Türkiye Ekonomisini Bekleyen Tehlikeler

Zirve Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve uluslararası ekonomist Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir Nağaç, şartlar yeniden iyileşince sermayenin gelişmekte olan ülkelerden çıkıp yeniden büyük ekonomilere akacağını, bunun da gelişmekte olan ülkeleri zorlayabileceği Nağaç, yaptığı yazılı açıklamada, ABD'nin ekonomik krizden çıkmaya başlaması ve ABD merkez bankası FED'in parasal genişlemeyi yavaşlatacağı açıklamalarının tüm dünyada ve Türkiye'de büyük yankı uyandırdığını belirtti. ABD'deki gelişmelerin, özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini ciddi anlamda etkileyeceğini savunan Nağaç, dolardaki hareketlilik ve faizlerdeki artışın, bunun ilk belirtileri olduğunu vurguladı. Finansal kaynak olarak dışa bağımlı ülkelerin 2008 krizinden sonra ABD gibi büyük ekonomilerden kaçan paralara ev sahipliği yaptıklarını aktaran Nağaç, şunları kaydetti: "Şimdi şartlar tekrar iyileşince sermaye gelişmekte olan ülkelerden çıkıp tekrar büyük ekonomilere akacak. Bu da gelişmekte olan ülkeleri zorlayabilir. Yeni dönemde Türkiye ekonomisi için tehdit olabilecek birkaç problem var. Bunlardan en önemlisi son 10 yıldır süren siyasi ve ekonomik istikrara rağmen Türkiye'nin hala finansal olarak dışa bağımlılıktan kurtulamaması. Esasında ekonomik büyümemizin ana motoru iç tüketim. Maalesef iç tüketimimiz borçla finanse ediliyor. Hane halkı borcunun GSMH'ya oranı 2003'te yüzde 3 iken 2012'de bu oran yüzde 17'ye kadar çıktı. Bunun yanında, tasarruf oranlarının da ciddi anlamda düşmesi yatırımlarımızın finansmanını dışarıda aramaktan başka çare bırakmadı." Türkiye'nin halen bir dünya markası çıkaramamış olmasının da problem olduğunu belirten Nağaç, şu değerlendirmeyi yaptı: "Yani krize dayanıklı dünya çapında ihracat yapan büyük bir firmamız yok. Büyük şirketlerin çoğu hala iç piyasadan medet umuyor. Bu dönemde TL üzerinde değer kaybı baskısı olacağından dövizle borçlanan şirketler tehdit altındalar. Bir diğer tehdit unsuru siyasi gerilim. Özellikle Gezi Parkı olaylarından sonra artan siyasi gerilim yerini bir yumuşamaya bırakmazsa, Ortadoğu'daki siyasi istikrarsızlığın da etkisiyle Türkiye son dönemde uluslararası arenada kazandığı krediyi kaybedebilir." Türkiye'nin problemlerine rağmen gelişmekte olan ülkeler için kriz olabilecek bu yeni dönemde bazı avantajlara sahip olduğunun altını çizen Nağaç, bölgedeki tek istikrarlı liman olma özelliğini koruması halinde kendisini diğer gelişmekte olan ülkelerden ayrıştırarak krizi hasarsız atlatabileceğini vurguladı. Son 10 yılda Türkiye'de ekonomiye karşı bir güven hissi oluştuğunu belirten Nağaç, bu durumun da önemli bir avantaj oluşturduğunu kaydetti.