İSTANBUL (AA) - NURAN ERKUL KAYA/MURAT TEMİZER - Dünyanın en büyük inşaat gemisi olan, TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı'nın derin sulardaki kısmını döşemek üzere 40 milletten 562 kişinin görev yaptığı Pioneering Spirit, yaklaşık 10 aylık yolculuğunun ardından bugün itibarıyla Türkiye kıyısına ulaştı. Böylece TürkAkım'ın Türkiye'ye doğalgaz tedarik edecek ilk hattının derin deniz kesimi tamamlanmış oldu.
Anadolu Ajansı Enerji Haberleri Editörlüğü ekibi, İsviçreli şirket Allseas tarafından geniş petrol ve doğalgaz platformlarının tek hamlede kaldırılarak monte ve demonte edilebilmesi ve çok yüksek ağırlıktaki boru hatlarının döşenmesi için özel olarak tasarlanan Pioneering Spirit'i ziyaret etti.
Kaptan Loek Fernengel'in verdiği bilgiye göre, yapımına farklı blok ve modüller halinde 2012'de Kore'de başlanılan ve iki parça halinde inşa edildikten sonra 2013'te birleştirilen gemi, açık deniz operasyonlarına Ağustos 2016'da Norveç karasularında 13 bin 500 tonluk bir üretim platformunu kaldırarak başladı.
Dünyanın en büyük ve donanımlı inşaat gemisi olan Pioneering Spirit, 48 bin tonluk vinç kaldırma kapasitesiyle tek seferde 2,5 Eyfel Kulesi'ne eşit ağırlıkta yük kaldırabiliyor. Geminin denizlerdeki petrol ve doğalgaz platformlarını 8 saniye içinde kaldırabilme özelliği dikkati çekiyor.
Derin deniz boru hattı döşeme işini ilk kez TürkAkım projesinde gerçekleştiren Pioneering Spirit'in genişliği 382 metre ve uzunluğu 124 metre. Depolama alanında azami dört günlük boru depolayabilen gemiye, sürekli boru tedariki sağlanıyor. Gemiye her bir seferde 700-800 boru transferi yapılırken, bu boruların Pioneering Spirit depolama alanına aktarılması iki günü buluyor.
- 21 milyon litre dizel kapasite
TürkAkım projesinin derin deniz kısmı boyunca en fazla 2 bin 200 metre derinlikte boru döşenen gemiyle, bu yıl şubat ayında günde 5,7 kilometre boru döşenerek rekor kırıldı.
Pioneering Spirit gemisinde 12'şer metre uzunluğundaki iki boru birleştirilerek, 24 metreye ulaşan bu borular deniz altına indiriliyor. Böylece, gemi iki borunun birleştirilmesinden sonra hareket edip her 24 metrede bir duruyor. Yapılan her boru birleştirme işleminin fotoğrafı çekilerek herhangi bir aksilik durumunda kontrol edilmek üzere saklanıyor. Ayrıca bir kontrol gemisi de Pioneering Spirit'i yolculuğunda belli bir mesafeden takip ediyor.
Elektrik ihtiyacını 88 megavat kapasiteli sekiz jeneratörle karşılayan Pioneering Spirit'e yakıt olarak 21 milyon litre dizel yüklenebilirken, ortalama hızda günde 100 bin litre, tam hızda ise 400 bin litreye kadar dizel tüketimi gerçekleştiriliyor.
- Haftada 11 bin yumurta, 250 kilogram pirinç tüketiliyor
TürkAkım projesinin ilk hattının derin denizlerdeki boru döşeme sürecinde 40 milletten 562 kişinin çalıştığı Pioneering Spirit'te her çalışan için ayrı bir oda bulunurken, yemekhane, dinlenme salonu ve eğlence alanı da ayrıca planlanmış. Çalışanların dinlenme sürelerini eğlenceli hale getirmek isteyen ekip, her dilden belgesel ve filmlerin yer aldığı televizyonların yanı sıra çalışanlara birçok oyun konsolu da sağlıyor.
Çalışanlar genelde 5 hafta boyunca 7 gün ve günde 12 saat çalıştıktan sonra 5 hafta izin yapıyor ancak bazı çalışanların rotasyon süreleri ülkelerinin uzaklığı nedeniyle 12 haftaya kadar çıkabiliyor.
Gemi personelinin güçten düşmemesi için beslenmelerine de ayrıca özen gösteriliyor. Gemide haftada 250 kilogram pirinç ve 11 bin adet yumurta tüketiliyor.
