EMRE GÜRKAN ABAY - Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nin, Türkiye ile Rusya arasındaki en önemli ve stratejik projelerden biri olduğunu belirterek, "Böyle projeler, uzun yıllar boyunca ekonomik alandaki iş birliğimizin temelini oluşturacak." dedi.
Novak, TürkAkım doğalgaz boru hattının deniz bölümünün tamamlanmasına yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in katılımıyla yarın İstanbul'da düzenlenecek tören öncesinde AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Son dönemde Türkiye ve Rusya arasında ticaret hacminin arttığını dile getiren Novak, "Ticaret ve karşılıklı yatırımlarımızı artırmak, ekonomi kurumlarımızın başlıca hedefleri arasında yer alıyor. İki ülke arasında bu yıl ticaret hacmimiz yüzde 26 arttı. Sadece Rusya'nın Türkiye'ye ihracatı değil, Türkiye'nin de Rusya'ya ihracatı artıyor. Türkiye'ye ihracatımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 24 artarken, Türkiye'den ithalatımız geçen yıla kıyasla yüzde 36,6 artmış durumda." ifadelerini kullandı.
Novak, iki ülke arasında tarım alanında da iş birliğinin önemli oranda arttığına işaret ederek, "Bir süre önce getirilen kısıtlamaların tümü kaldırıldı. Bu alanda önemli bir potansiyel görüyoruz. Ayrıca sanayi ve nakliye gibi alanlarda da iş birliğimizi geliştirmek için gerekli adımları atıyoruz." diye konuştu.
\
- "Vize serbestliğine yönelik adımlarımızı atıyoruz"
Türk vatandaşlarına yönelik vize konusunu da değerlendiren Novak, 1 Kasım'da vize konusuna ilişkin çeşitli müzakereler yapıldığını aktardı.
Novak, hizmet pasaportu ve taşıt şoförlerine yönelik vize uygulamasına ilişkin tekliflerini ilettiklerini belirterek, "İlişkilerimizin geliştirilmesi adına, vatandaşlarımızın ve iş insanlarımızın vize serbestliğine yönelik adımlarımızı atıyoruz." dedi.
Bu kapsamda iki ülke arasında turizm alanında da iş birliğinin arttığına dikkati çeken Novak, "Bu yıl Türkiye'yi ziyaret eden Rus turist sayısında muhtemelen rekor kıracağız. Geçen yıl yaklaşık 4,7 milyon Rus turist Türkiye’yi ziyaret ederken, bu rakamın 2018’de 6 milyona ulaşmasını bekliyoruz. Türk turistlerin de elbette ülkemizi daha fazla ziyaret etmesini bekliyoruz." diye konuştu.
- Ulusal para kullanımı
Novak, Rusya ve Türkiye arasında ticarette ulusal para birimi kullanımının çok önemli olduğunu belirterek, "Bu, liderlerimiz arasındaki görüşmelerin de ana gündem maddelerinden birisi. İkili ticaretimizde Türk Lirası ve Rus Rublesi'nin kullanımının artırılması için görevlendirildik. Uluslararası kısıtlamalar nedeniyle oluşabilecek riskleri indirgemek için mali sistemlerimizi geliştiriyoruz." dedi.
Bu kapsamda yürütülen çalışmaların meyvelerini vermeye başladığını aktaran Novak, "Rusya'nın Türkiye’ye ihracatında ulusal para biriminin payı yüzde 12’ye çıkarken, Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında bu oran yüzde 40’a ulaştı. Bu arada Moskova Borsası'nda da lira üzerinden işlemlere başlandı. Merkez bankalarımız, ilgili bakanlıklarımız bu konuda gerekli adımları atıyor ve bu çalışmalara devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
- Akkuyu NGS ve TürkAkım projeleri
Novak, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) Rusya ile Türkiye arasında dönüm noktası olan projelerden biri olduğunun altını çizerek, "Proje şu anda tümüyle Rusya tarafından finanse ediliyor. Ancak projeye Türk yatırımcıları da çekmek istiyoruz. Türk şirketlerinin projeye katılımı, ülkelerimiz arasındaki ilişkileri geliştirirken karşılıklı yatırımları çeşitlendirecektir. Aynı zamanda, Türk ortaklarımız bu tür projelerin uygulanması konusunda deneyim sahibi olacaklar." ifadelerini kulandı.
TürkAkım projesinin de iki ülke arasındaki en önemli ve stratejik projelerden biri olduğunu aktaran Novak, "Böyle projeler, uzun yıllar boyunca ekonomik alandaki iş birliğimizin temelini oluşturacak. Ülkelerimiz arasındaki ticarette böyle önemli projelerin ilerlemesi memnuniyet verici. TürkAkım projesiyle Türkiye, Güneydoğu Avrupa için bir doğal gaz köprüsü oluyor. Projede Bulgaristan, Sırbistan ve Macaristan'ın yanı sıra Yunanistan ile İtalya rotaları da değerlendiriliyor." ifadelerini kullandı.
\
- "ABD doğal gazda baskıcı politikalar yürütüyor"
Novak, ABD'nin doğal gazda başta Almanya olmak üzere Avrupa'ya yönelik "baskıcı politikalar" yürüttüğünü, bu yaklaşımın ise piyasa kurallarına aykırı olduğunu vurguladı.
ABD'nin siyasi enstrümanlar kullanarak baskısını sürdürdüğünü ancak gaz kullanımı konusunda son kararı tüketicilerin vermesi gerektiğini vurgulayan Novak, şunları kaydetti:
"Rusya rekabetçi fiyatların oluştuğu serbest bir piyasayı destekliyor. Küresel doğal gaz piyasasının da rekabetçi olması gerektiğini düşünüyoruz. Avrupa piyasası, çok sayıda tedarikçinin olduğu çeşitlilik içeren bir piyasa. Burada boru hatlarıyla gaz sevkiyatının daha güvenilir olduğunu düşünüyoruz. Son derece soğuk mevsimlerde Rusya’nın fazladan tedarik sağlayan tek kaynak olduğunu da geçtiğimiz yıllarda tecrübe ettik."
ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını da değerlendiren Novak, "İran'la iş birliğini kesmeyeceğiz. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu onayı olmadan uygulanan yaptırımları tanımıyoruz. Ulusal para birimleriyle ticaret dahil olmak üzere iş birliğimizi devam ettirecek mekanizmaları kullanmaya devam edeceğiz. Yaptırımlar elbette bir çok durumu daha karmaşık hale getiriyor ancak ticarette ulusal para birimlerinin kullanılması en kolay çözüm yollarından birisi." değerlendirmesinde bulundu.
- Aralık ayındaki OPEC toplantısı
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile OPEC dışı ülkeler arasında daha önce uygulanan petrol kesintisi anlaşmasını desteklediklerini belirten Novak, şunları söyledi:
"Aralık 2016’da varılan anlaşma, petrol piyasalarını istikrara kavuşturdu. Ancak, ABD’nin İran’a yaptırımları nedeniyle fiyatlarda yaşanan dalgalanmalardan ötürü piyasalarda belirsizlikler var. Venezuela ve Meksika’nın üretimlerinde de düşüşler görüyoruz. Tüm bu etkenlerin dikkatlice incelenmesi gerekiyor ancak 2018’de yürütülen iş birliğinin korunmasını destekliyoruz. Aralık ayında OPEC ve OPEC dışı ülkeler arasındaki iş birliğine yönelik adımları tekrarlayacağız."