Dizi ve filmlerden önce özellikle 90’lı yıllarda bir yarışma furyasıdır aldı başını gitti. Yarışmalar adeta kıyasıya rekabet emeye başladı. Tek kanalla ve siyah-beyaz olarak televizyon macerasına Türk milleti yeni akım yarışmacılara balıklama atladı. Bir devri televizyon başına kilitleyen 25 yarışma programını listelendirdik. Hazırsanız, nostalji rüzgarına başlıyoruz!
Erkan Yolaç’ın sunumuyla ekrana gelen Evet-Hayır yarışma programı gündelik hayatta hatta arkadaşlık ortamlarında bir numaralı eğlence haline dönüştü. Yarışmada sahneye davet edilenlerin yöneltilen soruları evet ya da hayır cevabını vermekten yanıtlaması isteniyordu. “Evet, hayır” diyenler ise yanıyordu.
“Tokyo Friend Park” isimli yarışma formatından uyarlanarak Türk televizyonlarına aktarılan en iyi yarışma programlarından bir tanesi. Sunuculuğunu Şebnem Dönmez ve Murat Başoğlu’nun üstelendiği programda ünlü konuklar aksiyon ve macere dolu görevleri tamamlamaya çalışıyordu. Dönemin en çok izlenen programlarından biri olan Görevimiz Tehlike, başarısını Magazin Gazetecileri Derneği’nin 1996 yılında verdiği “En İyi Yarışma Programı” ödülüyle ispat etti.
Formatı günümüze kadar gelebilen efsanevi bir yarışma programıdır. “100 kişiye sorduk 5 popüler cevap arıyor” cümlesiyle olayın özetlediği program Beyazıt Öztürk, Burcu Esmersoy, Ufuk Özkan, Emre Altuğ ve Çağla Şıkel ile Erol Evgin tarafından sunulmuştur. Ailelerin yarıştığı programda belirlenen konularda verilen popüler cevapların bulunması amaçlanıyordu.
Yetenek avına çıkan şarkı yarışmacılarının atası olarak kabul edilir. Alkış sesine duyarlı olarak tasarlanan platforma çıkan yarışmacılar şarkı söyleyerek birinci olmak için kıyasıya mücadele ediyordu. Hatta kimileri kendilerine has yeteneklerini göstererek alkış oranını yükseltmeye çalışıyordu. Boran Kaya’nın sunduğu programın Şafak Sezer, Semih Koç ve Hakan Yılmaz gibi isimlerin ünlü olmasında etkisi vardır.
Türk televizyon tarihinde realite şov kelimesinin karşılığı olarak yerini almıştır. Bir evin içindeki yarışmacıların hayatı 24 saat boyunca kameralarla ekrana yansıtılıyordu. Öykü Serter’in sunumuyla izleyicisiyle buluşan BBG entrika, kaos ve dedikodunun vücut bulmuş haliydi. Efsane yarışma programından sonra BBG Melih, Of Deli Gönül Tarık, filozof Eray ve elektrik Sinan hayatımıza dahil olan karakterler oldu.
Osmantan Erkır’ın sunumuyla seyircisiyle buluşan Popstar Türkiye, yarışma programlarında adeta bir devri kapatıp yeni bir devir açmıştı. Popstar Türkiye için İstanbul’un Fethi benzetmesini yapmak bile mümkün. Çünkü Popstar Türkiye, yarışma programlarında adeta yeni bir akım yaratmayı başaran bir başyapıttır. Armağan Çağlayan, Ercan Saatçi, Ahmet San, Deniz Seki, Zerrin Özer, Ebru Gündeş, Orhan Gencebay ve Bülent Ersoy gibi ünlü isimlerin jüri koltuğunda oturduğu program sonraki dönemlerde Türkstar, Popstar Alaturka ve Rapstar formatlarıyla yeniden ekranlara geldi.
