada 72 saate ulaşan çalışma süreleri uygulanıyor.
AB'de 2 bin 304 saat olan fazla mesailer de dahil yıllık yasal çalışma süresi, Türkiye'de 2 bin 430 saate ulaşıyor. Ancak uygulamada ise yasa dışı ve yasal fazla mesailer de dahil bu süre imalat sanayinde 2 bin 500 saate, hizmetler, ticaret ve turizm gibi sektörlerde ise 3 bin 456 saate ulaşıyor. Buna göre Türkiye'de hizmetler, ticaret ve turizm sektörlerinde çalışan bir işçi AB'deki işçiye göre bin 152 saat fazla çalışıyor. Buna göre, Türkiye'de 3 işçiyle yapılması gereken işler, 2 işninin yasa dışı biçimde fazla çalıştırılması yoluyla yaptırılıyor.
"FAZLA ÇALIŞMA İŞSİZLİK KARŞISINDA SİLAH GİBİ KULLANILIYOR"
Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, aynı işin çalışma sürelerini uzatarak az personelle üretmenin istihdamı azaltacağını belirterek, fazla çalışmanın suiistimal edilerek istihdamın engellendiğini söyledi. Fazla çalışmanın işsizlik karşısında silah gibi kullanıldığını ifade eden Uslu, İş Kanunu'nda fazla mesai ve denkleştirme sürelerini düzenleyen maddelerin yeniden revize edilmesi gerektiğini kaydetti. Çalışma sürelerinin AB'ye uyumlu hale getirilmesi sonrasında işsizlik oranının yüzde 25'ten fazla azalacağına dikkat çekti.
Uslu; "İşsizliğin yakıcı etkilerini azaltmak, işçilerin fazla çalışma ve düşük ücrete karşı çıkabilmelerini kolaylaştırmak için AB'nin benimsediği sigorta dallarından biri olan aile yardımı sigortası mutlaka yeni bir sigorta kolu olarak Türkiye'de de uygulanmalıdır" dedi.