Mutfak için süt, sebze-meyve ve konserve yiyeceklerin büyük bir kısmı da Türkiye'den sağlanıyor.
- 74 bin kaynak yapıldı
Geçen yıl haziran sonunda TürkAkım projesinin derin sulardaki döşeme çalışmalarına başlayan Pioneering Spirit, bugün itibarıyla yaklaşık 10 aylık yolculuğunu tamamlayarak Türkiye kıyılarına ulaştı.
Türkiye kıyılarına ulaşan birinci hattın yapım sürecine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Kaptan Fernengel, bu projenin kendileri için büyük bir başarı olarak kayıtlara geçtiğini söyledi.
Şu ana kadar 74 binden fazla boru kaynağı yapıldığını aktaran Fernengel, şöyle konuştu:
"Bu kaynaklarda hata payı sadece yüzde 0,63 olarak belirlendi. Bunları da düzelttik. Şu ana kadar hem üretim hızı ve güvenliği rekorlarımızla hem de kalite açısından çok başarılı bir süreç geçirdik. Bir ay önce bir fırtına nedeniyle 7-8 metrelik dalgalara rağmen çalışmalara devam ettik. Gemiye zarar verdi, ancak üretim durmadı. Boru döşeme işi esnasında deniz dibinde uçak enkazlarına ve arkeolojik alanlara rastladık. Her seferinde yeni bir rota belirledik, bunlara rağmen hedefimize zamanında ulaştık, herhangi bir erteleme olmadı. Artık bu görevimizi tamamladık ve buradan Rotterdam'a gideceğiz. Orada 10 gün içinde gemiyi boru döşeme ayarlarından çıkarıp platform montaj ayarına getireceğiz. Ardından Norveç kıta sahanlığında 22 bin tonluk bir petrol sondaj platformunun kurulumu için yola çıkacağız. TürkAkım'ın ikinci hattını tamamlamak için 2018'in 3. çeyreğinde Karadeniz'e geri döneceğiz."
- İlk gaz Aralık 2019'da
Pioneering Spirit ziyareti sırasında projeye ilişkin güncel bilgiler veren TürkAkım Sözcüsü Sander van Rootselaar da birinci hattın tamamlandığını ve ikinci hattın da Türkiye Münhasır Ekonomik Sınırı'na kadar 224 kilometre döşendiğini vurguladı.
Boru hatlarının kıyıya ulaştığı noktada kendi şirketlerinin yetki ve sorumluluğundan çıktığını, kara kısmındaki boru hattının Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) tarafından döşeneceğini dile getiren van Rootselaar, BOTAŞ'ın bu kısım için şu an Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinde olduğunu söyledi.
Van Rootselaar projenin Avrupa'ya ilerleyecek kısmı için de BOTAŞ ve Gazprom'un ortak bir şirket kuracağını, bu şirket için görüşmelerin sürdüğünü belirterek, şöyle devam etti:
"Toplam maliyeti 7 milyar dolar olarak öngörülen TürkAkım gerçekten inanılmaz hızlı bir gelişmeye girdi. Açık deniz boru döşeme kısmı sığ sularda 7 Mayıs 2017'de başladı ve artık ilk hattın sonuna gelindi. Açık denizdeki ikinci hat için bütün izinleri aldık. Türkiye'deki kara kısmının inşaatları başladı ve Rusya'daki kara kısmının inşaatı da Aralık 2019'dan önce bitecek. Bu tarih itibarıyla Türkiye'ye doğalgaz aktarımı başlayacak. TürkAkım doğrudan Türkiye'ye ulaşacak bir hat. Bu gerçekten büyük bir avantaj ve fayda. Batı Hattı Türkiye'ye birkaç ülkeden transit geçip ulaşırken bu proje Türkiye'ye direkt ulaşacak."
Projenin kara kısmının geldiği Kıyıköy'de insanların çoğunun gelir kaynağının balıkçılık olduğuna işaret eden van Rootselaar, balıkçılığın etkilenmemesi için borunun güzergahı seçilirken mümkün olan en kuzey noktanın tercih edildiğini bildirdi.
TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı Projesi her biri 15,75 milyar metreküplük 2 hattan oluşuyor. Toplam 31,5 milyar metreküp kapasiteye sahip olacak boru hatlarından ilki Türkiye'ye doğalgaz arzı sağlarken, diğer hat Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaşacak.
Türkiye üzerinden Avrupa'ya gidecek ikinci hattın çıkış noktası için Bulgaristan ve Yunanistan gibi ülkelerin adı geçerken, görüşmeler devam ediyor.