Türkiye Avro'ya Geçmek İçin Gerekli Olan Kriterlere Uygun İki Ülkeden Biri Mi?

“Maastricht kriterlerine (Avro’ya geçmek için gerekli olan) Avrupa’da iki ülke uyuyor, birisi Almanya birisi Türkiye.”

-Volkan Bozkır / AB Bakanı ve Başmüzakereci

Maastricht Kriterleri ve Türkiye

Maastricht Kriterleri, AB’ye üye olmak ve dolayısıyla Avro bölgesine girmek isteyen ülkeler için belirlenmiş bir dizi ekonomik kriterden oluşuyor. Bunlar:

1- Toplulukta en düşük enflasyona sahip (yani en iyi performansı gösteren) üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir.

2- Üye ülkenin devlet borçlarının GSYH’sine oranı %60’ı geçmemelidir.

3- Üye ülkenin bütçe açığının GSYH’sine oranı %3’ü geçmemelidir.

4- Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibariyle, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmamalıdır.

5- Son iki yıl itibariyle üye ülke parası diğer üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır. Türkiye Şartları Karşılıyor mu?

Söz konusu kriterler, AB’nin içinde bulunduğu ekonomik durgunluk süreci sebebiyle aslında bir çok üye ülke tarafından da tam olarak karşılanamayan kriterlerdir. Öncelikle enflasyon oranlarına baktığımızda, Türkiye’nin 2015 Ocak itibariyle enflasyonu yüzde 7.91’dir. Bu oran, geçtiğimiz yılın Ocak ayının enflasyon oranının ortalama yüzde 9’larda seyretmesi dikkate alındığında düşüş göstermiştir.

Devlet borçlarının GSYH’ye oranına geldiğimizde ise, bu oranın 2014 yılında Türkiye için yüzde 36 olduğunu görüyoruz. Daha güncel verilere baktığımızda da bu oranın yüzde 33’e düştüğünü görüyoruz. Bu oran, kriterlerde belirtilen yüzde 60’dan oldukça düşük.

Bütçe açığının GSYH’ye oranı ise 2014 yılında yüzde 1,4 olarak gerçekleşmiş. Bu oran da kriterlerde belirtilen yüzde 3’lük oranın altında.

Türkiye’nin 2014 yılındaki uzun dönem faiz oranı ise yüzde 7,94. Bu da Avrupa'daki uzun dönem faiz oranlarınından 2 puandan fazla yukarıda.

Türk lirası Avro karşısında son dönemde değer kaybetmesine karşın, resmi olarak devalüe edilmemiştir. Diğer bir deyişle, devalüasyon sabit kur rejimlerinde merkezi otoritenin karar alarak kendi para biriminin değerini diğer para birimleri karşısında düşürmesi demektir. Türkiye hali hazırda dalgalı kur rejimi uyguladığı için devalüasyondan söz edemiyoruz. Bu sebeple AB Bakanı Volkan Bozkır’ın iddiasında doğruluk payı yoktur.

Sonuç olarak, Türkiye, her ne kadar bütçe açığı ve devlet borcunun GSYH’ye oranı açısından çoğu Avrupa ülkesinden daha iyi durumda olsa da, Maastricht Kriterleri’ni yüksek enflasyon oranı ve yüksek uzun dönemli faiz oranı sebebiyle karşılayamıyor.

Doğruluk Payı editörlerinin hazırladığı detayli analizi okumak için *.