Beste fabrikatörü olarak bilinen Serdar Ortaç’ın sunuculuğunda ekranlara gelen şarkı programıdır. Ünlü konuklar takımlar halinde yarışır ve verilen kelimelerle şarkı bulmaya çalışırlar. Program öyle bir hafızamıza kazındı ki çoğunuzun kendi kendinize bu oyunu oynadığına eminiz. Hatta söylenen her kelimeden bir şarkı söylemey başlayarak ortamın antipatik kişisi bile olmuşsunuzdur.
Ebru Akel’in sunumuyla izleyicisine merhaba diyen Gelinim Olur Musun dest-i izdivaç programlarının başlangıcıdır. Kayınvalide ve gelin adaylarının aynı evde yaşadığı program sonraki dönemde “Size Anne Diyebilir Miyim, Ben Evleniyorum, Biz Evleniyoruz, İkinci Bahar ve Sevda Masalı” isimleriyle yeniden yayınlandı. Gelinim Olur Musun formatıyla hayatımıza Semra Kaynana ve Sinem Umaş girdi. Aynı formattan Caner-Tülin aşkı Türkiye’nin gündemini uzun bir süre meşgul etti.
Türkiye’nin Yıldızları adeta bir sanatçı merkeziydi. Oyunculuk yeteneklerini sergilemek için yarışmaya katılan isimler arasında Beren Saat, Engin Akyürek, Cansu Dere ve Bengi Öztürk yerini aldı. Jüri koltuğunda ise Ali Poyrazoğlu ve Hamdi Alkan oturdu.
Bilgi yarışmalarının eğlence boyutu kazandığı ilk format Passaparola’dır. Metin Uca’nın sunumuyla izleyicisinin karşısına çıkan program şarkısıyla da bir döneme damga vurdu. Programda etapların arasında dans eden kızlar ise Türk televizyon tarihine bambaşka bir boyut kazandırdı.
Barış Manço’nun sunduğu “7’den 77’ye” programının içinde yer alan, Adam Olacak Çocuk bölümü o dönemde çocuk olanların katılmak istediği tek yarışmaydı. Her bölüm 5-6 çocuk sahneye çıkıp şarkı söylüyordu. Çocukların performansı sırasında piyano başındaki “Mine Abla” eşlik eder ve performansın sonrasında puanlama yapılırdı. Puanlama hiçbir çocuğu kırılmaması için 10 olarak verilirdi.
Açelya Akkoyunlu, Berna Laçin, Bergüzar Korel tarafından sunulan programda çocukların şaşırtan dünyası ekranlara getiriliyordu. Çocuklar sorulara verdikleri beklenmedik cevaplarla başta anne ve babaları olmak üzere tüm izleyicileri şaşırtıyordu. Günümüzde ise format Evrim Akın ve Doğa Rutkay tarafından yeniden ekranlara taşındı.
Süheyl ve Behzat Uygur kardeşlerin sunumuyla izleyicisini ekrana kilitleyen program pazar günlerinin vazgeçilmezi haline gelmişti. Dönemin popüler sanatçılarının ilk adresi her zaman Şahane Pazar oluyordu. Şahane Pazar’ın efsane bardak çekme, boya kutusu ve balon oyunu ise ünlülere zor anlar yaşatıyordu.
İlk olarak Tarık Tarcan’ın sunduğu Çarkıfelek programı Mehmet Ali Erbil’le özdeşleşti. “Adam Asma” oyunundan esinlenerek ortaya çıkartılan formatta çarkı çeviren yarışmacılar panoda yer alan soruları harf söyleyerek tamin etmeye çalışıyordu. Mehmet Ali Erbi’in her türlü sansasyonel hareketiyle bir döneme damga vuran programın hostesleri de sonrasında santa dünyasının sevilen isimleri haline dönüştü. Çarkıfelek hostesleri arasında Özlem Yıldız, Nefise Karatay, Tülin Şahin ve Petek Dinçöz yer aldı.
Kenan Işık’ın yıllardır sürdüğü efsane bilgi yarışmasıdır. Toplam 12 soru ve 3 joker hakkıyla yarışmacılar 1 milyon TL’lik para ödülüne ulaşmak için bilgi birikimlerini sunuyordu. Günümüzde ise Kenan İmirzalıoğlu’nun sunumuyla ekranlara gelmeye devam ediyor.