Türkiye, 50 Yıldır Sion Hazinesi'nin Peşinde

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)- KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı, Antalya'nın Kumluca İlçesi Korydalla Antik Kenti'nden kaçırılan ve 1900'lü yıllarda İstanbul Kapalıçarşı'da antikacılık yaptığı bilinen Georges Zacos tarafından ABD'nin Dumbarton Oaks Müzesi'ne satılan 15 parçalık Sion Hazinesi'nin iadesi için 50 yıldır mücadele ediyor.
Kumluca sınırlarındaki Korydalla Antik Kenti'nde 1963 yılında bulunan ve Milattan Sonra 6'ncı Yüzyıl'a tarihlenen altın ve gümüşten yapılmış, litürjik kilise eşyaları, levhalar, ayaklı kaplar, küçük sütunlar, sütun kaideleri, başlıklar ve ikonografik kaplamalardan oluşan define, 'Kumluca- Sion Hazinesi' olarak biliniyor. Defineye ait eserlerin bir bölümünün, yasadışı yollarla Türkiye'den yurtdışına kaçırıldığı tespit edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın girişimleri neticesinde Türkiye'den kaçırıldığı tespit edilen Yorgun Herakles heykeli, Elmalı sikkeleri ve Herakles Lahdi başta olmak üzere birçok eserin geri getirilmesi ardından, Kumluca'daki Korydalla Antik Kenti'nden kaçırılan Sion Hazinesi'ne ait parçaların iadesi için de girişimler sürüyor. Eserlerin üzerlerinde bulunan ithaf yazıtları ve monogramlardan, büyük kısmının hayırsever piskopos Eutykhianos tarafından Demre yakınlarındaki Sion Kilisesi'ne hediye edildiğinin anlaşıldığı kaydedildi. Ayrıca eserlerin birçoğunda 1'inci Justinianus döneminde (M.S. 527-565) Konstantinopolis'te (İstanbul) yapıldıklarını gösteren damgalar bulunduğu da belirlendi.
Bir bölümü Antalya Müzesi'nde koruma altında olan ve sergilenen Korydalla Hazinesi'ne ait diğer eserlerin ise 1967 yılında ABD Dumbarton Oaks Müzesi tarafından yayımlanan katalogda tespit edildiği belirtildi. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, eserlerin ülkemize iadesi için 50 yıldır Washington'daki müze yetkilileriyle ikili görüşmeleri sürdürdüğü kaydedildi.
ESERLERİ SATAN YUNAN ANTİKACI
Dumbarton Oaks Müzesi'nde Sion Hazinesi'ne ait 15 kayıt bulunuyor. Bu kayıtlara ve müzenin verdiği bilgilere göre eserlerin 13'ünün 1900'lü yılların başlarında İstanbul'daki Kapalıçarşı'da antikacılık yapan ve 1960'lı yıllarda antika ticaretini İsviçre'ye taşıdığı bilinen Yunan Georges Zacos tarafından Dumbarton Oaks Müzesi'ne satıldığı yer alıyor. ABD ve birçok Avrupa ülkesindeki müzelerde sergilenen eserlerin de kaynağı olduğu bilinen George Zacos'un Sion Hazinesi'ne ait 8 eseri 1963, 4 eseri 1965 yılında sattığı belirtiliyor. Müze kayıtlarında Zacos'un bir eseri de 1979 yılının Nisan ayında bu müzeye hediye ettiği kaydediliyor. Koleksiyondaki 15 eserden diğer ikisinin ise başka koleksiyoncular tarafından bu müzeye satıldığı veya hediye edildiği anlatılıyor.
KUMLUCA'DA BULUNDUĞU MÜZE KAYITLARINDA MEVCUT
Dumbarton Oaks Müzesi'nde 'Bizans Koleksiyonu' kategorisinde yer verilen 15 parçalık Sion Hazinesi'nden bir parçanın anlatımında ise 'Kumluca Köyünde, Türkiye bulunur' cümlesi geçiyor. Türkiye'den kaçırılan ve müzede sergilenen eserlerin tamamı gümüş ve üzerindeki işlemelerde yaldız bulunuyor.
MÜZEDE ANTAKYA ESERLERİ DE VAR
Dumbarton Oaks Müzesi'nin kayıtlarında Bizans Koleksiyonu içinde Antakya eserleri de bulunuyor. Bu eserler arasında 4-5 yüzyıl sonlarına ait Apolausis büstüyle zemin mozaik, 5'inci yüzyılın sonuna ait av sahneleriyle zemin mozaik, 5-6 yüzyıla ait biberli papağanlarla zemin 2 mozaik, 4'üncü yüzyıla ait gümüş eyer ve 6'ncı Yüzyıl'a ait şamdan bulunuyor.